Trong cơ cấu xuất khẩu, hàng may mặc chiếm tỷ trọng lớn nhất với 27,8 tỷ USD, trong khi nhóm vải, phụ liệu và sản phẩm kỹ thuật đóng góp 6,9 tỷ USD. Mỹ vẫn là thị trường tiêu thụ chủ lực, chiếm khoảng 45% kim ngạch toàn ngành, trong khi Trung Quốc giữ vai trò nguồn cung nguyên liệu chủ yếu.
Tuy nhiên, điểm nổi bật của ngành trong năm 2025 là sự mở rộng sang các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi và Nga. Riêng thị trường Nga mang lại 1 tỷ USD trong năm 2024 và 700 triệu USD chỉ trong 7 tháng đầu 2025. Điều này giúp doanh nghiệp dệt may giảm dần sự phụ thuộc vào các thị trường truyền thống như EU và Mỹ — vốn đang siết chặt các yêu cầu về môi trường và truy xuất nguồn gốc.
Sự hỗ trợ từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) cũng là đòn bẩy quan trọng. Việt Nam hiện có 16 FTA đang có hiệu lực và dự kiến sẽ ký thêm 6 hiệp định mới trước năm 2027. Các FTA thế hệ mới không chỉ mở rộng ưu đãi thuế quan mà còn thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi theo các tiêu chuẩn xanh, minh bạch và bền vững.
Theo đánh giá của ACBS, dù chi phí lao động tại Việt Nam cao hơn 40-45% so với Indonesia hay Myanmar, nhưng hiệu suất lao động cũng cao hơn đáng kể, đặc biệt tại các doanh nghiệp có vốn FDI. Xu hướng tự động hóa và sản xuất xanh đang giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nâng cao sức cạnh tranh. Việt Nam hiện chỉ xếp sau Trung Quốc trong khu vực về mức độ hiện đại hóa dây chuyền sản xuất.
Dù vậy, ngành dệt may vẫn đối mặt nhiều thách thức về nguồn nguyên liệu, chi phí logistics và vốn đầu tư. Trong 9 tháng, kim ngạch nhập khẩu nguyên phụ liệu đạt 16 tỷ USD, trong đó riêng vải chiếm tới 11 tỷ USD, cho thấy sự phụ thuộc mạnh vào nguồn cung nước ngoài. Cùng với đó, chi phí lao động tăng lên mức hòa vốn 32-35 USD mỗi ngày đang khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp.
Để duy trì đà tăng trưởng, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp cần tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đẩy mạnh nội địa hóa nguyên liệu và tận dụng các gói tín dụng xanh. Trong nhóm cổ phiếu, ACBS đánh giá cao bốn doanh nghiệp gồm TCM, STK, MAYV và GIL nhờ nền tảng tài chính vững, khả năng tự chủ sản xuất và định hướng phát triển bền vững.
Với việc chuyển đổi mô hình từ “gia công chi phí thấp” sang “sản xuất xanh – công nghệ cao”, ngành dệt may Việt Nam đang đứng trước cơ hội bứt phá để khẳng định vị thế trên thị trường toàn cầu.
Nam Sơn (t/h)
