Sáng 26/11, UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội thảo khoa học cấp tỉnh với chủ đề: “Kinh tế xanh ở Nghệ An – Giải pháp phát triển bền vững và an toàn trong bối cảnh mới”. Sự kiện thu hút sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và nhiều chuyên gia uy tín trong lĩnh vực kinh tế xanh.
Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, đại diện Sở Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh: Mô hình tăng trưởng dựa vào khai thác tài nguyên và phát thải cao đã bộc lộ nhiều hạn chế, đòi hỏi sự chuyển dịch mạnh mẽ sang phát triển xanh, bền vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên và giảm phát thải carbon.
Từ yêu cầu thực tiễn ấy, Việt Nam đã ban hành hàng loạt chính sách quan trọng như: Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030; Danh mục phân loại xanh (ban hành tháng 7/2025); Đề án phát triển thị trường carbon và các tiêu chuẩn về tín dụng – trái phiếu xanh. Chỉ số Tăng trưởng xanh (GGI) năm 2022 đạt 56,46 điểm là tín hiệu tích cực cho thấy xu hướng chuyển đổi đang được thúc đẩy mạnh mẽ.
Tại Nghệ An, định hướng phát triển kinh tế xanh đã được lồng ghép rõ trong Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 với ba trụ cột chiến lược: Kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế tuần hoàn. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX tiếp tục khẳng định mục tiêu phát triển công nghiệp hiện đại, xanh và bền vững; nông nghiệp sinh thái – thông minh; du lịch xanh gắn với bảo tồn tài nguyên và văn hóa bản địa.
Theo các đại biểu, những định hướng chiến lược đang dần trở thành hành động cụ thể với nhiều kết quả tích cực. Trong lĩnh vực công nghiệp, tỉnh ưu tiên thu hút các dự án công nghệ cao, thân thiện môi trường. Nông nghiệp ghi nhận bước tiến rõ nét với các mô hình sản xuất hữu cơ, tuần hoàn, giúp tăng giá trị gia tăng và giảm thiểu áp lực lên tài nguyên đất – nước. Năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió trở thành hướng đi mới thu hút doanh nghiệp.
Du lịch cũng từng bước chuyển dịch theo hướng sinh thái, cộng đồng, gắn với bảo tồn thiên nhiên. Nghệ An là địa phương tiên phong triển khai thí điểm thị trường tín chỉ carbon rừng, mở ra cơ hội tiếp cận cơ chế tài chính mới từ thiên nhiên – hướng đi phù hợp trong bối cảnh Việt Nam tham gia sâu vào thị trường carbon quốc tế.
Tại phiên tham luận, các chuyên gia tập trung phân tích những thành tố cốt lõi của mô hình kinh tế xanh: đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc kinh tế, ứng dụng công nghệ cao, phát triển hạ tầng hiện đại và nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương. Cùng với đó là các gợi mở cụ thể như phát triển nông nghiệp xanh, triển khai thị trường tín chỉ carbon, thúc đẩy du lịch – đô thị xanh, huy động tài chính xanh và mở rộng mô hình kinh tế tuần hoàn.
Khu vực doanh nghiệp chia sẻ nhiều mô hình thực tiễn cho thấy sự chủ động trong chuyển đổi, từ đổi mới công nghệ đến sản xuất sản phẩm và dịch vụ thân thiện môi trường. Nhiều ý kiến đề xuất tỉnh sớm hoàn thiện cơ chế khuyến khích đầu tư hạ tầng xanh, hỗ trợ tiếp cận tín dụng xanh và thị trường carbon.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, Nghệ An vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản: Thể chế còn thiếu đồng bộ, hạ tầng môi trường chưa đáp ứng yêu cầu, năng lực công nghệ của doanh nghiệp còn hạn chế, nguồn vốn chuyển đổi xanh chưa đáp ứng và nhận thức tiêu dùng xanh chưa sâu rộng. Tác động gia tăng của biến đổi khí hậu càng đặt ra yêu cầu cấp bách phải tháo gỡ những “nút thắt” này để đưa kinh tế xanh trở thành động lực tăng trưởng bền vững trong giai đoạn tới.
Kết luận hội thảo, ông Nguyễn Quý Linh – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ khẳng định: Nghệ An sẽ tiếp tục hoàn thiện chiến lược phát triển kinh tế xanh theo hướng thực chất – khả thi – cân bằng giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường. Tỉnh sẽ ưu tiên thu hút đầu tư vào các lĩnh vực xanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển năng lượng tái tạo, nông nghiệp sinh thái – hữu cơ, du lịch bền vững. Đồng thời, nâng cao năng lực quản lý nhà nước, tăng cường liên kết vùng và mở rộng hợp tác quốc tế để huy động đa dạng nguồn lực cho chuyển đổi xanh.
Từ những phân tích, tham luận và định hướng tại hội thảo có thể thấy, kinh tế xanh không chỉ là lựa chọn mang tính xu thế, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc nếu Nghệ An muốn bứt phá nhanh, nhưng vẫn an toàn và bền vững. Việc chuyển đổi sang mô hình kinh tế xanh đòi hỏi sự tham gia đồng bộ của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân; trong đó, vai trò điều phối, dẫn dắt của tỉnh là yếu tố then chốt.
Hội thảo lần này không chỉ mở ra tầm nhìn mới, mà còn là bước khởi đầu quan trọng để tỉnh cụ thể hóa các chính sách, huy động nguồn lực và triển khai những giải pháp đột phá, đưa kinh tế xanh thực sự trở thành động lực phát triển trong giai đoạn tới.
Lê Quyết
