Khi đêm cũng là “giờ vàng”
Tính đến giữa năm 2025, Bắc Ninh đã thu hút hơn 3.360 dự án có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) với tổng vốn đăng ký lũy kế hơn 47,6 tỷ USD. Riêng các khu công nghiệp như Yên Phong, VSIP, Quế Võ, Thuận Thành, Tiên Sơn, Quang Châu, Vân Trung, Song Khê - Nội Hoàng… đang thu hút khoảng 22.000 chuyên gia, lao động kỹ thuật người nước ngoài và hơn 400.000 công nhân trong nước. Đây chính là nguồn khách hàng tiềm năng và bền vững nhất của kinh tế ban đêm bởi nhu cầu lớn về ẩm thực, giải trí, mua sắm và không gian sinh hoạt ngoài giờ làm việc.
Điểm làm nên sức hấp dẫn của kinh tế ban đêm ở Bắc Ninh không chỉ là thương mại, mà còn là nét văn hóa đặc sắc của vùng Kinh Bắc, với làn điệu dân ca quan họ, nơi hàng trăm lễ hội dân gian và hàng nghìn di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc đặc sắc như: Khu di tích đặc biệt Địa điểm chiến thắng Xương Giang, chùa Bổ Đà, chùa Vĩnh Nghiêm, thiền viện Trúc lâm Phượng Hoàng… Không những vậy, Bắc Ninh còn có nhiều làng nghề nổi tiếng như: Gốm Phù Lãng, tranh Đông Hồ, đúc đồng Đại Bái, mỳ Thủ Dương, bánh đa Kế, bún Đa Mai, nem Bùi, gà Hồ… vẫn duy trì sức sống bền bỉ. Tất cả đủ sức trở thành “sân khấu mở” cho các tour đêm, lễ hội ánh sáng, chương trình trải nghiệm văn hóa - ẩm thực.
Nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm, trước khi sáp nhập 2 tỉnh, năm 2021, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Đề án phát triển kinh tế ban đêm giai đoạn 2021- 2030; UBND tỉnh Bắc Ninh cũng có định hướng, chỉ đạo cùng nội dung trên. Theo đó, một số địa phương đã xây dựng, quy hoạch những vị trí để dành không gian phát triển kinh tế ban đêm.
Chạy qua địa bàn 2 phường Kinh Bắc và Võ Cường, tuyến phố đêm Nguyễn Cao được xem là điểm sáng đầu tiên của mô hình kinh tế ban đêm của tỉnh Bắc Ninh khi có hàng trăm người nước ngoài sinh sống, chủ yếu là chuyên gia Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc làm việc tại các khu công nghiệp lân cận. Họ vừa là cư dân, vừa là khách hàng của dịch vụ đêm.
Theo thống kê, 700 hộ kinh doanh tại phố Nguyễn Cao thu hút 4.000 - 5.000 lượt khách mỗi tối, ngày cuối tuần lượng khách sử dụng dịch vụ có thể tăng 200 - 250%. Doanh thu thương mại - dịch vụ toàn khu đạt 200 tỷ đồng/năm, tạo thêm 500 - 600 việc làm trực tiếp. Người dân nơi đây kinh doanh đa dạng: Ẩm thực, giải khát, thời trang, đồ gia dụng, lưu trú, vui chơi giải trí… Trong đó, ẩm thực Trung - Hàn - Nhật chiếm tỷ lệ lớn, tạo nên sự giao thoa văn hóa.
Chị Nguyễn Thị Thanh, chủ một quán ăn tại phố Nguyễn Cao cho biết: “Khách nước ngoài và thanh niên ra ăn đêm rất đông. Doanh thu buổi tối chiếm khoảng 70% tổng doanh thu cả ngày. Nếu được phép mở muộn thêm 1 - 2 tiếng và có thêm chương trình văn nghệ, tôi tin khách sẽ còn tăng nhiều hơn nữa”.
Tại phường Bắc Giang cũng đã hình thành “tuyến phố” ẩm thực ban đêm ở đường Hùng Vương 1, thu hút các chuyên gia Hàn Quốc, Trung Quốc và người dân địa phương đến thưởng thức các món đồ nướng, nước giải khát. Khu vực gần cầu đường sắt sông Thương cũng xuất hiện dãy hàng ăn uống, giải khát vào buổi tối. Bên cạnh đó, phường Bắc Giang cũng đã hình thành một số hoạt động dịch vụ về đêm tại khu vực Quảng trường 3/2 với hoạt động chủ yếu là ẩm thực, mua sắm; đường Cả Trọng, Phồn Xương, Nguyễn Thị Lưu với hoạt động chủ yếu là ẩm thực, karaoke, spa, massage...
Trên địa bàn tỉnh còn có một số chợ đầu mối hoạt động vào ban đêm, trong đó nổi bật là chợ Mía (phường Đa Mai), chợ Hòa Đình (phường Võ Cường). Nơi đây hằng đêm hội tụ đủ các loại nông sản từ mọi vùng miền trong cả nước và hoa quả nhập khẩu từ Trung Quốc, Thái Lan.
Khai thác lợi thế, khơi dòng tăng trưởng mới
Theo định hướng quy hoạch thương mại - dịch vụ đến năm 2030, Bắc Ninh phấn đấu hình thành ít nhất 3 không gian kinh tế đêm trọng điểm; phát triển thêm 10 tuyến phố chuyên doanh, nâng tỷ trọng thương mại - dịch vụ lên 38 - 40% GRDP toàn tỉnh.
Ông Trần Văn Thanh, Chủ tịch UBND phường Bắc Giang cho biết, hiện nay, địa phương đã có quy hoạch phát triển kinh tế ban đêm, bước đầu thu hút nhà đầu tư đang triển khai thực hiện một dự án với quy mô gần 2 ha tại khu vực tổ dân phố Chùa Thành, Thành Dinh và Thành Non. Tuy nhiên, để kinh tế đêm thực sự phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế của địa phương, tỉnh cần quan tâm thu hút nhà đầu tư có tiềm lực tài chính, kinh nghiệm xây dựng và phát triển kinh tế ban đêm triển khai dự án trên địa bàn. Tạo cơ chế hỗ trợ một số nội dung về quảng cáo, truyền thông, địa điểm kinh doanh, dịch vụ... cho thương nhân kinh doanh sau 22 giờ đêm. Bên cạnh đó, cần có cơ chế hỗ trợ cho các câu lạc bộ văn hóa, thể thao, vui chơi, giải trí khi tham gia hoạt động kinh tế ban đêm.
Để kinh tế ban đêm của Bắc Ninh trở thành động lực mới cho tăng trưởng kinh tế, cần bắt đầu từ quy hoạch và thí điểm mô hình “phố đêm - khu đêm”; xây dựng cơ chế quản lý riêng cho khu kinh tế ban đêm. Huy động xã hội hóa, thu hút doanh nghiệp F&B, giải trí, du lịch tham gia.
Bên cạnh đó, mỗi địa phương xây dựng sản phẩm đặc trưng. Có thể nghiên cứu, khu vực phường Kinh Bắc, Võ Cường phát triển “đêm quan họ”, không gian biểu diễn dân ca - ẩm thực - đặc sản. Khu vực phường Bắc Giang, Việt Yên, Vân Hà là các tour đêm “Ánh trăng Xương Giang”, ẩm thực - chợ đêm gắn với làng nghề cổ. Phát triển chợ đêm, phố ẩm thực, phố đi bộ, lễ hội ánh sáng, show văn hóa ngắn.
Nâng cấp hạ tầng và bảo đảm an ninh cũng là giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế đêm một cách bền vững. Theo ông Đỗ Tuấn Khoa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh, việc duy trì, khai thác tốt kinh tế ban đêm không thể chỉ giao cho một ngành, một đơn vị mà cần có sự tham gia của rất nhiều bên liên quan từ đầu tư lắp đặt hệ thống đèn chiếu sáng, wifi miễn phí, nhà vệ sinh, bãi đỗ xe đến biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, quản lý thương mại, dịch vụ, an toàn thực phẩm, an ninh, trật tự, bảo vệ môi trường... Bên cạnh đó, đẩy mạnh quảng bá, truyền thông số, liên kết với các sàn du lịch - mạng xã hội và đào tạo nguồn nhân lực nhằm đáp ứng yêu cầu kỹ năng phục vụ ban đêm, quản lý sự kiện, du lịch trải nghiệm.
Bá Đoàn
