Việc hình thành tỉnh Phú Thọ trên cơ sở sáp nhập ba địa phương Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình đã tạo nên một quy mô hành chính lớn hơn, đặt ra yêu cầu cấp bách về đổi mới quản lý nhà nước. Sự thay đổi này không chỉ mở rộng phạm vi lãnh thổ và dân số mà còn kéo theo yêu cầu sắp xếp, tinh gọn lại cả bộ máy, nguồn lực và trách nhiệm điều hành.
Sau khi sáp nhập, Phú Thọ có 148 đơn vị hành chính cấp xã, kéo theo yêu cầu phải thiết kế lại đồng bộ quyền hạn và trách nhiệm của các cấp chính quyền, cơ chế phân bổ ngân sách, quản lý nhân sự công vụ và hệ thống chính sách đầu tư để tránh khoảng trống quản trị trong giai đoạn chuyển tiếp. Do đó, việc rà soát, thống nhất văn bản pháp lý và cơ chế phối hợp liên vùng trở thành nhiệm vụ trọng tâm, tạo nền tảng để bộ máy hành chính sau sáp nhập vừa ổn định, vừa phát huy hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh mới.
Trong bối cảnh còn nhiều thách thức, Phú Thọ đã chủ động hướng tới mục tiêu kép: vừa nhanh chóng ổn định bộ máy, vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Kết quả 7 tháng đầu năm 2025 cho thấy GRDP của tỉnh tăng 10,09% so với cùng kỳ, trong đó công nghiệp – xây dựng giữ vai trò dẫn dắt, còn dịch vụ và nông nghiệp đều có bước cải thiện rõ rệt. Đây là tín hiệu khả quan, mở ra kỳ vọng về sức bật mới trong những tháng còn lại của năm.
Để biến quy mô hành chính sau sáp nhập thành lợi thế phát triển, tỉnh cần tập trung vào ba định hướng cải cách quản lý nhà nước: hoàn thiện thể chế và pháp chế; tinh gọn bộ máy gắn với nâng cao chất lượng dịch vụ công; phát triển hạ tầng số và môi trường đầu tư thuận lợi.
Hoàn thiện thể chế là nền tảng, cần rà soát và thống nhất văn bản của ba tỉnh cũ, đồng thời xây dựng cơ chế phân bổ nguồn lực minh bạch, rạch ròi giữa các cấp để tránh chồng chéo, bảo đảm quyền lợi người dân không bị gián đoạn. Việc ban hành sớm chương trình hành động và lộ trình phân công nhiệm vụ cho từng sở, ngành sẽ giúp bộ máy vận hành ổn định.
Tinh gọn bộ máy phải gắn với nâng cao năng lực cán bộ, thông qua đổi mới tuyển dụng, sắp xếp nhân sự phù hợp, đào tạo lại công chức để đáp ứng yêu cầu quản lý trong phạm vi hành chính mới. Minh bạch trong tuyển dụng, xử lý sai phạm và khuyến khích sáng tạo trong công vụ sẽ tạo dựng niềm tin cho xã hội và doanh nghiệp.
Phát triển hạ tầng số cùng cải thiện môi trường đầu tư chính là trụ cột thứ ba, đóng vai trò tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong cung cấp dịch vụ công sẽ nâng cao hiệu quả quản lý, tiết giảm chi phí và tăng mức độ hài lòng của người dân, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để thu hút dòng vốn đầu tư mới.
Đặc biệt, phát triển hạ tầng số và đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả điều hành. Việc áp dụng hệ thống một cửa điện tử, cơ sở dữ liệu thống nhất sẽ rút ngắn thủ tục, giảm chi phí và tăng sức hút đầu tư, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ trong sản xuất.
Năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu tăng trưởng 10–10,3%, kỳ vọng khai thác mạnh động lực từ công nghiệp và du lịch. Song, bài toán cân đối ngân sách, quản lý liên vùng và hạn chế hạ tầng kết nối vẫn là thách thức lớn đòi hỏi giải pháp quyết liệt.
Du lịch là minh chứng rõ nét cho cả tiềm năng và áp lực quản lý. Dịp Giỗ Tổ Hùng Vương 2025, Phú Thọ đón khoảng 5,5 triệu lượt khách, thu hơn 2.000 tỷ đồng, cho thấy dư địa lớn nếu tỉnh làm tốt khâu tổ chức sản phẩm, quản lý sự kiện và kết nối dịch vụ. Song để trở thành động lực bền vững, du lịch cần được quy hoạch dài hạn, gắn với quản lý tài nguyên, bảo tồn di sản, phát triển hạ tầng lưu trú và nâng chất lượng dịch vụ.
Muốn đổi mới quản lý nhà nước ở cấp tỉnh đi vào thực chất, Trung ương cần sớm hoàn thiện khung pháp lý và ban hành bộ quy trình vận hành liên ngành cho đơn vị hành chính mới, nhất là trong các lĩnh vực tài chính công, quản lý đất đai, đầu tư công và dịch vụ hành chính. Đây là nền tảng để giảm thiểu rủi ro pháp lý, đồng thời mở rộng sự thuận lợi và an tâm cho nhà đầu tư.
Song song với đó, tỉnh cần ưu tiên xây dựng nền hành chính số thống nhất, chú trọng đầu tư hạ tầng dữ liệu và bảo đảm an ninh mạng. Việc triển khai dịch vụ một cửa liên thông giữa các xã, phường và các sở, ngành sẽ giúp người dân, doanh nghiệp tiếp cận thuận lợi hơn, đồng thời rút ngắn đáng kể thời gian giải quyết thủ tục.
Ngoài ra, tỉnh cần tái cơ cấu ngân sách, ưu tiên cho hạ tầng giao thông chiến lược, khu công nghiệp xanh và chuỗi giá trị nông sản; đồng thời khuyến khích đầu tư tư nhân qua PPP với cơ chế minh bạch, chia sẻ rủi ro rõ ràng.
Nguồn nhân lực cũng phải được chú trọng theo hướng chuyên môn hóa, gắn với đào tạo, chuyển giao công nghệ và ổn định đội ngũ chủ chốt để bảo đảm tính liên tục trong quản lý.
Phú Thọ đang đứng trước lựa chọn: hoặc để quy mô hành chính lớn trở thành gánh nặng, hoặc biến nó thành lợi thế nếu kịp thời đổi mới, hiện đại hóa quản lý.
Tăng trưởng 10,09% trong 7 tháng đầu năm 2025 là tín hiệu lạc quan, nhưng để duy trì và bền vững, tỉnh cần quyết liệt cải cách thể chế, nâng cao hiệu quả điều hành và huy động nguồn lực cho hạ tầng, công nghiệp công nghệ cao và du lịch chất lượng cao. Thời gian còn lại của năm là lúc hành động đồng bộ, minh bạch để chuyển mình thực sự.
Chi Chi (t/h)
