Theo Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, trước đó, ngày 7/8/2025, Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia) đã có Công văn số 60/BCĐ389-VPTT gửi các bộ, ngành, địa phương về việc tiếp tục rà soát, xử lý những khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực này.
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị trực thuộc chủ động tổng hợp, đánh giá khó khăn, vướng mắc theo 3 nhóm vấn đề nêu tại Công văn số 60 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia. Đồng thời, trong trường hợp phát sinh vướng mắc mới hoặc có kiến nghị, các đơn vị phải kịp thời có ý kiến bằng văn bản gửi về Cục Hải quan – đơn vị thường trực để tổng hợp, báo cáo Trưởng Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính.
Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, qua rà soát, nhiều bộ, ngành, địa phương đã phản ánh những khó khăn, bất cập trong tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật. Cụ thể, hệ thống hiện hành bao gồm 8 Bộ luật, Luật; 1 Pháp lệnh; 1 Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao; 28 Nghị định của Chính phủ; 3 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 14 Thông tư của các Bộ trưởng.
Các kiến nghị tập trung vào một số nhóm vấn đề nổi bật như: hệ thống văn bản còn chồng chéo, thiếu thống nhất; một số chế tài xử lý còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe; chưa kịp thời bổ sung quy định xử lý đối với các vi phạm mới phát sinh. Đáng chú ý, nhiều tình tiết, chế tài được quy định định tính nhưng chưa có hướng dẫn, giải thích pháp luật cụ thể của cơ quan thẩm quyền để bảo đảm áp dụng thống nhất.
Ngoài ra, còn tồn tại vướng mắc trong việc xác định giá trị tang vật, vật chứng đối với hàng cấm – dẫn đến khó khăn trong xử lý. Thời gian xử lý tang vật kéo dài không chỉ gây tốn kém, lãng phí mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả công tác. Một số khoảng trống pháp lý trong thương mại điện tử, quy định xuất xứ hàng hóa lưu thông trong nước, hay một số mặt hàng chưa kịp bổ sung vào diện quản lý nhà nước… cũng khiến việc xử lý vi phạm gặp khó khăn.
Bên cạnh vướng mắc về thể chế, công tác phối hợp giữa các lực lượng chức năng và các tổ chức, cá nhân liên quan cũng bộc lộ hạn chế. Dù quan hệ phối hợp nhìn chung được đánh giá là tốt, nhưng tại một số địa phương, đơn vị, lĩnh vực vẫn tồn tại tình trạng “cát cứ”, việc chia sẻ thông tin còn hạn chế, chưa thường xuyên và chưa khai thác được lợi thế của dữ liệu liên ngành.
Từ kết quả rà soát của các bộ, ngành, địa phương, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã hệ thống lại những khó khăn, vướng mắc đã được xử lý, những vấn đề còn tồn đọng và mới phát sinh. Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đề nghị các đơn vị liên quan tiếp tục phối hợp, quan tâm xem xét, xử lý theo đúng thẩm quyền, nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong thời gian tới.
Nguyễn Kiên
