Rào cản lớn nhất với việc cải thiện môi trường kinh doanh ở Việt Nam

THCL - Về một số rào cản đối với việc cải thiện môi trường kinh doanh ở Việt Nam, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, có nguyên nhân từ hạn chế về năng lực, nhận thức, thói quen và nhất là tư duy cục bộ, lợi ích cá nhân.

Hội nghị triển khai NQ 19 năm 2017 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh 

Ngày 10/3, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch Hội đồng Quốc gia về Phát triển bền vững và Nâng cao năng lực cạnh tranh chủ trì Hội nghị triển khai Nghị quyết 19 năm 2017 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Hội nghị đã nghe các diễn giả trình bày một số tham luận về bài học kinh nghiệm và thách thức trong thực hiện Nghị quyết 19; ý nghĩa, mục tiêu và nhiễm vụ cải thiện các chỉ số đổi mới sáng tạo, chỉ số chính phủ điện tử; cảm nhận của doanh nghiệp (DN) về nỗ lực, kết quả trong cải thiện môi trường kinh doanh; những vướng mắc, khó khăn và đề xuất, kiến nghị của DN…

Kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ khi đến Phòng Đăng ký kinh doanh (Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội) được nhiều người cho biết quy trình, thủ tục đã thuận lợi, tiến bộ hơn rất nhiều. Và khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng ghi nhận năm 2016 có tới 84% DN đánh giá tích cực đối với các thủ tục trong thành lập DN, 75% hài lòng với những cải cách về thủ tục thuế.

“Nhưng ngay cán bộ Phòng Đăng ký kinh doanh Hà Nội và cả DN cũng cho rằng có thể làm tốt hơn nữa, bởi trong đánh giá môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới (WB) thì tiêu chí khởi sự kinh doanh ở Việt Nam đang đứng thứ 121, thuế đứng thứ 167. Có nghĩa là trong một thời gian dài trước đây chúng ta quá kém và khi có sự cải thiện thì mọi người đều phấn khởi nhưng bây giờ chúng ta có thể làm tốt hơn rất nhiều”, Phó Thủ tướng nói.

Nhắc lại một số khuyến nghị trong Báo cáo Việt Nam 2035, Phó Thủ tướng cho biết để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng bền vững ở tốc độ 8-9% trong 15 năm tới nhằm đưa đất nước ra khỏi “bẫy” thu nhập trung bình thì một trong những điều kiện tiên quyết là cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc thực hiện Nghị quyết 19 phải tuân thủ 4 nguyên tắc là: Tiếp cận theo thế giới; ngày càng cụ thể; giải quyết ngay những vấn đề trước mắt nhưng cũng phải có tính dài hạn; đo, đếm được, có giám sát.

Từ các kiến nghị, bức xúc của DN, các hiệp hội nêu lên trong hội nghị, Phó Thủ tướng nhận xét các DN đã có lòng tin là những ý kiến của mình sẽ được lắng nghe, tiếp thu. Do vậy, phải có cơ chế để sao cho tiếng nói của cộng đồng DN không chỉ đến được với chính quyền các cấp mà còn phải được trao đi, đổi lại trong ban hành, triển khai chủ trương, chính sách.

“Chính phủ luôn sẵn sàng lắng nghe và nghe không phải để đấy. Một số kiến nghị của DN đã nói rõ vướng mắc ở luật, nghị định, thông tư hay ở người thực thi, thậm chí là công văn của Bộ do cấp vụ ký cũng làm khó DN. Nhưng quan trọng hơn DN không chỉ là kêu mà cần kiến nghị sửa cụ thể ra sao. Văn bản quy phạm pháp luật đã ban hành rồi thì rất khó sửa nên DN phải tiếp cận ngay từ đầu. Và các DN lớn, các hiệp hội với thực tiễn, có đội ngũ luật sư, những người làm pháp chế thì hoàn toàn có thể làm được”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Bên cạnh đó cần phải tăng cường đối thoại giữa các DN, hiệp hội với bộ, ngành, địa phương. Cụ thể, ngay trong tuần tới Phó Thủ tướng yêu cầu tổ chức cuộc họp giữa Bộ Y tế và Hiệp hội Sữa Việt Nam với các cơ quan liên quan về quy định muối trong chế biến thực phẩm phải được bổ sung Iốt tại một Nghị định. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ sớm sửa đổi Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN về công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy và phương thức đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật…

“Tinh thần của Chính phủ là phải rất kỷ cương. Chính phủ chỉ đạo thì các bộ, địa phương phải vào cuộc. Đối với những thông tư, quy định không phù hợp, gây khó khăn cho DN, các bộ phải sửa ngay”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về một số rào cản đối với việc cải thiện môi trường kinh doanh ở Việt Nam, Phó Thủ tướng cho rằng có nguyên nhân từ hạn chế về năng lực, nhận thức; thói quen và nhất là tư duy cục bộ, lợi ích cá nhân.

“Thay đổi thói quen không dễ nhưng rào cản lớn nhất là tư duy cục bộ, lợi ích cá nhân. Cơ quan nào cũng muốn ban hành chính sách ra, mình phải có quyền song nếu nhìn rộng ra tại sao thế giới người ta làm đơn giản hơn mà hiệu quả hơn? Chúng ta phải nhìn thẳng vào sự thật, còn nếu né tránh sẽ không bao giờ sửa được. Cái này Chính phủ đặt ra rất cương quyết, phải xử lý nghiêm những nơi, những cán bộ có biểu hiện nhũng nhiễu, tiêu cực”, Phó Thủ tướng nói. 

PV