Theo Chỉ thị, trong thời gian qua, nhờ thực hiện nghiêm Chỉ thị số 29/CT-TTg năm 2019, hoạt động sản xuất, kinh doanh than trên cả nước đã được kiểm soát chặt chẽ, góp phần ổn định an ninh năng lượng quốc gia và bảo đảm cung cấp đủ than cho sản xuất điện. Tuy nhiên, trong tình hình mới, mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 (trên 8%) và giai đoạn 2026–2030 (ở mức hai con số), cùng với cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, đòi hỏi việc quản lý, khai thác và sử dụng than phải hiệu quả, minh bạch và bền vững hơn.
Chỉ thị yêu cầu xử lý nghiêm các hành vi khai thác, kinh doanh than trái phép, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân tiếp tay, bao che vi phạm. Các bộ, ngành và địa phương được giao nhiệm vụ tăng cường phối hợp, giám sát, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đúng quy định pháp luật, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới công nghệ và quản trị chuỗi cung ứng than.
Bộ Công Thương chịu trách nhiệm theo dõi sát tình hình cung ứng than cho sản xuất điện, chủ động dự báo nhu cầu, bảo đảm cung cấp đủ và ổn định nguồn than, đặc biệt trong mùa cao điểm. Bộ cũng được giao rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật về chế biến, vận chuyển, tiêu thụ than, trình cấp có thẩm quyền ban hành trong năm 2025, nhằm tháo gỡ vướng mắc và cắt giảm thủ tục hành chính.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu rút ngắn thời gian cấp phép khai thác khoáng sản than, tăng sản lượng khai thác trong nước, đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường; kiểm tra, hậu kiểm việc cấp phép khai thác than, tránh tình trạng cấp phép thấp hơn trữ lượng thực tế, đồng thời kiên quyết thu hồi giấy phép của tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật.
Bộ Tài chính chỉ đạo Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đẩy mạnh khai thác than nội địa, phấn đấu tăng 20–25% so với năm 2024, đồng thời ứng dụng công nghệ số trong quản lý hóa đơn, thuế, hải quan để ngăn chặn gian lận thương mại trong kinh doanh than.
Bên cạnh đó, Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được giao tăng cường kiểm tra, kiểm soát tuyến biên giới, vùng biển và các điểm tập kết, vận chuyển than, ngăn chặn hoạt động buôn lậu và vận chuyển than trái phép.
Các địa phương có hoạt động khai thác, kinh doanh than phải hoàn thành sắp xếp bến cảng, kho bãi kinh doanh than trước tháng 12/2025, tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong khai thác, chế biến, tiêu thụ than.
Đối với các doanh nghiệp khai thác và sử dụng than cho điện, Chính phủ yêu cầu tuyệt đối không để thiếu than cho sản xuất điện, đồng thời duy trì lượng dự trữ phù hợp, bảo đảm hoạt động ổn định, an toàn, hiệu quả và tuân thủ lộ trình chuyển đổi năng lượng bền vững.
Chỉ thị 30/CT-TTg khẳng định tinh thần kiểm soát chặt, khai thác bền vững và hiện đại hóa ngành Than, gắn với mục tiêu phát triển xanh, giảm phát thải và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Hậu Thạch
