Đến dự thính Phiên thảo luận có 30 cán bộ của Bộ Quốc phòng Việt Nam tham gia đội hình đơn vị là Đội công binh, Bệnh viện dã chiến cấp 2 và những cá nhân chuẩn bị triển khai đến Phái bộ UNMISS tại Nam Sudan. Trước khi thảo luận, Quốc hội đã xem video clip về lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc của Việt Nam.
Tuyên ngôn, trách nhiệm của Việt Nam thực hiện sứ mệnh cao cả Gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc
Các đại biểu Quốc hội cho rằng, việc ban hành Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (GGHB) là cần thiết để thể chế hóa đầy đủ đường lối của Đảng, Hiến pháp và pháp luật Nhà nước, cùng các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Dự thảo Luật đã kế thừa Nghị quyết 130 và bổ sung quy định mới, linh hoạt, kịp thời cho việc xây dựng và phát triển lực lượng gìn giữ hòa bình, phù hợp với yêu cầu của LHQ và kinh nghiệm pháp luật quốc tế, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc và khắc phục những hạn chế hiện hành, củng cố sự đồng thuận chính trị và ủng hộ xã hội, đóng góp vào sứ mệnh gìn giữ hòa bình thế giới của LHQ.
Đại biểu cũng cho rằng, việc Quốc hội ban hành luật sẽ góp phần truyền đi thông điệp về một đất nước Việt Nam yêu chuộng hòa bình, nhân văn, nhân ái, thủy chung; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, sẵn sàng chung tay giải quyết các vấn đề mà cộng đồng quốc tế đang phải đối mặt, góp phần giữ vững hòa bình, thúc đẩy hợp tác và phát triển giữa các quốc gia; tạo thế và lực mới bảo vệ vững chắc Tổ quốc “từ sớm, từ xa” bằng biện pháp hòa bình.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh, Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long, lực lượng Việt Nam khi tham gia gìn giữ hòa bình luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được lãnh đạo Liên Hiệp Quốc, đồng nghiệp quốc tế đánh giá cao, đã tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn bè quốc tế về hình ảnh những người chiến sĩ Việt Nam chuyên nghiệp, tinh thần kỷ luật, dũng cảm, nhân ái, luôn sẵn sàng hy sinh vì hòa bình, lan tỏa thông điệp mạnh mẽ về sự kiên cường và khát vọng hòa bình và những giá trị nhân văn sâu sắc của dân tộc Việt Nam, nâng cao vị thế, vai trò và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong khi đó, đại biểu Châu Chắc, Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang cho rằng, thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển đi vào chiều sâu trong thời kỳ mới, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc là một trong những trụ cột đối ngoại, quốc phòng, an ninh của Đảng và Nhà nước. “Do đó, việc thông qua dự án luật này không những là công cụ pháp lý mà còn là tuyên ngôn thể hiện trách nhiệm của Việt Nam đối với quốc tế để góp phần thực hiện sứ mệnh cao cả của Liên hợp quốc là gìn giữ hòa bình trên toàn thế giới”, đại biểu Châu Chắc nhấn mạnh.
Hồ sơ dự án Luật được Chính phủ xây dựng công phu, đảm bảo đúng trình tự, thủ tục và nhận được sự thống nhất cao giữa các cơ quan. Chính vì vậy, các đại biểu đề nghị Quốc hội thông qua dự án Luật này tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV để nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý về việc Việt Nam tham gia hoạt động GGHB của LHQ.
Bổ sung đối tượng dân sự tham gia lực lượng GGHB: Mở rộng tầm ảnh hưởng và nâng cao vị thế, vị trí, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế
Từ năm 2014 đến nay, Việt Nam đã cử khoảng 1.100 lượt cán bộ, nhân viên Bộ Quốc phòng và Bộ Công an tham gia GGHB của LHQ, họ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và được LHQ cùng cộng đồng quốc tế đánh giá cao; từ đó, khẳng định vai trò của Việt Nam trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp và góp phần duy trì hòa bình của thế giới.
Theo đại biểu Trần Thị Thu Hằng, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông, việc mở rộng đối tượng tham gia gìn giữ hòa bình LHQ đối với “Cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước” là phù hợp với quy định của LHQ về cử viên chức dân sự. Điều này giúp huy động thêm nguồn nhân lực, mở rộng tầm ảnh hưởng và nâng cao vị thế của Việt Nam. “Quy định này còn mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, khi việc khuyến khích lực lượng dân sự tham gia sẽ mang lại hiệu ứng tích cực từ xã hội, lan tỏa lý tưởng sống cao đẹp và trân trọng giá trị hòa bình. Điều này góp phần thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, và thể hiện Việt Nam là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”, đại biểu Trần Thị Thu Hằng nêu rõ.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội cho rằng, việc bổ sung đối tượng dân sự tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc trong dự thảo luật được quy định tại Điều 7 khoản 2 điểm d, đó là chuyên gia dân sự hoạch định chính sách y tế, luật pháp. Đây là một nội dung có ý nghĩa quan trọng cả về đối ngoại, quốc phòng, an ninh và thể hiện trách nhiệm quốc tế của Việt Nam trong giai đoạn hội nhập sâu rộng. Nhất trí cao với việc bổ sung này, đại biểu Nguyễn Anh Trí đã phân tích 4 lý do, đó là:
Thứ nhất, Liên hợp quốc là Tổ chức dân sự, lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại các phái bộ thực địa và tại trụ sở Liên hợp quốc bao gồm 3 đối tượng chính là quân đội, cảnh sát và dân sự. Trong đó, đối tượng dân sự thường có tính ổn định cao và nắm các vị trí quan trọng, lãnh đạo cao cấp nhất.
Thứ hai, hiện nay có nhiều quốc gia đã có và đang cử các viên chức Chính phủ tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại các phái bộ thực địa và tại các cơ quan hoạch định chính sách, trụ sở Liên hợp quốc.
Thứ ba, trong cuộc làm việc với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam tháng 9/2024, Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc đã đề nghị Việt Nam cân nhắc mở rộng lực lượng, phạm vi địa bàn, đối tượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc bao gồm cả các vị trí lãnh đạo dân sự, chuyên gia dân sự tại các phái bộ thực địa và các vị trí dân sự tại Ban Thư ký.
Thứ tư, việc bổ sung lực lượng dân sự vào thành phần tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc là hết sức đúng đắn, được đánh giá kỹ lưỡng, đảm bảo luật được ổn định lâu dài, có tính dự báo cao và có căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn rõ ràng, phù hợp với định hướng của Đảng, pháp luật hiện hành và yêu cầu thực tiễn quốc tế.
Đồng tình cao với ý kiến của các đại biểu về việc bổ sung đối tượng dân sự tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền, Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An cho rằng, hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã cử các nhân viên của Chính phủ tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc tại các phái bộ thực địa và tại các cơ quan hoạch định chính sách như trụ sở Liên hợp quốc. Vì vậy, việc bổ sung đối tượng dân sự sẽ giúp mở rộng tầm ảnh hưởng và nâng cao vị thế, vị trí, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế. Tại khoản 1 Điều 8 quy định chung là xây dựng lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc đáp ứng yêu cầu hiện đại, chuyên nghiệp và phù hợp với tiêu chuẩn của Liên hợp quốc. Tuy nhiên, tại các điều, khoản khác trong dự thảo luật đều tách lực lượng dân sự từ quản lý nhà nước, đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng thuộc ban, bộ, ngành, địa phương một cách chung chung mà chưa quy định cụ thể là ban, bộ, ngành nào chủ trì. “Tôi đề nghị dự thảo luật cần quy định cụ thể về công tác đào tạo, huấn luyện với lực lượng này. Đồng thời, theo tôi dự thảo luật cần thống nhất bộ, ban, ngành nào chủ trì đối với lực lượng dân sự tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc”, đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền kiến nghị.
Chế độ chính sách ưu đãi đối với lực lượng tham gia GGHB của LHQ, ưu tiên nữ giới
Theo đại biểu Ma Thị Thúy, Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang, phụ nữ có nhiều điểm mạnh trong các hoạt động dân sự, nhân đạo, tiếp xúc cộng đồng, hòa giải - đặc biệt ở những nơi hậu xung đột, trẻ em, phụ nữ là nạn nhân. Do đó, họ thường được người dân tin tưởng hơn, dễ tiếp cận các nhóm yếu thế và đóng vai trò cầu nối mềm mại trong xây dựng hòa bình. “Qua theo dõi cho thấy, hình ảnh nữ chiến sĩ Việt Nam công tác tại các Phái bộ trong điều kiện rất vất vả, nguy hiểm, nhiệm vụ nặng nề nhưng vẫn đầy nữ tính, phát huy bản chất cần cù, chịu khó của người phụ nữ Việt Nam, nhất là trong đại dịch Covid-19, họ đã dùng tiền tiết kiệm của cá nhân mua vải, tự may khẩu trang phát miễn phí và chia xẻ lương thực của mình cho những người dân bản xứ. Thật cảm động và tự hào!”, đại biểu Ma Thị Thúy bày tỏ.
Nhất trí cao với quy định về bình đẳng giới trong dự thảo Luật, tuy nhiên đại biểu Ma Thị Thúy cũng đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, quy định rõ hơn những chính sách riêng đối với phụ nữ, trong đó cần nội luật hóa Nghị quyết số 1325 ngày 31/10/2000 của Hội đồng bảo an Liên hợp Quốc về phụ nữ và hòa bình; đồng thời nên có khoản riêng hoặc giao Chính phủ quy định về chính sách tài chính, hậu phương quân đội, thời gian công tác, để thu hút nhiều nữ giới tham gia. Thảo luận về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm, Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang đề nghị bổ sung thêm quy định ''ưu tiên tuyển chọn nữ giới đủ điều kiện tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hiệp quốc''.
Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đề nghị Ban soạn thảo xem xét, cân nhắc chỉnh lý khoản 1 Điều 26 theo hướng tách biệt rõ chính sách đối với 3 giai đoạn: Đang làm nhiệm vụ ở nước ngoài; Trong thời gian huấn luyện ở trong nước; Sau khi hoàn thành nhiệm vụ trở về. “Đề nghị Ban soạn thảo cần bổ sung tại khoản 4 Điều 26 quy định về chế độ hỗ trợ y tế dài hạn cho các trường hợp bị ảnh hưởng sức khỏe do quá trình công tác tại địa bàn có tính rủi ro cao và nên có quy định riêng về chính sách khuyến khích và đãi ngộ đặc biệt với lực lượng tham gia là nữ, qua đó thể hiện tính nhân văn và bảo đảm bình đẳng giới”, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị.
Việt Nam thể hiện trách nhiệm là thành viên của Liên hợp quốc, chúng ta đi muộn nhưng không thể đi sau
Thay mặt cho cơ quan soạn thảo, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định Ban soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến phát biểu, cùng với các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ để hoàn chỉnh văn bản luật. Báo cáo làm rõ một số nội dung mà các đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, năm 2012, chúng ta mới bắt đầu đi thực địa và năm 2014 chúng ta mới cử 2 sĩ quan tham gia lực lượng GGHB của LHQ. Trong khoảng 7-8 năm vừa rồi, Việt Nam đã cử hơn 1.000 cán bộ sỹ quan tham gia lực lượng này.
“Trách nhiệm của chúng ta là thành viên của Liên hợp quốc và xác định chúng ta đi muộn nhưng không thể đi sau… Thành viên trong phái bộ Liên hợp quốc là làm việc theo sự phân công của phái bộ, còn các việc khác như làm công tác dân vận, xây trường học, dạy học, làm các việc để cho trẻ con có các hoạt động, người lớn được sự giúp đỡ… các lực lượng các nước khác cơ bản không tham gia chỗ này nhưng các lực lượng của Việt Nam kể cả lực lượng công binh, lực lượng quân y đều tham gia và để lại được niềm tin rất sâu sắc, ấn tượng rất sâu sắc của người dân địa phương”, Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cũng nêu rõ, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, bổ sung các quy định về chế độ, chính sách đối với lực lượng tham gia GGHB của LHQ để hoàn thiện dự thảo luật, đặc biệt là các chế độ chính sách vượt trội, ưu tiên cho phụ nữ khi tham gia gìn giữ hòa bình; các quy định liên quan đến tiêu chí, tiêu chuẩn tham gia lực lượng này.
Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương cho biết, có 14 lượt đại biểu phát biểu tại buổi thảo luận, không khí thảo luận sôi nổi, dân chủ, thể hiện sự quan tâm, tình cảm và trách nhiệm rất cao của các vị đại biểu Quốc hội đối với lực lượng tham gia GGHB cũng như đối với dự án luật. Các ý kiến đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành luật và nhất trí với nhiều nội dung dự thảo luật dự kiến chỉnh lý. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại chủ trì, phối hợp với cơ quan soạn thảo, các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của các vị đại biểu để gửi Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp rà soát về kỹ thuật văn bản; hoàn thiện các báo cáo bảo đảm chất lượng để trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật vào chiều ngày 26/6/2025 với sự đồng thuận cao.
Theo quochoi.vn
