Theo Phương án bảo vệ, thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản trong Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (phê duyệt tại Quyết định số 153/QĐ-TTg ngày 27/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ), toàn tỉnh có 557 mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, gồm: 187 mỏ đá xây dựng, trữ lượng 652 triệu m3; 233 mỏ đất xây dựng, trữ lượng 235 triệu m3 (gồm: 156 mỏ đất san lấp với trữ lượng 183 triệu m3, 17 mỏ đất đắp đê trữ lượng 26 triệu m3, 60 mỏ đất sét gạch trữ lượng 26 triệu m3); 124 mỏ cát xây dựng, trữ lượng 18 triệu m3; 13 mỏ khoáng sản nhỏ lẻ do Bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường phân cấp quản lý với trữ lượng 2,72 triệu m3.
Trữ lượng khai thác đến năm 2030 theo quy hoạch là 391 triệu m3 đá xây dựng, 128 triệu m3 đất san lấp và 14,4 triệu m3 cát xây dựng.
Theo tổng hợp của Sở Xây dựng, tổng nhu cầu về vật liệu xây dựng cho các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh từ năm 2024 đến năm 2030 khoảng 35,77 triệu m3 đá xây dựng, 233,63 triệu m3 đất san lấp và 26,01 triệu m3 cát xây dựng. So với dự kiến khai thác các mỏ khoáng sản theo quy hoạch, thừa 355,77 triệu m3 đá xây dựng, thiếu 105,63 triệu m3 đất san lấp và thiếu 11,61 triệu m3 cát xây dựng.
Đến nay, toàn tỉnh đã cấp 303 giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, gồm: 226 giấy phép khai thác đá xây dựng, trữ lượng khai thác khoảng 198 triệu m3, công suất khai thác khoảng 10,25 triệu m3/năm, diện tích cấp phép 1.071 ha/3.976 ha quy hoạch (tỉ lệ 26,9%); 27 giấy phép khai thác cát xây dựng, trữ lượng khai thác khoảng 5,3 triệu m3, tổng công suất khoảng 0,668 triệu m3/năm, diện tích cấp phép 300 ha/571 ha quy hoạch (tỉ lệ 52,55%); 50 giấy phép khai thác đất san lấp, trữ lượng khai thác khoảng 57,95 triệu m3, tổng công suất khoảng 5,36 triệu m3/năm; diện tích cấp phép 371,6 ha/1.659 ha quy hoạch (tỉ lệ 22,4%).
Trữ lượng dự kiến khai thác đến năm 2030 khoảng 91 triệu m3 đá xây dựng; 41,49 triệu m3 đất san lấp; 14,5 triệu m3 cát xây dựng. So với nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng cho các công trình, dự án từ nay đến năm 2030, thừa 55,23 triệu m3 đá xây dựng, thiếu 192,14 triệu m3 đất san lấp và thiếu 11,51 triệu m3 cát xây dựng.
Theo đó, từ nay đến năm 2030, khối lượng cát xây dựng và đất san lấp trên địa bàn tỉnh còn thiếu so với nhu cầu, chưa kể nhu cầu các công trình trọng điểm quốc gia trên địa bàn tỉnh và nhu cầu vật liệu của các công trình dân sinh, nhu cầu xuất khẩu trong thời gian tới.
Từ năm 2024 đến nay, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương bổ sung vào Quy hoạch tỉnh (khi điều chỉnh) 30 mỏ mới (gồm: 04 mỏ đá, trữ lượng 23,6 triệu m3; 16 mỏ đất, trữ lượng 54,83 triệu m3; 10 mỏ cát, trữ lượng 7,1 triệu m3).
Thời gian tới, ngành chức năng tiếp tục rà soát các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, báo cáo UBND tỉnh chấp thuận chủ trương bổ sung vào Quy hoạch tỉnh (khi điều chỉnh), làm cơ sở để cấp phép đảm bảo nhu cầu các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh.
Hoài Thu
