Theo Nghị quyết, hai đô thị lớn sẽ được trao quyền chủ động cao hơn trong việc xây dựng chính sách riêng để phát triển đô thị gắn với đường sắt theo mô hình TOD (Transit Oriented Development – phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng). Hội đồng nhân dân Hà Nội và TP.HCM sẽ ban hành các nghị quyết chi tiết hóa chính sách đặc thù theo thẩm quyền, đảm bảo công khai, minh bạch và tránh lợi dụng chính sách.
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là rà soát, điều chỉnh quy hoạch các khu vực phụ cận ga và đề-pô đường sắt đô thị. Tùy nhu cầu thực tế, các chỉ tiêu về kiến trúc, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội có thể được điều chỉnh để phù hợp với dự án phát triển quỹ đất theo mô hình TOD.
Chính phủ yêu cầu hai địa phương tổ chức lập và phê duyệt các dự án khai thác quỹ đất tại khu vực nhà ga, đề-pô; đồng thời bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương để triển khai các dự án đầu tư công phục vụ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Quỹ đất sau khi giải phóng mặt bằng sẽ được đưa ra đấu giá theo quy định, tạo nguồn lực tái đầu tư cho phát triển đô thị và hạ tầng giao thông công cộng.
Song song đó, các bộ ngành liên quan sẽ phối hợp hỗ trợ quá trình triển khai, bảo đảm tiến độ và tính đồng bộ giữa quy hoạch giao thông với quy hoạch đô thị.
Việc thí điểm cơ chế đặc thù này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ các vướng mắc lâu nay về vốn, quỹ đất và thủ tục đầu tư trong lĩnh vực đường sắt đô thị – vốn là “xương sống” của hệ thống giao thông công cộng tại các thành phố lớn. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày ký 9/10/2025 và sẽ là bước đi quan trọng để Hà Nội và TP.HCM hướng tới mô hình đô thị nén, hiện đại, phát triển xanh và bền vững.
Nam Sơn (t/h)
