Trong số đó, thực hành văn hóa doanh nghiệp và thực hành ESG (môi trường, xã hội, quản trị) nổi lên như hai trụ cột quan trọng, vừa song hành vừa bổ trợ lẫn nhau, định hình nên bản sắc, uy tín và khả năng thích ứng của doanh nghiệp trong dài hạn.
Kỳ 2: Thực hành ESG - xây dựng hệ sinh thái văn hóa BIDV toàn diện, đồng bộ
Với gần bảy thập kỷ đồng hành cùng công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, BIDV đã sớm chủ động đưa ESG trở thành một mục tiêu quan trọng trong hoạt động. Đây không chỉ là một mô hình quản trị hiện đại, mà còn là một lời khẳng định về tầm nhìn chiến lược, trách nhiệm xã hội và khát vọng tiên phong của ngân hàng. BIDV đã xác định mục tiêu trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XV của Đảng bộ BIDV là: “Trở thành ngân hàng Lớn - Mạnh - Xanh” hàng đầu khu vực Đông Nam Á” vào năm 2030.
Từ cam kết quốc gia đến hành động tổ chức
Trong kỷ nguyên hội nhập toàn cầu, khi biến đổi khí hậu, khủng hoảng tài nguyên, bất bình đẳng xã hội và thách thức quản trị trở thành những vấn đề cấp bách, khái niệm phát triển bền vững không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu tất yếu đối với mọi quốc gia, mọi tổ chức. Trong bức tranh đó, ESG - bộ tiêu chí đánh giá trách nhiệm của doanh nghiệp với 3 yếu tố: Môi trường (E), Xã hội (S) và Quản trị (G) - nổi lên như một kim chỉ nam định hình chiến lược phát triển dài hạn. Ở Việt Nam, việc thực hành ESG không chỉ gắn liền với cam kết hội nhập quốc tế, mà còn phản ánh trực tiếp tinh thần “phát triển kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội” - một nguyên tắc nhất quán trong đường lối của Đảng và Nhà nước.
Khi Chính phủ Việt Nam tuyên bố cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 tại Hội nghị COP26, BIDV đã lập tức hành động, đưa ra mục tiêu trở thành ngân hàng Net Zero vào năm 2045 - sớm hơn 5 năm so với cam kết quốc gia. Điều này thể hiện rõ tinh thần tiên phong, không chờ đợi, không thụ động, mà chủ động nắm bắt cơ hội và dẫn dắt xu thế. BIDV theo đuổi chiến lược định vị thương hiệu Ngân hàng Xanh, trở thành ngân hàng dẫn đầu thị trường về thực hành ESG và tài chính bền vững.
Với gần bảy thập kỷ đồng hành cùng công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, BIDV đã sớm nhận diện xu thế này và chủ động đưa ESG trở thành một mục tiêu quan trọng trong hoạt động. Đây không chỉ là một mô hình quản trị hiện đại, mà còn là một lời khẳng định về tầm nhìn chiến lược, trách nhiệm xã hội và khát vọng tiên phong của ngân hàng. BIDV đã xác định mục tiêu trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XV của Đảng bộ BIDV là: “Trở thành ngân hàng Lớn - Mạnh - Xanh” hàng đầu khu vực Đông Nam Á” vào năm 2030. Thực hành ESG tại BIDV được triển khai toàn diện, từ tư duy chiến lược đến hành động cụ thể, từ hoạch định chính sách tới từng hoạt động hàng ngày, với mục tiêu xuyên suốt là tạo ra một hệ sinh thái văn hóa BIDV toàn diện, đồng bộ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và đóng góp cho cộng đồng xã hội. Mọi định hướng chiến lược, mọi kế hoạch kinh doanh, mọi chương trình đào tạo cán bộ của BIDV đều lồng ghép yếu tố ESG, coi đó là nền tảng để nâng cao năng lực cạnh tranh, củng cố uy tín thương hiệu và bồi đắp giá trị niềm tin với khách hàng, cổ đông và cộng đồng. Ngày 23/4/2025, trong khuôn khổ Diễn đàn ESG Việt Nam do Báo Dân trí tổ chức, BIDV đã vinh dự lọt Top 10 đơn vị được vinh danh tại hạng mục ESG toàn diện (Hạng mục vinh danh những doanh nghiệp xuất sắc nhất, hội tụ đầy đủ các giá trị ESG: Môi trường - Xã hội - Quản trị). BIDV cũng là một trong những ngân hàng đầu tiên trong hệ thống xây dựng và ban hành Khung khoản vay bền vững, Khung trái phiếu bền vững, Khung quản lý rủi ro môi trường và xã hội theo tiêu chuẩn quốc tế, là ngân hàng tiên phong xây dựng và công bố Báo cáo phát triển bền vững.
BIDV xác định biến đổi khí hậu là một trong những thách thức lớn nhất ảnh hưởng tới toàn bộ hoạt động kinh tế - xã hội, và ngân hàng có vai trò quan trọng trong việc định hướng dòng vốn theo hướng bền vững. Những năm gần đây, BIDV đã tập trung phát triển danh mục sản phẩm tài chính xanh, ưu tiên các dự án năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, hạ tầng bền vững và sản xuất tiêu dùng thân thiện với môi trường. Đến hết quý I/2025, dư nợ tín dụng xanh của BIDV đạt trên 81.000 tỷ đồng - đứng đầu thị trường (chiếm hơn 4% tổng dư nợ của BIDV, trong đó 74,2% thuộc lĩnh vực năng lượng tái tạo và xanh) - một con số tuy chưa lớn song phản ánh quyết tâm chuyển dịch danh mục đầu tư theo hướng thân thiện môi trường. Mỗi khoản tín dụng được giải ngân cho một dự án điện gió, điện mặt trời hay xử lý nước thải… đều mang trong mình giá trị kép: vừa tạo ra lợi ích kinh tế, vừa góp phần bảo vệ môi trường cho thế hệ mai sau.
Song song, BIDV đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản trị và vận hành để tiết kiệm năng lượng, giảm tiêu thụ giấy, tối ưu hóa nguồn lực. Việc áp dụng Hệ thống quản trị toàn hàng B.One, trong đó toàn bộ công văn, văn bản, thông báo, tờ trình, báo cáo đều được thực hiện trên môi trường số, cùng với sự nâng cấp, phát triển các nền tảng ngân hàng số dành cho khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng, mà còn giảm đáng kể lượng khí thải carbon gián tiếp - một minh chứng rõ nét cho triết lý “số hóa vì môi trường”. Năm 2024, BIDV đã giảm 5,81% Kwh điện/lợi nhuận sau thuế, 3,64% m3 nước/lợi nhuận sau thuế so với năm 2023.
Nếu trụ cột “Môi trường” hướng tới bảo vệ hành tinh, thì trụ cột “Xã hội” của ESG lại tập trung vào con người - trung tâm của mọi chiến lược phát triển. Tại BIDV, không có bất kỳ sự phân biệt về giới tính nào trong mọi chế độ, chính sách và hoạt động của ngân hàng. BIDV kiên định triết lý kinh doanh gắn với phụng sự xã hội, không chỉ thông qua hoạt động tín dụng ưu tiên mà còn bằng những chương trình an sinh xã hội có tầm ảnh hưởng sâu rộng. Các chương trình như “BIDV RUN - Tết ấm vì người nghèo”, “Vì cuộc sống Xanh”, “Nước ngọt cho cuộc sống Xanh”, “Xây nhà văn hóa cộng đồng tránh lũ”, “Trồng một triệu cây xanh”, các hoạt động “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”,… với kinh phí hàng năm trên 400 tỷ đồng,… đã trở thành dấu ấn thương hiệu nhân ái của BIDV trong lòng công chúng, khách hàng. Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ vật chất, BIDV còn chú trọng tới việc tạo động lực tinh thần, khơi dậy ý chí vươn lên và niềm tin vào tương lai của những cộng đồng yếu thế trong xã hội. Đặc biệt, trong bối cảnh thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, BIDV luôn là một trong những tổ chức tiên phong đóng góp nguồn lực, kêu gọi sự chung tay của cộng đồng, từ hỗ trợ khẩn cấp đến tài trợ các dự án dài hạn về y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội. Đó là minh chứng cho cam kết “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong hành trình phát triển và vươn mình của đất nước.
Một hệ sinh thái văn hóa ESG không thể bền vững nếu thiếu nền tảng quản trị minh bạch và liêm chính. BIDV thực hiện quản trị công ty theo các chuẩn mực quốc tế áp dụng cho doanh nghiệp niêm yết quy mô lớn, đồng thời tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật trong nước. Giá trị “liêm chính” - một trong 5 giá trị cốt lõi của BIDV - được coi là sợi chỉ đỏ xuyên suốt mọi hoạt động: từ ban hành chính sách nội bộ, giám sát thực thi, tới xử lý các tình huống phát sinh trong hoạt động nghiệp vụ. BIDV quán triệt đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tội phạm kinh tế; xây dựng cơ chế kiểm soát rủi ro chặt chẽ; và đảm bảo mọi quyết định đều dựa trên nguyên tắc công khai, minh bạch, vì lợi ích chung của khách hàng, cổ đông và cộng đồng. Đây cũng chính là yếu tố giúp BIDV củng cố “vốn tín nhiệm” - một loại tài sản vô hình nhưng vô cùng quý giá, là nền móng để ngân hàng phát triển bền vững trong dài hạn.
Điểm khác biệt của BIDV so với nhiều tổ chức khác là coi ESG không đơn thuần là công cụ quản trị, mà là một giá trị văn hóa cần được thấm nhuần và lan tỏa. Trong tổng thể văn hóa doanh nghiệp BIDV, ESG được đặt trong tổng thể, hài hòa cùng các giá trị Trí tuệ, Niềm tin, Liêm chính, Chuyên nghiệp và Khát vọng.
Quá trình triển khai ESG được tiến hành bài bản, giống như cách BIDV đã xây dựng và lan tỏa văn hóa doanh nghiệp suốt nhiều năm qua: từ xây dựng quy định, quy trình, văn bản theo tiêu chuẩn quốc tế, chuẩn hóa hành vi, tổ chức đào tạo, truyền thông nội bộ, đến đánh giá kết quả và khen thưởng. Điều này đảm bảo rằng ESG không chỉ tồn tại trên văn bản, mà trở thành hành vi “tự nhiên như hơi thở” của mỗi cán bộ, nhân viên trong mọi tình huống công tác. Khi ESG hòa quyện với văn hóa doanh nghiệp sẽ hình thành một hệ sinh thái văn hóa BIDV toàn diện và đồng bộ - nơi mỗi quyết định kinh doanh đều hướng tới lợi ích lâu dài cho môi trường, cộng đồng và xã hội; mỗi sản phẩm dịch vụ đều phản ánh cam kết về trách nhiệm và bền vững; và mỗi cán bộ, nhân viên đều trở thành đại sứ lan tỏa những giá trị tốt đẹp của BIDV. BIDV đặt mục tiêu không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn ESG quốc tế, mà còn góp phần định hình chuẩn mực ESG đặc thù cho ngành ngân hàng Việt Nam, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh và định hướng phát triển của đất nước. Đây là tầm nhìn vừa mang tính chiến lược, vừa thể hiện trách nhiệm với xã hội và thế hệ tương lai.
Trong dài hạn, BIDV hướng tới trở thành hình mẫu về ngân hàng xanh, ngân hàng phát triển bền vững - nơi hội tụ giữa hiệu quả kinh tế, trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường. Mục tiêu này không chỉ nâng cao vị thế BIDV trên bản đồ tài chính quốc tế, mà còn đóng góp tích cực vào quá trình hiện thực hóa khát vọng Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thịnh vượng và bền vững vào giữa thế kỷ XXI. Thực hành ESG không phải là nhiệm vụ nhất thời, mà là hành trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên định, đồng lòng, đầu tư nguồn lực và sáng tạo không ngừng. BIDV, với vai trò tiên phong, đang từng bước biến ESG thành một phần bản sắc văn hóa, hiện diện trong từng hoạt động kinh doanh và lan tỏa ra cộng đồng.
Tiếp tục bồi đắp văn hóa doanh nghiệp, thực hành ESG, đưa BIDV phát triển bền vững
Trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng và những biến động kinh tế - xã hội ngày càng khó lường, phát triển bền vững đã trở thành xu thế tất yếu của mọi ngành, mọi lĩnh vực. Ngành ngân hàng, với vai trò trung gian tài chính quan trọng của nền kinh tế, đang đứng trước yêu cầu đổi mới không chỉ ở hiệu quả kinh doanh mà còn ở trách nhiệm đối với môi trường, xã hội và quản trị minh bạch. Bộ tiêu chí ESG (Environmental - Social - Governance) đã trở thành chuẩn mực quốc tế để đánh giá mức độ phát triển bền vững của các tổ chức tài chính. Nhiều định chế lớn trên thế giới coi ESG là điều kiện tiên quyết để tiếp cận nguồn vốn, thu hút nhà đầu tư và giữ vững niềm tin của khách hàng. Trong khu vực ASEAN, các ngân hàng hàng đầu đã và đang tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh, triển khai tín dụng xanh, các sản phẩm tài chính bền vững và hệ thống quản trị minh bạch theo chuẩn mực toàn cầu.
Đối với BIDV - ngân hàng thương mại có quy mô tổng tài sản lớn nhất Việt Nam - việc bồi đắp văn hóa doanh nghiệp (VHDN) và thực hành ESG không chỉ là một yêu cầu tất yếu từ môi trường kinh doanh mà còn là yếu tố then chốt để củng cố vị thế, mở rộng thị phần và gia tăng sức cạnh tranh. Văn hóa doanh nghiệp và ESG chính là nền tảng để BIDV phát triển bền vững, một bên gìn giữ và lan tỏa bản sắc, truyền thống, một bên kết nối với các chuẩn mực quốc tế và kỳ vọng của cộng đồng.
Trải qua 68 năm xây dựng và phát triển, BIDV đã kiến tạo một hệ giá trị văn hóa riêng biệt, được kết tinh từ tinh thần kỷ luật, trách nhiệm, sáng tạo và tận tâm phục vụ cộng đồng. Những giá trị này không chỉ được thể hiện qua thành tích kinh doanh ấn tượng, mà còn phản ánh trong cách BIDV ứng xử với khách hàng, đối tác và xã hội. Đó là bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn đặt lợi ích quốc gia - dân tộc lên trên, lên trước lợi ích doanh nghiệp; đó là chất lượng nguồn nhân lực với đội ngũ cán bộ đông đảo, giàu chuyên môn, tận tâm và gắn bó; đó là uy tín thương hiệu được khẳng định qua nhiều năm liền nằm trong nhóm dẫn đầu hệ thống ngân hàng Việt Nam và được các tổ chức uy tín trong, ngoài nước vinh danh. Đây chính là “đất lành” để các nguyên tắc ESG có thể bén rễ và phát triển, đồng thời là hành trang quý giá giúp BIDV tiến bước trên hành trình hội nhập, phát triển mạnh mẽ hơn.
Để tiếp tục phát huy các giá trị văn hóa và đưa ESG trở thành một phần hữu cơ trong hoạt động, BIDV cần kiên trì triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức phải được đặt lên hàng đầu, gắn liền với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Vai trò nêu gương của người đứng đầu các cấp là yếu tố then chốt để lan tỏa văn hóa doanh nghiệp, văn hóa học hỏi sáng tạo, văn hóa kiểm soát rủi ro, văn hóa đọc và văn hóa xanh. Nếu mỗi đồng chí bí thư chi bộ, đảng bộ lựa chọn một nội dung cụ thể, phù hợp với đặc thù của đơn vị mình và triển khai một cách kiên định, kiên trì, thì mỗi hành động nhỏ đó sẽ là một viên gạch góp phần xây nên ngôi nhà chung BIDV bền vững.
Song song với đó, văn hóa doanh nghiệp và ESG cần được thực hành từ những công việc thường nhật, không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu hay văn bản chỉ đạo. Cán bộ BIDV có thể thể hiện văn hóa từ cách giao tiếp, cách xử lý hồ sơ, thái độ phục vụ khách hàng, cho tới những hành động giản dị như tiết kiệm điện, nước, giảm thiểu rác thải nhựa và giữ gìn không gian làm việc xanh - sạch - đẹp. Các tổ chức đoàn thể như Công đoàn, Đoàn Thanh niên cần phát huy vai trò vận động, kết nối và khơi dậy tinh thần tích cực của người lao động. Các chương trình như “Nụ cười BIDV”, “BIDV Xanh”, “Ngày hội sáng tạo” hay “Tủ sách BIDV” sẽ vừa giúp gắn kết tập thể vừa khuyến khích mỗi cá nhân tự giác thực hành giá trị văn hóa và ESG.
Bước vào kỷ nguyên chuyển đổi số, việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản trị văn hóa doanh nghiệp và ESG là một yêu cầu cấp thiết. BIDV có thể xây dựng các nền tảng số để theo dõi, đo lường và báo cáo minh bạch các chỉ số ESG, từ đó đánh giá hiệu quả từng hoạt động, phát hiện sớm rủi ro và đưa ra quyết định kịp thời. Văn hóa số cũng cần được phát triển mạnh mẽ, tạo ra một môi trường làm việc linh hoạt, sáng tạo và minh bạch hơn, từ đó đưa ESG thành một dòng chảy liên tục trong toàn hệ thống.
Một lực lượng đặc biệt quan trọng trong việc lan tỏa giá trị văn hóa và thực hành ESG chính là đội ngũ “Đại sứ văn hóa BIDV”. Đây sẽ là những hạt nhân nắm vững tinh thần, nguyên tắc và giá trị của ngân hàng, đồng thời có khả năng truyền cảm hứng và dẫn dắt các phong trào. Việc tổ chức các cuộc thi, hội thi nhưu “Đại sứ văn hóa BIDV”, “Hội thi Văn hóa kiểm soát rủi ro” trên quy mô toàn hệ thống sẽ vừa tạo động lực tìm hiểu, thực hành văn hóa, vừa phát hiện và bồi dưỡng những gương mặt tiêu biểu, để họ trở thành hình ảnh đại diện sống động của BIDV cả trong nội bộ và trước công chúng.
Một yếu tố mang tính đột phá là lồng ghép tiêu chí ESG vào hệ thống đánh giá hiệu quả công việc (KPI) của cá nhân và đơn vị. Khi các mục tiêu ESG trở thành tiêu chí bắt buộc và đo lường được, mỗi cán bộ và đơn vị sẽ chủ động gắn kết trách nhiệm bền vững với nhiệm vụ chuyên môn. Ví dụ, tỷ lệ sản phẩm hoặc dịch vụ xanh, mức độ giảm tiêu thụ điện, nước, giấy, hay số giờ tham gia hoạt động cộng đồng của cán bộ đều có thể trở thành chỉ số đánh giá rõ ràng. Điều này sẽ giúp chuyển hóa ESG từ tầm nhìn thành hành động cụ thể, tạo ra sự thay đổi lâu dài.
Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá cần được tiến hành thường xuyên, kết hợp linh hoạt giữa tự đánh giá của đơn vị và kiểm tra chéo. Những tập thể, cá nhân xuất sắc cần được khen thưởng kịp thời, trong khi những nơi triển khai chưa đầy đủ phải có kế hoạch chấn chỉnh rõ ràng. Thông qua các kênh truyền thông nội bộ, BIDV có thể chia sẻ các mô hình thực hành hiệu quả, các câu chuyện truyền cảm hứng, từ đó lan tỏa tinh thần tự giác và chủ động, để mỗi cán bộ cảm thấy “cần” hơn là “phải” thực hành văn hóa và ESG.
Có thể thấy rằng, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021-2030 và tầm nhìn đến 2045 đã đặt ra những mục tiêu rất rõ ràng: Phấn đấu đến năm 2030, là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao... Phấn đấu đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Một trong những định hướng trọng tâm để đạt mục tiêu đó là phát triển bền vững, bảo đảm cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường, tiến bộ và công bằng xã hội. Chính phủ Việt Nam đã đưa ra các cam kết quốc tế mạnh mẽ về Net Zero, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Ngành ngân hàng đóng vai trò trụ cột trong việc dẫn dắt dòng vốn vào các lĩnh vực xanh, bền vững. Việc bồi đắp văn hóa doanh nghiệp gắn với ESG không chỉ phục vụ cho sự phát triển nội tại của BIDV, mà còn trực tiếp góp phần hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược quốc gia. Những thành quả 68 năm qua là minh chứng rõ nét cho vai trò của văn hóa doanh nghiệp và ESG đối với sự phát triển bền vững của BIDV. Có thể khẳng định, BIDV đang từng bước hình thành một chuẩn mực mới cho ngành ngân hàng Việt Nam về thực hành văn hóa doanh nghiệp gắn với ESG. Đây không chỉ là sự đáp ứng yêu cầu của thời đại, mà còn là học tập theo tư tưởng Hồ Chí Minh về “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” trong quản trị, “yêu dân, trọng dân, vì dân” trong phục vụ, và “khát vọng độc lập, tự cường” trong chiến lược phát triển. Khi những giá trị này tiếp tục được bồi đắp, lan tỏa và gắn kết chặt chẽ với hoạt động kinh doanh, BIDV sẽ có đủ nền tảng để vươn tới những tầm cao mới, không chỉ giữ vững vị thế ngân hàng có quy mô lớn nhất Việt Nam, mà còn trở thành hình mẫu về một ngân hàng “Lớn - Mạnh - Xanh” trong khu vực và trên thế giới, đồng hành cùng đất nước trên con đường phát triển thịnh vượng và bền vững.
Trần Văn Nguyên
