CTCP Gang thép Thái Nguyên (Tisco – mã chứng khoán TIS) vừa công bố trích lục Nghị quyết HĐQT về việc ký hợp đồng mua bán hàng hóa với CTCP Thương mại Thái Hưng. Theo đó, Tisco sẽ mua 10.000 tấn phôi thép SD295/CT5, quy cách (mm) 150x150x6.000/12.000. Giá trị hợp đồng không được công bố.
Đây không phải lần đầu Tisco ký hợp đồng mua phôi thép quy mô lớn với Thái Hưng. Trước đó, vào cuối tháng 8/2025, hai bên cũng đã ký một hợp đồng mua 10.000 tấn phôi thép với chủng loại tương tự.
Áp lực tài chính từ dự án nghìn tỷ “đắp chiếu”
Từng là “đại gia” ngành thép, Tisco hiện vẫn đang gặp nhiều khó khăn do dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy Gang thép Thái Nguyên không thể triển khai đúng kế hoạch. Dự án khởi công từ năm 2007, tổng vốn đầu tư sau điều chỉnh lên tới 8.104 tỷ đồng, do nhà thầu Trung Quốc MCC thực hiện, nhưng đã ngừng thi công từ năm 2013 và đến nay vẫn chờ phương án tháo gỡ.
Tính đến ngày 30/6/2025, Tisco đã rót hơn 6.400 tỷ đồng vào dự án, trong đó có khoảng 3.190 tỷ đồng chi phí lãi vay được vốn hóa. Gánh nặng chi phí tài chính từ dự án này là một trong những nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp gặp khó trong cân đối dòng tiền và hoạt động kinh doanh.
Tại báo cáo tài chính soát xét bán niên 2025, kiểm toán viên đã bày tỏ nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của Tisco, khi nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn khoảng 3.388 tỷ đồng. Ngoài ra, báo cáo kiểm toán cũng đưa ra ý kiến ngoại trừ liên quan khoản nợ thuế 225 tỷ đồng do kê khai chưa đúng thuế bảo vệ môi trường đối với quặng nghèo nguyên khai tại mỏ sắt Tiến Bộ.
Đến ngày 30/9/2025, tổng dư nợ vay và thuê tài chính của Tisco vẫn ở mức hơn 4.450 tỷ đồng, trong đó trên 2.700 tỷ đồng là vay ngắn hạn.
Về hoạt động kinh doanh, 9 tháng đầu năm 2025, Tisco ghi nhận doanh thu đạt 8.989 tỷ đồng, tăng 17,6% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, do chi phí vẫn ở mức cao, công ty lỗ ròng khoảng 7 tỷ đồng, dù đã cải thiện đáng kể so với mức lỗ gần 79 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2024.
Thái Hưng – đối tác lâu năm và mối liên hệ bất động sản
CTCP Thương mại Thái Hưng, đối tác của Tisco, được thành lập từ tháng 3/2003, ban đầu có vốn điều lệ 650 tỷ đồng. Cơ cấu cổ đông chủ yếu là các thành viên trong gia đình sáng lập. Thái Hưng cũng là doanh nghiệp thép gắn liền với tên tuổi nữ doanh nhân Nguyễn Thị Cải.
Đến tháng 2/2022, vốn điều lệ của Thái Hưng được nâng lên 1.500 tỷ đồng. Tháng 6/2024, ông Nguyễn Văn Tuấn được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc, thay bà Nguyễn Thị Vinh.
Mối quan hệ giữa Tisco và Thái Hưng không chỉ dừng lại ở hoạt động mua bán phôi và sản phẩm thép, mà còn gắn với dự án bất động sản Thái Hưng Eco City (Khu đô thị Gia Sàng) có tổng vốn đầu tư hơn 1.400 tỷ đồng, được triển khai trên quỹ đất có nguồn gốc từ khu công nghiệp thép Gia Sàng.
Dự án có quy mô 21,44ha, do CTCP Thương mại Thái Hưng làm chủ đầu tư. Trước đó, Thái Hưng đã trúng đấu giá tài sản của CTCP Luyện cán thép Gia Sàng – doanh nghiệp do Tisco nắm 39,66% vốn – bao gồm nhà xưởng, kho bãi và quyền sử dụng khu đất thuê Nhà nước hơn 226.000m².
Sau khi tiếp nhận, Thái Hưng đề xuất di dời nhà máy sang khu đất của Tisco và được chấp thuận chuyển đổi hơn 214.000m² đất sản xuất kinh doanh sang đất đô thị để phát triển dự án.
CTCP Luyện cán thép Gia Sàng được thành lập năm 2006, là doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa nhưng không thể phục hồi hoạt động, đã ngừng sản xuất từ năm 2013 và bị TAND tỉnh Thái Nguyên tuyên bố phá sản vào tháng 6/2022.
Liên quan đến dự án Gia Sàng, Thanh tra Chính phủ cho biết Bộ Tư pháp đã kết luận nội dung tố cáo về đấu giá tài sản chưa đủ căn cứ để hủy kết quả. Đồng thời, cơ quan chức năng kiến nghị Thái Hưng sớm hoàn tất việc di dời nhà máy, cũng như rà soát lại giá đất nhằm đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Minh Minh(t/h)
