Trước đây, sinh kế chính của người dân Thu Lũm chủ yếu dựa vào canh tác ngô, sắn và lúa nương. Tuy nhiên, địa hình dốc, đất nhanh thoái hóa khiến năng suất thấp, giá trị kinh tế không ổn định. Nhận thấy tiềm năng từ khí hậu mát mẻ quanh năm, chính quyền xã đã định hướng chuyển đổi từ cây trồng truyền thống sang phát triển các loại dược liệu phù hợp thổ nhưỡng như sa nhân, thảo quả, sâm Lai Châu và thất diệp nhất chi hoa.
Nhiều hộ dân đã cải thiện rõ rệt thu nhập nhờ chuyển đổi. Điển hình như gia đình ông Chu Chu Phạ ở bản Pa Thắng mỗi năm thu gần 70 triệu đồng từ trồng dược liệu. Ông cho biết trồng dưới tán rừng vừa không tốn nhiều công chăm sóc, vừa giữ được đất, hạn chế xói mòn. Nhờ giá bán ổn định — thảo quả khô khoảng 120.000 đồng/kg, sa nhân tươi 75.000–80.000 đồng/kg — nhiều hộ dân hiện thu 100–200 triệu đồng/năm.
Toàn xã hiện có hơn 370 ha sa nhân, 400 ha thảo quả và gần 2 ha cây dược liệu quý khác. Nhờ phát triển mô hình đúng hướng, thu nhập bình quân của xã đạt 35 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm hơn 5% mỗi năm.
Ông Lý Chùy Hừ, Phó Chủ tịch UBND xã Thu Lũm, cho biết địa phương đã tập trung vận động người dân chuyển đổi cây trồng, đồng thời phối hợp với cơ quan chuyên môn mở lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ giống và phân bón. Cán bộ kinh tế xã thường xuyên xuống bản hỗ trợ bà con từ khâu chọn giống, trồng, chăm sóc đến thu hái và sơ chế để đảm bảo chất lượng đầu ra.
Bên cạnh nâng cao kỹ thuật sản xuất, xã Thu Lũm đặc biệt chú trọng liên kết tiêu thụ. Chính quyền phối hợp doanh nghiệp và đơn vị thu mua xây dựng chuỗi cung ứng ổn định; đồng thời vận động người dân thành lập tổ nhóm sản xuất nhằm giảm chi phí và tạo vùng nguyên liệu tập trung.
Trong bối cảnh thị trường dược liệu toàn cầu dự kiến tăng lên 430 tỷ USD vào năm 2028, Lai Châu đang đẩy mạnh quy hoạch vùng trồng đạt chuẩn GACP-WHO để mở rộng xuất khẩu. Với định hướng rõ ràng, cây dược liệu đang trở thành “mỏ vàng xanh”, tạo động lực cho Thu Lũm phát triển kinh tế gắn với bảo vệ rừng một cách bền vững.
Nam Sơn (t/h)
