Truy xuất nguồn gốc thịt heo phải từ giống, thức ăn, thuốc tiêm

Câu hỏi đặt ra: Vì sao chưa bắt buộc toàn bộ thực phẩm ra thị trường phải đảm bảo được việc truy xuất nguồn gốc?

Rắc rối nhiều khâu

Truy xuất nguồn gốc thịt heo cần có nhiều biện pháp quyết liệt (Ảnh minh họa)

Việc chăn nuôi heo ở nước ta, phần lớn tập trung ở những hộ gia đình nhỏ lẻ, phân bổ ở nhiều khu vực nên rất khó kiểm soát. Hiện có 2.300 trang trại nuôi heo (lớn và nhỏ) đã đăng ký với cơ quan chức năng về vấn đề truy xuất nguồn gốc để cung cấp sản phẩm cho thị trường TP. HCM. Trong khi đó, việc truy xuất nguồn gốc gia cầm thực hiện được là do nuôi theo mô hình tập trung, không qua quá nhiều khâu và được giết mổ công nghiệp.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa, Phó giám đốc Sở Công thương TP. HCM: “Sở đã có văn bản báo cáo UBND TP về tình hình triển khai Đề án quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo đang gặp khó khăn, do chỉ dừng lại ở mức khuyến khích, nhắc nhở, động viên, mà không có quy định bắt buộc”.

TP. HCM hiện nay chỉ có một đơn vị là cơ ở giết mổ heo công nghiệp, còn lại là những cơ sở giết mỏ nhỏ lẻ chủ yếu vẫn phải dùng tay. Và điều đáng nói, các cơ sở giết mổ nằm ở các tỉnh rất nhiều, từ đó, xuất hiện thương lái và cứ qua mỗi khâu thì lại qua tay một người như mua heo, mua thịt mảnh, bán tại chợ lẻ... Điều này làm giảm đi số lượng heo đeo vòng truy xuất.

Như vậy thấy rằng, việc truy xuất được thịt heo đang triển khai theo kiểu “từ từ”, để các thương nhân có thời gian đi vào quỹ đạo, quen dần với việc nhập thông tin, dù có thể thấy, việc truy xuất giúp nông dân, trang trại và thương lái khẳng định được thương hiệu trên thị trường đối với người tiêu dùng.

Cần ban hành quy chế ở các chợ

Ban quản lý An toàn thực phẩm TP. HCM cho biết, đã có văn bản nêu những vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện đề án đó là thiếu cơ sở pháp lý để thực hiện việc chế tài.

Trên thực tế, các cơ quan chức năng đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp (từ tuyên truyền, vận động, nhắc nhở, đến lập biên bản vi phạm), nhưng đến nay, việc truy xuất nguồn gốc chỉ đạt hiệu quả cao trong hệ thống phân phối hiện đại, còn tại hệ thống phân phối truyền thống thì kết quả thấp. Hiện nay, kết quả thực hiện đề án tại các chợ đầu mối, chẳng những không tăng mà còn có xu hướng giảm dần. Các địa phương phối hợp chưa tích cực và có tâm lý chờ chủ trương của Trung ương.

Do vậy, nếu tiếp tục duy trì cách thực hiện chỉ thiên về tuyên truyền, vận động, mà thiếu các giải pháp kiên quyết (chế tài xử phạt…) thì tỷ lệ thực hiện đề án truy xuất nguồn gốc trong thời gian tới, chắc chắn sẽ giảm xuống nhanh chóng.

Căn cứ khoản 1, Điều 65 - Luật An toàn thực phẩm quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND các cấp, đồng thời trên cơ sở 100% thương nhân kinh doanh mặt hàng thịt heo tại chợ đầu mối Bình Điền và Hóc Môn, đã tự nguyện đăng ký tham gia, cam kết tuân thủ các quy định và yêu cầu của đề án bằng văn bản chính thức.

Vừa qua, Sở Công thương đề xuất UBND TP chỉ đạo áp dụng giải pháp bắt buộc thực hiện truy xuất nguồn gốc toàn bộ thịt heo đưa vào kinh doanh tại 2 chợ nêu trên. Kiên quyết không cho các sản phẩm thịt heo không thực hiện truy xuất nguồn gốc vào chợ; kiến nghị Bộ NN&PTNT sớm có văn bản chấp thuận chủ trương cho phép TP. HCM được triển khai thực hiện Đề án quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo.

Trước nay, việc hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng trong Luật An toàn thực phẩm là chỉ cần có hóa đơn chứng từ, người mua thực phẩm chỉ biết hàng được bán ở chợ này và các khâu còn lại đều không biết. Nhưng với vấn đề về an toàn thực phẩm hiện nay, để người tiêu dùng biết toàn bộ thông tin của sản phẩm, an toàn hơn thì “hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng” cần phải truy xuất nguồn gốc từ con giống, thức ăn, tiêm thuốc...

Tuyết Nhung