Vietcombank không trả lãi do sai sót trong hệ thống phần mềm: Có vô lý?

THCL – Kiểm toán Nhà nước, sau khi thanh kiểm tra Vietcombank, đã phát hiện nhiều sai sót tại ngân hàng này. Trong đó, có việc không trả lãi cho khách hàng ở khoản gửi không kỳ hạn trong thời gian kéo dài 16 năm và theo lý giải của ngân hàng đó là do lỗi của hệ thống phần mềm (?!).

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, khó có thể chấp nhận được cách lý giải đó đối với một ngân hàng lớn như Vietcombank.

Trong kết quả phân tích dữ liệu trên hệ thống phần mềm và báo cáo tài chính năm 2015 của Vietcombank vừa được Kiểm toán Nhà nước công bố mới đây, tiền lãi phát sinh hằng tháng của các tài khoản khách hàng gửi không kỳ hạn lên đến gần 10 tỷ đồng và chưa được Vietcombank chi trả.

Kiểm toán Nhà nước cho hay, Vietcombank đã cài đặt tính toán số lãi tiền gửi không kỳ hạn chưa phù hợp quy định tại Điều 6 Quyết định của Ngân hàng Nhà nước số 652/2001 ngày 17/5/2001 về việc ban hành Quy định phương pháp tính và hạch toán thu, trả lãi của Ngân hàng Nhà nước với các tổ chức tín dụng.

Cũng theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước, với hiện trạng công nghệ từ năm 1998 và phần mềm quản trị rủi ro hiện tại của ngân hàng này, khó để có thể khắc phục một hệ thống công nghệ quá cũ và hiện nay, thời gian trước khó có thể xác định số lãi mà Vietcombank phải trả, do hệ thống không lưu trữ được trọn vẹn thông tin chi tiết.

Sau sự cố, dư luận đặt câu hỏi: Tại sao một ngân hàng lớn như Vietcombank mà không hề biết sự cố phần mềm “bị lỗi” như vậy? Thậm chí, đây là phát hiện của Kiểm toán Nhà nước, chứ không phải của chính Vietcombank?

Trước những suy đoán và nghi ngờ của dư luận, đầu tháng 2 vừa qua, Vietcombank cũng đã phát đi thông báo trả lời về vấn đề trên và khẳng định không có động cơ vụ lợi. “Do hệ thống phần mềm mua của đối tác nước ngoài và có cài đặt sẵn tham số để mặc định đối với những tài khoản không kỳ hạn, có mức lãi tiền gửi cộng dồn trong 1 tháng có giá trị nhỏ hơn 0,1 USD hoặc tương đương, thì hệ thống tự động làm tròn xuống”, đại diện Vietcombank cho hay.

Thông báo này cũng nêu, hằng năm hệ thống CNTT của Vietcombank luôn được nâng cấp, để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng và yêu cầu hoạt động kinh doanh, cũng như quản trị nội bộ của Vietcombank. Nên trên thực tế, đa phần các tài khoản tiền gửi không kỳ hạn có mức lãi hằng tháng cộng dồn chỉ khoảng vài chục đồng/tháng.

 “Chúng tôi không xem đây là chuyện lời lãi. Vì hiện nay, Vietcombank vẫn chưa thu phí quản lý tài khoản đối với những tài khoản có số dư thấp, nhằm bù đắp chi phí quản lý như một số ngân hàng khác tại Việt Nam. Vì số dư từ quản lý phí lớn hơn rất nhiều lần”, đại diện Vietcombank khẳng định.

Tuy nhiên, theo ý kiến của một chuyên gia về kinh tế, thì CNTT là vấn đề hàng đầu không chỉ đối với lĩnh vực kinh tế, trong đó có tài chính - ngân hàng. Mà còn đối với tất cả mọi lĩnh vực khác.

Theo vị chuyên gia này, thì đối với hiện tượng Vietcombank dựa vào lý do lỗi của phần mềm mà không trả lãi, tôi cho rằng điều này là vô lý. Vì Vietcombank là một ngân hàng lớn, “Việc trả lãi cho các tài khoản tiền gửi không kỳ hạn không cao, nên không cần đến các công nghệ hiện đại như corebanking, cũng có thể thực hiện được”.

Được biết, tại phiên họp báo Chính phủ chiều 3/2 vừa qua, lãnh đạo Vietcombank khẳng định, đã thực hiện nâng cấp hệ thống và đã giải quyết được vấn đề liên quan đến tham số nêu trên đồng thời đã thực hiện đầy đủ các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước.

Đại diện Vietcombank còn cho biết, Vietcombank là đơn vị đầu tiên Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán lĩnh vực này. Nên dựa trên thực tế hoạt động của các ngân hàng trong hạch toán trả lãi, theo cách làm tròn của phần mềm trong tính toán, thì nếu Kiểm toán Nhà nước mở rộng kiểm toán, sẽ có thể có thêm nhiều trường hợp tương tự.

Dù thế nào, thì việc một hệ thống ngân hàng không có ứng dụng phần mềm CNTT trong xử lý thông tin và kiểm soát hoạt động là điều khó có thể chấp nhận. Bởi điều đó không chỉ đảm bảo hoạt động nội bộ của ngân hàng. Mà còn giúp cho việc kết nối, khai thác, xử lý, kiểm soát thông tin liên quan đến hệ thống corebanking được thuận lợi…

Bảo Lan