Nguyên nhân chính do sầu riêng - chiếm một nửa kim ngạch ngành, gặp khó khăn khi Trung Quốc yêu cầu kiểm nghiệm dư lượng Cadimi và chất vàng O khiến thời gian thông quan kéo dài. Bên cạnh đó, các thị trường khác như Mỹ và Châu Âu cũng tăng cường các quy định về kiểm tra tiêu chuẩn hàng hoá nhập khẩu.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam đánh giá: "Kim ngạch xuất khẩu suy giảm trong quý I năm nay là điều hoàn toàn trái ngược so với năm 2024, khi rau quả bứt tốc ngay từ đầu năm và kéo dài suốt 12 tháng. Nếu xu hướng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến mục tiêu xuất khẩu rau quả của cả năm 2025, thậm chí đứng trước nguy cơ sụt giảm so với 2024”.
Hiện nay, Việt Nam có 9 phòng kiểm nghiệm được Trung Quốc công nhận và đang chờ phê duyệt thêm 6 hồ sơ để mở rộng khả năng xét nghiệm, nhằm góp phần giảm bớt áp lực trong quá trình xuất khẩu sầu riêng.
Đối với mặt hàng sầu riêng đông lạnh, cuối năm 2024, Việt Nam ký được nghị định thư về xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc và kỳ vọng mặt hàng này có thể mang lại kim ngạch 400 - 500 triệu USD. Tuy nhiên, sầu riêng đông lạnh cũng phải tuân thủ quy định về kiểm định vàng O và cadimi.
Năm 2024, xuất khẩu sầu riêng đạt 3,4 tỷ USD, chiếm gần 50% kim ngạch toàn ngành rau quả (hơn 7,15 tỷ USD). Năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu rau quả đạt kim ngạch 8 tỷ USD, với động lực chính vẫn đến từ sầu riêng và sầu riêng đông lạnh.
Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu rau quả chính của Việt Nam, tiếp đến là Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Australia, Malaysia, Hà Lan...
Hiện, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang thúc đẩy đàm phán với Trung Quốc để đưa xuất khẩu sầu riêng quay trở lại đà tăng trưởng. Bộ cũng khuyến cáo người dân, doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng tuyệt đối không sử dụng các hóa chất bị cấm hoặc để mức dư lượng tối đa cho phép vượt ngưỡng theo quy định của nước nhập khẩu.
L.T (t/h)
