Chất cấm núp bóng thực phẩm chức năng
Sự việc cơ quan chức năng bắt giữ Võ Thị Ngọc Ngân (hotgirl Ngân 98) về hành vi “sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” gây xôn xao dư luận. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện trong một số sản phẩm giảm cân và viên rau củ collagen do đối tượng này kinh doanh có chứa Sibutramin và Phenolphthalein — hai hoạt chất độc hại đã bị cấm sử dụng trong thực phẩm và dược phẩm từ nhiều năm nay.
Theo BS. Nguyễn Đức Toàn, Khoa Hồi sức tích cực và Chống độc (Bệnh viện Hữu Nghị), nhiều người có tâm lý muốn giảm cân nhanh nên tìm đến các loại thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, được quảng cáo “hiệu quả thần tốc”. Tuy nhiên, đây là lựa chọn đầy rủi ro. “Các chất như Sibutramin hay Phenolphthalein có thể gây tác động mạnh lên thần kinh và tim mạch, dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng”, bác sĩ Toàn cảnh báo.
Ông cho biết thêm, khi sử dụng các sản phẩm chứa những chất này, người dùng thường có cảm giác no lâu hoặc không thấy đói, từ đó giảm ăn. Nhưng cơ chế này khiến cơ thể dễ rơi vào tình trạng rối loạn chuyển hóa: Hạ đường huyết, tụt huyết áp, rối loạn thần kinh, và trong trường hợp nặng có thể gây đột quỵ.
ThS.BS. Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam cho biết, Sibutramin từng được dùng trong thuốc giảm cân do có khả năng ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine, giúp giảm cảm giác thèm ăn. “Tuy nhiên, cơ chế này làm tim đập nhanh, huyết áp tăng và mạch máu co lại. Với người có bệnh nền như tăng huyết áp hay tiểu đường, nguy cơ biến chứng cấp rất cao. Chỉ cần dùng liều nhỏ nhưng kéo dài, độc chất vẫn có thể gây tổn thương cơ tim và thành mạch”, bác sĩ Mạnh nói.
Còn với Phenolphthalein, đây là chất từng được sử dụng trong thuốc nhuận tràng nhưng đã bị cấm từ năm 1999 vì gây độc tế bào và có nguy cơ ung thư. “Phenolphthalein kích thích nhu động ruột mạnh, gây tiêu chảy, mất nước, rối loạn điện giải, đặc biệt là giảm kali máu. Khi nồng độ kali hạ thấp, cơ tim dễ loạn nhịp, yếu cơ hoặc ngừng tim đột ngột. Sử dụng lâu dài còn làm tăng gánh nặng cho gan và thận”, ông Mạnh cảnh báo.
Giảm cân cấp tốc, hiểm họa tiềm ẩn
Các chuyên gia cho rằng, giảm cân an toàn đòi hỏi sự kết hợp giữa dinh dưỡng hợp lý và luyện tập thể chất đều đặn, không thể đạt được kết quả nhanh chóng chỉ nhờ thực phẩm chức năng. “Không có phương pháp giảm cân hay làm đẹp nào vừa nhanh vừa an toàn. Người tiêu dùng cần cảnh giác với các quảng cáo hứa hẹn ‘hiệu quả trong vài ngày”, BS. Nguyễn Đức Toàn nhấn mạnh.
Theo BS. Đoàn Dư Mạnh, điều đáng lo là nhiều sản phẩm làm đẹp, giảm cân hiện nay bị trộn lẫn các chất cấm mà người dùng không hề hay biết. “Một số người thấy chưa có biểu hiện gì nên chủ quan, nhưng độc chất vẫn âm thầm gây tổn thương nội tạng. Khi có triệu chứng rõ rệt thì đã quá muộn”, bác sĩ Mạnh nói.
Đối với sản phẩm collagen, các chuyên gia lưu ý, collagen chỉ có tác dụng hỗ trợ cấu trúc da, tóc và khớp, không thể giúp giảm cân hay làm trắng da tức thì. Vì vậy, các quảng cáo “vừa đẹp da, vừa giảm mỡ” hoặc “hiệu quả cấp tốc” cần được coi là dấu hiệu cảnh báo sản phẩm không an toàn.
Các bác sĩ khuyến nghị người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được cấp phép lưu hành và kiểm định an toàn. Đặc biệt, không nên mua hàng qua mạng xã hội hoặc từ cá nhân không có uy tín.
“Khi có biểu hiện bất thường như tim đập nhanh, chóng mặt, tiêu chảy kéo dài, người dùng cần ngừng ngay sản phẩm và đến cơ sở y tế để kiểm tra”, BS. Đoàn Dư Mạnh khuyến cáo.
Thiên Trường (t/h)
