Chung tay đẩy lùi nạn thuốc lá lậu

THCL Qua công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu thuốc lá cho thấy, chủng loại thuốc lá điếu nhập lậu vào Việt Nam rất đa dạng, nhưng chủ yếu là Jet và Hero, chiếm khoảng 80%.

Nhập lậu ồ ạt

Trong tháng 7/2016, VP Thường trực BCĐ 389/QG và Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm buôn lậu khu vực phía Nam (C74 B) phối hợp với công an các tỉnh Long An và Tây Ninh, đã bắt giữ liên tiếp 03 vụ vận chuyển thuốc lá lậu từ Campuchia vào Việt Nam, thu giữ tổng cộng hơn 130.000 bao thuốc lá lậu.

Cụ thể, ngày 13/7/2016, tại địa bàn tỉnh Tây Ninh, khu vực giáp ranh với huyện Đức Hòa (Long An), nhiều ghe vận chuyển thuốc lá từ Cam puchia vào Việt Nam đã bị phát hiện và bắt giữ, gồm hơn 90.000 bao thuốc lá lậu Jet và Hero. Trước đó, tại địa bàn huyện Đức Huệ (Long An), lực lượng chức năng liên tiếp bắt giữ 2 vụ, thu giữ gần 45.000 bao thuốc lá lậu. Đây là những đường dây vận chuyển thuốc lá nhập lậu chuyên nghiệp tại khu vực biên giới Tây Nam, có sự móc nối chặt chẽ giữa các đối tượng trong nước và Campuchia.

Jet và Hero là nhãn hiệu chủ yếu được sản xuất tại Indonesia và nhập lậu vào Việt Nam. Các sản phẩm này không in cảnh báo sức khỏe, không in nơi và thời gian sản xuất, không có giấy xác nhận chất lượng của một cơ quan nào. Do đó, nếu các loại thuốc lá nhập lậu được tái xuất, nguy cơ quay tái thẩm lậu về Việt Nam là rất cao vì các lý do sau: Thuốc lá Jet, Hero và các loại thuốc lá khác như Golden Deer, Ram, Nelson… không phù hợp với các nước trong khu vực và hiện nay chỉ tiêu thụ ở thị trường Việt Nam.

Việc tiêu hủy thuốc lá nhập lậu là cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của WHO (FCTC): Khoản 4c Điều 15 của FCTC quy định “tiến hành các bước thích hợp để đảm bảo rằng tất cả các phương tiện sản xuất, thuốc lá giả, thuốc lá nhái nhãn mác và các sản phẩm thuốc lá bị tịch thu được tiêu hủy, sử dụng các phương pháp tiêu hủy không ảnh hưởng đến môi trường ở những nơi có thể, hoặc hủy bỏ theo đúng pháp luật trong nước”.

Xử lý tiêu hủy

Ngày 26/12/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành QĐ số 2371/QĐ-TTg yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo lực lượng chống buôn lậu, gian lận thương mại ở địa phương tổ chức thực hiện việc tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu bị tịch thu.

Căn cứ QĐ 2371, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 19/2015/TT-BTC ngày 03/02/2015 hướng dẫn cơ chế huy động nguồn kinh phí đóng góp từ các DN SXKD thuốc lá để hình thành Quỹ phòng chống buôn lậu thuốc lá điếu và chống sản xuất, buôn bán thuốc lá giả.

Sau hơn 1 năm thực hiện, công tác tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, góp phần đẩy lùi tình trạng tái thẩm lậu thuốc lá tái xuất, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Có thể thấy, năm 2015, năm đầu tiên thực hiện tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu và hỗ trợ kinh phí tiêu hủy, lượng thuốc lá nhập lậu đã giảm 30%, tạo điều kiện cho các DN sản xuất thuốc lá điếu hợp pháp trong nước phục hồi sản xuất: Sản lượng tiêu thụ trong nước tăng 10,6%, nộp NSNN tăng 6,2% (hơn 1.000 tỷ đồng).

Tính đến nay, công tác tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu đã triển khai được hơn 18 tháng và đạt được kết quả rất cao, khẳng định tính đúng đắn của công tác này.

Tuy nhiên, theo ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam: “Hiện nay, một số địa phương vẫn tiếp tục đề nghị cho tái xuất thuốc lá lậu. Vì vậy, Hiệp hội mong muốn, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công thương, Bộ Công an làm việc với Tổng cục Hải quan và các cơ quan tại những nước mà trước đây các địa phương đã tái xuất thuốc lá lậu sang để kiểm tra xem có đúng thuốc lá lậu có được tái xuất từ Việt Nam sang thị trường đó không?

Hiệp hội cũng kiến nghị, Chính phủ tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện cho việc tiêu hủy thuốc lá điếu nhập lậu tiếp tục được thực hiện đúng cam kết với Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, bảo vệ người tiêu dùng và các DN SXKD hợp pháp trong nước”.

Theo đề nghị của các lực lượng chức năng, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đã đồng ý tăng mức hỗ trợ kinh phí phòng chống, tiêu hủy thuốc lá lậu từ 3.500 đồng/bao lên 4.500 đồng/bao từ ngày 01/01/2017.

Hà - Thế