Theo bà Vũ Kim Hạnh, Nhà tư vấn đầu tư, xuất khẩu hàng Việt Nam chất lượng cao, chia sẻ, có ít nhất ba cơ hội để thay đổi thị trường và nâng cao chất lượng hàng hóa nông sản khi chuyển sầu riêng từ dạng trái cây tươi sang cấp đông.
Thứ nhất, xuất khẩu sầu riêng từ các vùng trồng trọng điểm như Tây Nguyên sẽ không chỉ giới hạn ở Trung Quốc mà còn mở rộng sang Thái Lan. Với chiến lược cấp đông và đóng gói, sầu riêng còn có thể được chế biến thành các sản phẩm cao cấp và thực phẩm chuyên biệt để xuất khẩu sang châu Âu và Hoa Kỳ. Nếu thị trường trong nước quen dần với các phương thức bảo quản và tiêu thụ sầu riêng cấp đông hiện đại, nhu cầu tiêu dùng thực phẩm của người dân sẽ thay đổi, tạo cơ hội lớn cho nông sản Tây Nguyên phát triển.
Thứ hai, sầu riêng không cần phải thu hoạch tươi nguyên trái mà có thể xử lý bóc múi và cấp đông. Đây là phương pháp xử lý tốt hơn, đảm bảo thời gian bảo quản và chất lượng trái cây ổn định, an toàn. Việc này sẽ loại bỏ tình trạng thu hoạch sớm và sử dụng hóa chất bảo quản nguy hiểm, đồng thời tăng giá trị của sầu riêng cấp đông và làm cho việc tiêu thụ trở nên thuận lợi, không phụ thuộc vào mùa vụ.
Thứ ba, việc chuyển hướng thu hoạch và bảo quản sầu riêng cấp đông sẽ giúp thay đổi quy trình và nhận thức canh tác của người nông dân. Điều này tạo ra chuỗi giá trị đầu tư mới vào nông nghiệp nông thôn, đa dạng hóa và xã hội hóa nguồn lực sản xuất nông nghiệp vùng Tây Nguyên. Người nông dân sẽ chủ động trong lịch trình sản xuất và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời nâng cao nhận thức và cơ hội làm giàu. 
Theo ông Vũ Đức Côn, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, nên định vị chiến lược xuất khẩu sầu riêng bền vững và cần được các cấp quản lý và ngành chức năng quan tâm. Hiện tại, khó khăn chính của việc thay đổi này là hệ thống kho lạnh chuyên dụng và các kho bảo quản nông sản chất lượng cao tại các địa phương, cụ thể ở Đắk Lắk vẫn còn hạn chế và thiếu sự quy hoạch đồng bộ, tập trung để đảm bảo chất lượng và sản lượng thu hoạch tốt cho các vùng chuyên canh diện tích lớn.
Ông Vũ Đức Côn cho biết, địa phương đang phối hợp các cấp ngành quản lý để xuất khẩu sầu riêng cấp đông chính ngạch vào thị trường Trung Quốc. Nếu thành công, sầu riêng Đắk Lắk sẽ có thêm nhiều hướng phân phối, đa dạng thị trường, thu hút được nhiều dự án đầu tư hấp dẫn vào địa bàn cũng như thực hiện kết nối logistics ra bên ngoài thuận lợi hơn.
Ngay với thị trường trong nước, sầu riêng tươi đang ở mức giá cao, không phải người tiêu dùng nào cũng chấp nhận được. Do đó, nếu chuyển sang xử lý sầu riêng cấp đông, phục vụ các yêu cầu chế biến chuyên sâu, không còn bị lệ thuộc thời gian mùa vụ, sầu riêng Đắk Lắk lại càng có ưu thế cạnh tranh với thị trường. Đồng thời, việc xuất khẩu sầu riêng cấp đông cũng cần sự hợp tác của cộng đồng doanh nghiệp và người nông dân để xây dựng hệ thống vận tải chuyên dụng và các dịch vụ logistics chất lượng, an toàn và bền vững hơn.
L.T( t/h)
