Sáng 17-5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã nghe báo cáo về hiệu quả tổng thể của hai dự án (DA) bauxite Tân Rai và Nhân cơ do Tập đoàn công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) làm chủ đầu tư. Hiện nay, Viện Khoa học – Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu thành công phương án có thể sản xuất quặng sắt từ bùn đỏ với chi phí khoảng 1,5 triệu đồng/tấn. Như vậy, có thể giải quyết được cả về môi trường và mang lại sản phẩm kinh tế.

Tại phiên họp, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải khẳng định, hai DA đã thực hiện đúng chủ trương của Đảng, đúng quy định của pháp luật, có tác động lan tỏa bước đầu, chưa đạt đến công suất định mức nhưng đã đóng góp vào phát triển kinh tế của khu vực. Hiện nay, giá thực tế đã cao hơn giá dự kiến nên các DA có hiệu quả cao hơn khi tính toán. Cùng với sự phục hồi kinh tế thế giới, giá sản phẩm dự kiến tiếp tục tăng thì hiệu quả của DA cũng tăng…

Theo Phó Thủ tướng, đối với các DA công nghiệp có vốn đầu tư đến 700 triệu USD thì bao giờ cũng có thời gian lỗ kế hoạch và đã được tính vào DA. Thời gian lỗ kế hoạch của hai DA đã được giảm từ một đến hai năm. Về nắm bắt công nghệ, hiện chúng ta đều đã làm chủ về vận hành ở cả hai DA, còn làm chủ về công nghệ thì đòi hỏi có thời gian và sẽ cố gắng đạt được điều này trong thời gian ngắn nhất. Về ảnh hưởng môi trường của hai DA này, Chính phủ đã chỉ đạo đánh giá lại DA hồ bùn đỏ và đã điều chỉnh thiết kế. Các tiêu chuẩn an toàn hiện này đều thừa so yêu cầu. Chính phủ cũng đề nghị tăng thêm hồ chứa thứ ba, để tăng dung lượng chứa khi có biến đổi khí hậu và mưa cực đoan. Ngay cả với những điều chỉnh này thì DA vẫn có hiệu quả. Hiện nay, cả hai DA đều trong giai đoạn thí điểm, đến năm 2020 sẽ tổng kết và quyết định. Khi đó có thể nâng quy mô hai DA lên gấp hai lần, mang lại hiệu quả cao hơn và có phương án đầu tư vận tải đồng bộ để phát triển ngành công nghiệp toàn vùng.

Trình bày thêm về phương án xử lý bùn đỏ, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng cho biết, khác với các nước, bùn đỏ khô của Việt Nam có hàm lượng bauxite sắt cao, được coi là quặng sắt nghèo, nên có thể định hướng sản xuất thép từ bùn đỏ. Hiện nay, Viện Khoa học – Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu thành công phương án này. Về mặt kinh tế, tính sơ bộ từ 2,4 tấn bùn đỏ có thể sản xuất ra một tấn quặng sắt giá 1,9 triệu đồng, với chi phí khoảng 1,5 triệu đồng. Như vậy, có thể giải quyết được cả về môi trường và mang lại sản phẩm kinh tế.

Đánh giá thêm về ý nghĩa kinh tế, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển nhận xét, hiệu quả kinh tế bước đầu đã có lãi, nộp ngân sách 700 – 800 tỷ đồng/năm, giải quyết lực lượng lao động lớn, nắm bắt công nghệ và đã có phương án xử lý an toàn bùn đỏ. Tuy nhiên, cần lưu ý đến các yếu tố như vốn đầu tư của hai DA rất lớn, chủ yếu là vốn vay cũng như các yếu tố cơ bản đối với vận hành khai thác hai DA là trữ lượng, giao thông, vị trí địa thế để bảo đảm môi trường, điện, nước, năng lực tài chính, quản trị… Ngoài ra, cũng cần cân nhắc kỹ giá điện, thuế tài nguyên, chi phí giao thông với các DA,…

Theo Thời Nay