Thảo luận tại Kỳ họp thứ 5, nhiều ý kiến nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản, nhằm:
Cụ thể hoá chủ trương, đường lối của Đảng; phù hợp với tình hình, điều kiện thực tiễn hiện nay trong phát triển kinh tế - xã hộikhắc phục những hạn chế, bất cập của thị trường bất động sản gây ảnh hưởng lớn tới kinh tế - xã hội, cuộc sống của người dân;
Góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý tạo điều kiện hỗ trợ, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh, vận hành thông suốt, công khai, minh bạch; kịp thời bổ sung những khái niệm mới; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với các luật mà Quốc hội đang sửa đổi;
Bảo đảm tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Việc sửa đổi luật trong thời điểm này là phù hợp, để có cơ sở đánh giá đầy đủ, khách quan góp phần đưa hoạt động kinh doanh bất động sản theo nguyên tắc thị trường.
Nhiều ý kiến đề nghị rà soát, đối chiếu các quy định của dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) với các luật khác có liên quan để bảo đảm tính chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật; đặc biệt là các dự thảo Luật đang được Quốc hội xem xét, cho ý kiến như Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), các luật được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5 (Luật Đấu thầu, Luật Giá, Luật Giao dịch điện tử).
Cho ý kiến về Luật Nhà ở (sửa đổi) tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, đại biểu Lê Thanh Hoàn (Đoàn Thanh Hóa) tán thành với quy định giao Tổng Liên đoàn Lao động tham gia phát triển nhà ở lưu trú cho công nhân.
"Đồng thời, cần có chủ trương khuyến khích các tổ chức hoạt động phi lợi nhuận khác tham gia tích cực hơn vào việc phát triển nhà ở xã hội. Có chính sách cụ thể để chấm dứt tình trạng mua nhà xã hội kiểu "bốc thăm trúng thưởng" trong thời gian vừa qua", đại biểu Quốc hội Lê Thanh Hoàn nhấn mạnh.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc phát triển nhà ở còn hướng đến quyền sở hữu nhà ở dưới góc độ là tài sản hơn là vai trò mấu chốt của nhà là để ở.
"Theo điều tra dân số và nhà ở năm 2019, tỷ lệ sở hữu nhà ở của các gia đình Việt Nam là 88,1%, thuộc nhóm cao nhất thế giới. Vậy, tại sao nhu cầu nhà ở tại các đô thị vẫn là vấn đề bức thiết?", ông Hoàn đặt vấn đề và đề nghị nghiên cứu thấu đáo, tiếp cận theo hướng nhà là để ở, không phải là để đầu cơ với kỳ vọng sinh lời trong tương lai.
Đại biểu Lê Thanh Hoàn cho rằng, cần có một chính sách lớn về "nhà ở đầu tiên" nhằm ưu đãi những người mua nhà lần đầu. Hạn chế cấp tín dụng với ngôi nhà thứ hai, đánh thuế chuyển nhượng tài sản và nhà ở theo các mức tăng dần và theo tỷ lệ nghịch với thời gian sở hữu.
"Miễn thuế thu nhập từ cho thuê nhà ở xã hội cũng như cho thuê nhà với giá nhà ở xã hội. Cần hạn chế đến mức tối đa tình trạng người mua nhà ở xã hội sau thời gian mua 5 năm và bán thì giá trị tăng đến 2 đến 3 lần so với lúc mua", ông Hoàn kiến nghị.
Về kinh doanh nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai, một số ý kiến nhất trí về sự cần thiết quy định về đặt cọc trong dự thảo Luật; đề nghị quy định những nội dung đặc thù về đặt cọc trong dự thảo Luật, nội dung khác thực hiện theo Bộ luật Dân sự; quy định chặt chẽ, cụ thể hơn để bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Một số ý kiến đề nghị quy định về tỷ lệ đặt cọc không quá 5%, trường hợp trả lại tiền đặt cọc, thời hạn trả lại tiền đặt cọc. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị không quy định tỷ lệ đặt cọc mà để các bên tự thỏa thuận.
Một số ý kiến đề nghị không quy định về kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai do gây ra nhiều hệ lụy, nhiễu loạn thị trường; bổ sung quy định cho phép chủ đầu tư huy động vốn thông qua trái phiếu công trình có chuyển đổi, qua các quỹ đầu tư hoặc Quỹ tín thác bất động sản.
Một số ý kiến nhất trí với quy định về bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai là cần thiết nhằm bảo đảm quyền lợi cho người mua; tuy nhiên cần quy định cụ thể phạm vi bảo lãnh, đồng thời cần quy định linh hoạt bởi không phải giao dịch nào cũng cần bảo lãnh.
Một số ý kiến đề nghị xem xét quy định về bắt buộc phải bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai có thực sự bảo vệ quyền lợi của người mua bất động sản hay không và đề nghị bỏ quy định này do quy định bảo lãnh đã làm tăng giá thành, giá bán nhà ở, làm tăng chi phí cho người mua. Mặt khác, hiện nay Nhà nước đang tìm cách để người dân có nhu cầu thực sự tiếp cận được bất động sản.
Hầu hết các ngân hàng thương mại thực hiện bảo lãnh, cũng chính là ngân hàng cho chủ đầu tư vay tín dụng để đầu tư xây dựng, phát triển dự án bất động sản đó và đã nhận thế chấp chính dự án bất động sản đó để bảo lãnh làm khoản vay.
Thiên Trường
