THCL - Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nói rằng Mỹ không nhất thiết ràng buộc theo chính sách “Một Trung Quốc” - một chính sách ngoại giao mà Washington duy trì gần 40 năm qua về nhận thức mối quan hệ giữa Trung Quốc đại lục và Đài Loan.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuter
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News hôm qua 11/12, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nói: “Tôi hoàn toàn nhận thức đầy đủ về chính sách Một Trung Quốc nhưng tôi không hiểu tại sao chúng ta phải ràng buộc theo chính sách đó nếu như chúng ta không phải thương lượng với Trung Quốc về các vấn đề khác, như thương mại”.
Ngoài vấn đề thương mại, ông Trump cũng nói rằng, Trung Quốc không hợp tác với Mỹ trong giải quyết bất đồng về chính sách tiền tệ hay vấn đề hạt nhân Triều Tiên, vấn đề Biển Đông.
Hiện phía Trung Quốc chưa đưa ra bình luận nào về phát ngôn có thể gây tranh cãi này của ông Trump. Bình luận của ông Trump đưa ra không lâu sau khi ông có cuộc điện đàm bất ngờ với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn - một động thái đã khiến Trung Quốc phật lòng. Cuộc điện đàm được coi là liên lạc đầu tiên giữa một tổng thống hoặc một tổng thống đắc cử Mỹ với lãnh đạo Đài Loan kể từ năm 1979 khi Mỹ công nhận chính sách "Một Trung Quốc".
Trong khi Nhà Trắng ra sức trấn an Trung Quốc về việc duy trì cam kết chính sách ngoại giao, ông Trump lại tìm cách biện hộ cho cuộc điện đàm bất ngờ với lãnh đạo Đài Loan. Ông lên án chính sách tiền tệ của Trung Quốc cũng như các hoạt động quân sự phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông. Ông Trump nói rằng, Bắc Kinh không có quyền chỉ bảo ông được phép hay không được phép gọi điện cho ai. Ông cũng khẳng định rằng, cuộc gọi cho lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn chỉ mang tính “xã giao” và rằng chính bà Thái đã chủ động gọi để chúc mừng ông đắc cử. Ông Trump cũng nhấn mạnh, Bắc Kinh không có quyền quyết định xem ông có được điện đàm với lãnh đạo Đài Loan hay không: “Tôi không muốn Trung Quốc chỉ bảo cho tôi rằng, tôi phải gọi cho ai.
Trung Quốc cũng đã xây dựng trái phép những thành lũy lớn ở giữa Biển Đông mà lẽ ra họ không được làm như vậy. Ngoài ra, Trung Quốc cũng không giúp gì nhiều cho Mỹ trong vấn đề Triều Tiên. Trung Quốc hoàn toàn có thể giải quyết được việc này nhưng họ đã không làm như vậy”.
Trong một bài viết trên tờ Wall Street Journal hồi đầu năm, ông Bolton từng nhấn mạnh, Tổng thống tiếp theo của Mỹ cần phải có những bước đi mạnh mẽ hơn nữa trong việc ngăn chặn thái độ hiếu chiến của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoa Đông.
Ông Bolton cho rằng, Washington có thể cân nhắc việc “leo thang ngoại giao với Trung Quốc” bắt đầu từ việc đón tiếp chính thức các quan chức Đài Loan tại Bộ Ngoại giao Mỹ và xem xét công nhận quan hệ ngoại giao đầy đủ với Đài Loan.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng, nếu “đi quá xa” trong vấn đề Đài Loan, ông Trump có thể khiến Mỹ và Trung Quốc rơi vào đối đầu quân sự. “Trung Quốc hoàn toàn có thể chấp nhận “hy sinh” mối quan hệ với Mỹ để thể hiện sự cứng rắn của họ trong vấn đề Đài Loan”, Giáo sư Chen Weiss- một chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Cornell, Mỹ nhận định.
“Việc một bên đưa ra quyết định chấm dứt một chính sách đã có từ lâu mà không đưa ra quá ít cảnh báo cũng như không tiến hành các cuộc trao đổi rõ ràng với bên còn lại sẽ rất dễ dẫn đến những hiểu nhầm và tính toán sai lầm và đẩy các bên vào một cuộc khủng hoảng”, bà Chen Weiss nói thêm.
Ông Mike Green, một cựu cố vấn về châu Á dưới thời Tổng thống Mỹ George W. Bush, nhận định, việc chấm dứt chính sách “Một Trung Quốc” có thể là sai lầm bởi nó sẽ đẩy mối quan hệ Mỹ-Trung rơi vào rối loạn và sẽ gây tác động tiêu cực đến sự hợp tác của Trung Quốc trong vấn đề Triều Tiên.
Tuy nhiên, ông Green cho biết, ông không tin là ông Trump sẽ đẩy vấn đề Đài Loan đi quá xa dù “ông Trump có lý khi “nhắn nhủ” với Bắc Kinh rằng, ông không muốn bị chỉ bảo về các vấn đề khác nhau, trong đó có Đài Loan”.
“Tổng thống Obama đã quá mềm mỏng trong cách hành xử với Trung Quốc và điều đó khiến ông trở nên yếu thế hơn khi Trung Quốc tỏ ra hung hăng ở Biển Đông và Hoa Đông sau đó”, ông Green nói./.
PV. Tổng hợp
