Chùa Bối Khê được Bộ VH – TT&DL xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia ngày 20/4/1979
Chùa Bối Khê được xây dựng vào năm 1338, thời nhà Trần tại thôn Bối Khê, xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, Hà Nội trên diện tích khoảng 5.000m2. Trong chùa có thờ Đức Thánh Bối tức vị tướng công Nguyễn Đình An là người địa phương đã có công đánh bại quân xâm lược phương Bắc.
Chùa Bối Khê không những là di tích lịch sử quý giá về niên đại, mà còn có kiến trúc bằng gỗ tuyệt đẹp. Chùa đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH – TT&DL) xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia ngày 20/4/1979.
Kiến trúc chùa Bối Khê có tiền đường, hành lang tả hữu, nhà tam bảo đều bằng gỗ dựng theo hình chữ quốc. Hậu đường được kết nối với điện thờ Thánh có hình chữ công. Toàn bộ kiến trúc được sắp xếp cân xứng hai bên theo một trục chính. Đặc biệt, chùa Bối Khê còn lưu giữ được kiến trúc độc đáo, những hoạ tiết về kiến trúc gỗ 4 vị chim thần...
Tuy nhiên, năm 2018, nhà chùa tiến hành công việc đập cổng bên phải gác chuông của di tích chùa Bối Khê. Theo Sở VH&TT Hà Nội, chính quyền xã Tam Hưng không báo cáo sự việc lên UBND huyện Thanh Oai, các hoạt động xây dựng tại chùa Bối Khê diễn ra khi chưa có sự thỏa thuận, đồng ý của Sở VH&TT Hà Nội cũng như Cục Di sản Văn hóa (Bộ VH - TT&DL).
Hoạt động xây dựng cổng phụ tại chùa Bối Khê đã bị đình chỉ thi công
Trong báo cáo có số 23/BC-UBND, ngày 18/4/2019 của UBND xã Tam Hưng gửi UBND huyện Thanh Oai & phòng VH - TT huyện Thanh Oai nêu rõ:
Qua công tác kiểm tra thường xuyên của UBND xã về TTXD trên địa bàn. Ngày 17/12/2018 tổ công tác đã xuống kiểm tra hiện trạng khi có dấu hiệu xây dựng cổng phụ chùa Bối Khê thuộc phạm vi di tích quốc gia. Tổ công tác đã phối hợp với cán bộ phụ trách văn hóa xã Tam Hưng, mời trưởng thôn Song Khê ra chứng kiến, tổ công các yêu cầu tổ thợ đang thi công và trụ trì Bối Khê xuất trình giấy tờ có liên quan đến việc xây dựng cổng phụ chùa.
Tại thời điểm kiểm tra trụ trì chùa Bối Khê, sư thầy Thích Đàm Khoa vắng mặt, tổ thợ thi công không xuất trình được các giấy tờ có liên quan đến việc được cấp phép xây dựng tại Khu di tích lịch sử quốc gia chùa Bối Khê. Tổ công tác yêu cầu tổ thợ dừng ngay việc thi công xây dựng công trình khi chưa được phép và đồng thời hoàn thiện các thủ tục cần thiết theo quy định, khi hoàn thiện xong mới được xây dựng tiếp. UBND xã Tam hưng đã nhiều lần nhắc nhở tổ thợ và yêu cầu sư thầy Thích Đàm Khoa, trụ trì chùa Bối Khê hoàn thiện các thủ tục theo quy định nhưng tổ thợ vẫn thi công.
Biên bản kiểm tra việc xây dựng cổng phụ tại chùa Bối Khê của UBND xã Tam Hưng (Thanh Oai, Hà Nội)
Đến ngày 25/3/2019 Trụ trì chùa Bối Khê, sư thầy Thích Đàm Khoa tiếp tục cho xây dựng cổng phụ thứ 2, tổ công tác phối hợp với cán bộ phụ trách văn hóa xã và trưởng thôn Song Khê xuống kiểm tra, nhưng Trụ trì vẫn vắng mặt và không xuất trình được giấy tờ theo quy định về việc xây dựng trên. Tổ công tác tiếp tục lập biên bản yêu cầu nhà chùa ngừng thi công công trình khi chưa được cơ quan các cấp có thẩm quyền cho phép xây dựng tại Khu di tích lịch sử quốc gia chùa Bối Khê và hoàn thiện hồ sơ theo quy định. Hiện nay, Trụ trì chùa Bối Khê vẫn không cung cấp cho UBND xã các hồ sơ cần thiết theo quy định, tổ thợ vẫn tiếp tục thi công.
Ngày 14/4/2019 BQL danh thắng Hà Nội, Phòng Văn hóa và Thông tin kiểm tra hiện trạng, lập biên bản di tích chùa Bối Khê, xã Tam Hưng; UBND xã Tam Hưng đã đình chỉ và chấm dứt các hoạt động tự ý xây dựng tại di tích chùa Bối Khê kể từ ngày 18/4/2019, đồng thời hướng dẫn cho Trụ trì và thôn Song Khê lập hồ sơ tu bổ, tôn tạo di tích trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.
Báo cáo của UBND xã Tam Hưng gửi huyện Thanh Oai
Trao đổi với PV, ông Lê Huy Chung – Chủ tịch UBND xã Tam Hưng, ông cho biết: “Qua nhiều lần kiểm tra, phía chùa Bối Khê đã không cung cấp được giấy phép và các giấy tờ liên quan đến việc xây dựng. Hiện tại chúng tôi đã đình chỉ mọi hoạt động xây dựng, chờ ý kiến chỉ đạo của UBND huyện Thanh Oai, khi nào chùa cung cấp đầy đủ giấy tờ thì mới cho tiếp tục...”.
Nói về công tác quản lý khi để xảy ra sự việc nêu trên, ông phân trần: “Phía địa phương chúng tôi xin nhận trách nhiệm về việc buông lỏng quản lý khi để xảy ra thực trạng trên. Tuy nhiên, là một người con, người dân ở đây nhìn thấy di tích xuống cấp theo thời thực sự không đành. Nhiều hạng mục trong khu di tích đã xuống cấp trầm trọng... Việc xây dựng 2 cổng phụ tại chùa là do phía nhà chùa Bối Khê, mục đích cũng chỉ để phục vụ du khách gần xa”.
Việc xâm hại, tự ý xây dựng, cải tạo tại các Khu di tích lịch sử quốc gia đã không là chuyện mới, đề nghị các cơ quan chức năng thẩm quyền cần nêu cao vai trò, nhiệm vụ trong công tác quản lý, giám sát. Tránh những trường hợp tương tự tái diễn.
Trước đó, Bộ VH - TT&DL đã có văn bản số 302/VP-TT thông báo ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện về việc xây dựng tại Di tích quốc gia chùa Bối Khê, xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, TP. Hà Nội.
Cụ thể, văn bản gửi Cục Di sản văn hóa; Thanh tra Bộ, nêu rõ, Bộ trưởng giao Cục Di sản văn hóa chủ trì, phối hợp với Thanh tra Bộ làm việc với Sở VH&TT TP. Hà Nội và các cơ quan, đơn vị liên quan của địa phương về việc xây dựng tại di tích quốc gia chùa Bối Khê; đề xuất phương án bảo vệ di tích.
Văn bản cũng nêu rõ, giao Thanh tra Bộ chủ trì, phối hợp Cục Di sản văn hóa kiểm tra tình hình thực tế; làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan (nếu có sai phạm) và đề xuất phương án xử lý.
Phương Nguyên – Việt Trinh
