Trong bối cảnh của đại dịch Covid-19 bùng phát làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực, gây ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu cùng với xu hướng bảo hộ mậu dịch đang nổi lên, việc ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) đánh dấu mốc quan trọng trong tiến trình hội nhập kinh tế của Việt Nam và mang lại các lợi ích cả trong ngắn hạn cũng như dài hạn.
Thứ nhất, Hiệp định RCEP, khi được 15 thành viên thực thi sẽ tạo nên một thị trường lớn với quy mô 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm khoảng 30% dân số thế giới, với GDP 26,2 nghìn tỉ USD, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu và sẽ trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất trên thế giới. Với các cam kết về mở cửa thị trường trong lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và hài hòa hóa quy tắc xuất xứ (thay vì áp dụng 5 bộ quy tắc xuất xứ của 5 hiệp định FTA như hiện nay) giữa tất cả các bên tham gia cũng như tăng cường các biện pháp tạo thuận lợi thương mại, việc thiết lập Hiệp định này sẽ tạo cơ hội để phát triển các chuỗi cung ứng mới trong khu vực mà doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội tham gia.
Hiệp định RCEP sẽ giúp thiết lập thị trường xuất khẩu ổn định lâu dài
Thứ hai, Hiệp định RCEP sẽ giúp thiết lập thị trường xuất khẩu ổn định lâu dài. Trước tình hình thế giới đầy biến động gây ra những xáo trộn về chuỗi cung ứng trong những năm gần đây, việc hình thành một khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới theo Hiệp định RCEP sẽ tạo ra một thị trường xuất khẩu ổn định dài hạn cho Việt Nam, qua đó góp phần thực hiện chính sách xây dựng nền sản xuất định hướng xuất khẩu của ta.
Thứ ba, việc thực hiện Hiệp định RCEP sẽ tạo nên một khuôn khổ ràng buộc pháp lý trong khu vực về chính sách thương mại, đầu tư, sở hữu trí tuệ, thương mại điện tử, giải quyết tranh chấp..., góp phần tạo nên môi trường thương mại công bằng trong khu vực. Theo một số nghiên cứu độc lập, ví dụ như nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, thì việc chúng ta chủ động cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo lập môi trường kinh doanh thông thoáng sẽ đem lại giá trị cho nền kinh tế Việt Nam còn cao hơn so với các lợi ích mở cửa thị trường trực tiếp của các nước, làm cho Việt Nam có cơ hội trở thành một điểm đến đáng tin cậy cho các nhà đầu tư quốc tế về lâu dài.
Cuối cùng, việc kết thúc đàm phán và ký kết Hiệp định RCEP sẽ góp phần nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới. Hiệp định RCEP là sáng kiến của ASEAN, được bắt đầu đàm phán từ năm 2012. Các nước Chủ tịch ASEAN trong những năm gần đây đều đề ra mục tiêu kết thúc đàm phán và ký kết Hiệp định trong năm đó nhưng không thực hiện được do chưa giải quyết được các vướng mắc trong đàm phán, cùng với bối cảnh quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp. Kế thừa kết quả từ những năm trước, từ khi đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã cùng các nước ASEAN tích cực thảo luận với các nước đối tác tìm kiến giải pháp xử lý nốt những vấn đề tồn đọng để kết thúc hoàn toàn đàm phán và ký kết Hiệp định. Kết quả này trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam được các nước ASEAN và đối tác đánh giá rất cao. Đồng thời, việc tham gia cả hai FTA lớn trong khu vực Châu Á – Thái bình dương là Hiệp định RCEP và CPTPP thể hiện đóng góp của Việt Nam trong việc định hình cho các cơ chế hợp tác mới cũng như luật chơi trong khu vực, tăng cường vị thế của ta.
Minh Anh
