Cho đến nay, Việt Nam đã ký kết 14 Hiệp định thương mại tự do (FTA) khu vực và song phương (trong đó đang thực thi 13 FTA), đã kết thúc đàm phán 01 và đang đàm phán 02 Hiệp định với các đối tác khác. Trong số các FTA này, có 2 FTA thế hệ mới là CPTPP và EVFTA. Sau khi kết thúc các FTA đang đàm phán, có thể nói Việt Nam đã thiết lập được quan hệ thương mại tự do với hầu hết các nước đối tác quan trọng nhất trên thế giới (trừ Hoa Kỳ), tạo cơ sở vững chắc cho việc tăng cường và thúc đẩy trao đổi thương mại – đầu tư song phương cũng như tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế trong khu vực và trên toàn cầu.
Trong bối cảnh Hội nhập quốc tế ngày một sâu rộng, cùng với đó là sự phát triển mãnh mẽ của Công nghệ 4.0 thì ý tưởng về một Cổng thông tin điện tự về FTA của Việt Nam cho phép doanh nghiệp chỉ cần ngồi một chỗ có thể tra cứu tất cả các thông tin cần thiết, đặc biệt là các cam kết liên quan đến thuế, quy tắc xuất xứ, dịch vụ và đầu tư,... là vô cùng cần thiết. Trên cơ sở sự hỗ trợ của Chính phủ Ốt-xtrây-li-a và Ngân hàng thế giới, Cổng thông tin điện tử về các FTA Việt nam đã được xây dựng dựa trên mô hình của Cổng thông tin điện tử FTA của Chính phủ Ốt-xtrây-li-a.
Khai trương Cổng thông tin điện tử về FTA của Việt Nam
Với việc hình thành Cổng thông tin điện tử về các FTA Việt Nam, đây là lần đầu tiên Việt Nam có được một công cụ tra cứu các cam kết FTA và các thông tin liên quan một cách thông minh, tiên tiến, có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp cộng đồng doanh nghiệp và người dân tận dụng tối đa cơ hội từ các FTA mà Việt Nam đã tham gia, gửi đi thông điệp quan trọng về quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc thực thi các FTA một cách hiệu quả nhất thông qua các tính năng quan trọng như sau:
Công cụ tra cứu: Cổng thông tin điện tử về các FTA có khả năng tích hợp các thông tin trong các hiệp định thương mại tự do đa phương, khu vực và song phương của Việt Nam vào trong một hệ thống tra cứu thông minh và thân thiện với người sử dụng. Theo đó, về thương mại hàng hóa, Cổng thông tin điện tử này cho phép doanh nghiệp và người dân tra cứu ra kết quả mức thuế, lộ trình cắt giảm thuế đối với từng mặt hàng cụ thể theo các FTA của Việt Nam với các đối tác, đặc điểm quy mô thị trường, quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi và các thủ tục cần thực hiện và các biện pháp phi thuế mà doanh nghiệp cần lưu ý trong quá trình xuất khẩu, nhập khẩu mặt hàng đó... Về thương mại dịch vụ - đầu tư, Cổng thông tin điện tử này cho phép doanh nghiệp và người dân tra cứu ra kết quả cam kết mở cửa thị trường dịch vụ - đầu tư liên quan tới từng ngành, phân ngành dịch vụ hoặc phi dịch vụ theo từng phương thức cung cấp dịch vụ cũng như thông tin về các văn bản quy phạm pháp luật cam kết và hiện hành có liên quan,... Điều này sẽ tạo tiền đề quan trọng giúp doanh nghiệp và người dân có được thông tin cần thiết một cách nhanh chóng, chính xác, từ đó tận dụng tối đa các cơ hội do các FTA này mang lại.
Cập nhật kế hoạch hành động, thực thi Hiệp định: Cổng thông tin điện tử về các FTA Việt Nam sẽ cập nhật thường xuyên tình hình và kết quả triển khai thực thi các Hiệp định FTA của Việt Nam từ phía các cơ quan quản lý tại các phiên họp Hội đồng, Ủy ban có liên quan trong các Hiệp định này.
Cập nhật văn bản pháp luật: Các văn bản pháp luật thực hiện các Hiệp định FTA Việt Nam do cơ quan quản lý ban hành sẽ được cập nhật đầy đủ trên Cổng thông tin điện tử về các FTA.
Cập nhật thông tin, số liệu thị trường: Số liệu hoặc thông tin về các thị trường có FTA với Việt Nam sẽ được cập nhật thường xuyên dựa trên các nguồn thông tin tin cậy.
Cập nhật các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, xuất bản ấn phẩm: Các hội nghị, hội thảo hoặc khóa tập huấn dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến sẽ được thường xuyên cập nhật để doanh nghiệp hoặc những tổ chức, cá nhân quan tâm có thể đăng ký tham gia. Ngoài ra, các ấn phẩm hỗ trợ doanh nghiệp khi được xuất bản cũng sẽ được đăng tải công khai để doanh nghiệp hoặc người dân có thể tham khảo.
Ngôn ngữ hiển thị các nội dung dữ liệu: Toàn bộ các dữ liệu trên Cổng thông tin này sẽ được hiển thị dưới dạng song ngữ (tiếng Việt và tiếng Anh).
Sau hơn một năm nỗ lực không ngừng với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới và Chính phủ Ốt-xtrây-li-a, Bộ Công Thương đã tổ chức Lễ khai trương Cổng thông tin điện tử về FTA của Việt Nam vào ngày 23 tháng 12 để kịp thời cung cấp các thông tin cần thiết giúp cho doanh nghiệp tận dụng tối đa cơ hội mà các Hiệp định mang lại, đặc biệt là các FTA thế hệ mới gồm CPTPP và EVFTA. Trong tương lai, Bộ Công Thương, Chính phủ Ốt-xtrây-li-a và Ngân hàng Thế giới sẽ tiếp tục hợp tác để phát triển Cổng thông tin này trở thành địa chỉ cung cấp thông tin hữu ích và đáng tin cậy cho doanh nghiệp và người dân, góp phần nâng cao hiệu quả thực thi các FTA của Việt Nam trong thời gian tới.
Minh Anh