Kế hoạch quy định rõ phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, bao gồm tất cả tổ chức, cá nhân đang tiến hành công việc bức xạ; các đơn vị cư trú, sinh sống trên địa bàn; lực lượng ứng phó các cấp; và phương tiện vận chuyển nguồn phóng xạ đi qua tỉnh. Đây là cơ sở để thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành, địa phương nhằm ứng phó kịp thời khi sự cố vượt khả năng xử lý của cơ sở xảy ra.
Theo kế hoạch, tỉnh xây dựng các phương án ứng phó tương ứng với từng nhóm tình huống từ mất an toàn bức xạ, mất an ninh nguồn phóng xạ, sự cố lan rộng đến các kịch bản đặc thù như mất nguồn phóng xạ, thất lạc thiết bị, hoặc phát hiện vật liệu phóng xạ trong quá trình thu gom phế liệu. Các tình huống được mô tả kèm theo quy trình phản ứng nhanh, phân công nhiệm vụ cụ thể cho lực lượng ứng phó ban đầu, công an, lực lượng kỹ thuật an toàn bức xạ và y tế.
Một trong những nội dung quan trọng của kế hoạch là xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan. Ban Chỉ huy ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân cấp tỉnh chịu trách nhiệm chỉ đạo, huy động lực lượng, đánh giá mức độ nguy hiểm của sự cố và đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp như khoanh vùng, sơ tán dân cư, cứu hộ cứu nạn, thu hồi nguồn phóng xạ và phục hồi môi trường.
Kế hoạch cũng nêu rõ yêu cầu về đào tạo và trang bị phương tiện ứng phó. Lực lượng y tế, kỹ thuật, công an, phòng cháy chữa cháy phải được tập huấn về triệu chứng chiếu xạ, quy trình sơ cứu - điều trị nạn nhân và hướng dẫn an toàn bức xạ. Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì lập danh mục thiết bị chuyên dụng phục vụ ứng phó và trình UBND tỉnh phê duyệt mua sắm, bảo đảm duy trì trạng thái sẵn sàng. Yêu cầu cung cấp kịp thời các khuyến cáo cho người dân qua hệ thống truyền thanh cơ sở, báo chí, truyền hình; đồng thời quy định rõ người phát ngôn và các thông điệp chuẩn trong từng trường hợp sự cố để tránh gây hoang mang.
UBND tỉnh cũng giao trách nhiệm cho các sở, ngành, UBND cấp huyện rà soát, cập nhật kế hoạch ứng phó hằng năm; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn để xử lý khi có sự cố xảy ra. Trường hợp sự cố ảnh hưởng liên tỉnh, Ban Chỉ huy ứng phó của tỉnh sẽ thông báo ngay cho địa phương liên quan để triển khai biện pháp phối hợp ứng phó.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 18 cơ sở sử dụng 30 nguồn phóng xạ, trong đó có 3 đơn vị lưu giữ với 4 nguồn phóng xạ kín. Năm 2024, Sở Y tế Lào Cai đề xuất đầu tư thiết bị xạ trị gia tốc tuyến tính và y học hạt nhân cho Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai và trong tương lai gần tỉnh sẽ có thêm loại hình về máy gia tốc và y học hạt nhân.
Hải Minh
