Thực hiện sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, sự điều hành của UBND tỉnh về nhiệm vụ chính trị đặc biệt là xóa nhà tạm, nhà dột nát, khắc phục hậu quả thiên tai; huyện Mường Khương đã thành lập Ban Chỉ đạo các cấp và triển khai 03 cuộc tổng rà soát các hộ thuộc diện xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn. Thường trực Huyện uỷ và lãnh đạo UBND huyện thường xuyên và trực tiếp xuống cơ sở chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ hoàn thành chỉ tiêu xoá nhà tạm giai đoạn 2024 - 2025; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho cơ sở, động viên Nhân dân quyết tâm hoàn thành xây dựng, sửa chữa nhà ở. Chỉ đạo các xã, thị trấn khẩn trương thực hiện việc giải ngân cho các hộ đã khởi công theo quy định; các tổ công tác hướng dẫn về hồ sơ thanh toán, quyết toán theo quy định, đảm bảo công khai, minh bạch, đúng chế độ; chỉ đạo triển khai chính sách cho vay đối với các hộ không có khả năng đối ứng của Ngân hàng Chính sách xã hội.
Theo Kế hoạch của UBND tỉnh, mục tiêu năm 2024 - 2025 huyện Mường Khương cần xoá 4.244 nhà tạm, nhà dột nát (xây mới 4.154 nhà, sửa chữa 90 nhà). Đến nay đã thực hiện 2.333 nhà, đạt 55% kế hoạch (năm 2024 thực hiện được 1.590 nhà; từ đầu năm 2025 đến nay đã khởi công 743 nhà). Hiện trên địa bàn huyện Mường Khương còn 1.911 nhà chưa khởi công xây dựng; trong đó có 678 hộ chưa đăng ký làm nhà (do không có vốn đối ứng; già yếu, neo đơn, bệnh tật; đi làm ăn xa không liên lạc được; không được tuổi làm nhà; không có đất ở; muốn sau này làm nhà to hơn…).
Theo Báo cáo, từ vốn Ngân hàng Chính sách xã hội, đến nay đã phê duyệt danh sách các hộ làm nhà 5 đợt/16 xã, thị trấn với 1.389 hộ; phê duyệt danh sách các hộ đăng ký vay 4 đợt/16 xã, thị trấn với 1.320 hộ. Đã tiếp nhận 315 hồ sơ và giải ngân 11,5 tỷ đồng cho 230 hộ. Dự kiến nguồn kinh phí bố trí cho mục tiêu xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn huyện Mường Khương năm 2025 là 144.405 triệu đồng; từ Quỹ vì người nghèo do MTTQ tỉnh 45.805 triệu đồng và từ nguồn dự phòng ngân sách tỉnh (2 đợt) 98.600 triệu đồng.
Trong quá trình thực hiện xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn huyện còn gặp một số khó khăn như: Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao (gần 54,5%) nên nhiều hộ không có nguồn kinh phí đối ứng để xây dựng nhà. Toàn huyện vẫn còn 678 hộ chưa đăng ký làm nhà. Một số hộ vẫn còn tư duy trông chờ ỷ lại; một số hộ bằng lòng với cuộc sống hiện tại nên không có nhu cầu làm nhà; một số hộ dân còn có tư duy sợ thoát nghèo. Bên cạnh đó, cơ bản các xã trên địa bàn huyện còn thiếu nguồn vật liệu xây dựng; khó khăn trong công tác tìm kiếm thợ xây dựng nhà. Đội ngũ cán bộ làm công tác tài nguyên, môi trường, địa chính còn mỏng, thiết bị máy móc chưa đảm bảo trong khi khối lượng công việc rất lớn nên việc cấp giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất chưa đáp ứng yêu cầu.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo huyện Mường Khương đề nghị tỉnh tiếp tục kêu gọi các nhà hảo tâm, tổ chức, cá nhân hỗ trợ thêm ngoài định mức hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho các hộ dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, không có khả năng đối ứng. Đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm xem xét cho phép huyện Mường Khương cũng như các địa phương khác khi sử dụng hết 80 tỷ đồng chuyển từ nguồn vận động của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh sang Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay thì xem xét tiếp tục cấp bổ sung từ ngân sách tỉnh hoặc từ các nguồn vốn hợp pháp khác sang Ngân hàng Chính sách xã hội để Nhân dân có nhu cầu vay cải thiện nhà ở. Quan tâm xem xét hỗ trợ thêm máy móc và cán bộ kỹ thuật để thực hiện nhiệm vụ đo đạc và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân.
Phát biểu kết luận buổi làm việc, đồng chí Trịnh Xuân Trường, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Xoá nhà tạm, nhà dột nát là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Lào Cai là một trong các tỉnh có số lượng nhà tạm, nhà dột nát lớn trong khu vực phía Bắc và cả nước với hơn 11.000 nhà. Khối lượng công việc lớn trong khi thời gian thực hiện còn lại rất ngắn; đòi hỏi quyết tâm của các cấp, các ngành và huyện Mường Khương càng phải cao hơn.
Huyện Mường Khương khá đặc biệt so với các địa phương khác, là huyện nghèo với tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo cao chiếm trên 54%; còn rất nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, kỹ thuật, kết cấu hạ tầng, đời sống nhân dân; số lượng nhà tạm, nhà dột nát cần xây dựng mới chiếm gần 98% tổng số nhà.
Đồng chí đề nghị huyện Mường Khương khẩn trương rà soát và nghiên cứu đưa ra khỏi danh sách một số nhóm đối tượng không thể triển khai thực hiện, nhằm hoàn thành toàn bộ việc xoá nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 30/6. Huyện Mường Khương tổ chức phát động phong trào thi đua đặc biệt xoá nhà tạm, nhà dột nát để huy động cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và Nhân dân cùng vào cuộc, dồn lực cho địa phương thực hiện; hoàn thành mục tiêu đến hết tháng 6/2025 trên địa bàn tỉnh không còn nhà tạm, nhà dột nát, vượt tiến độ Thủ tướng Chính phủ giao 6 tháng.
Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị Ban Chỉ đạo tỉnh tăng cường chỉ đạo thường xuyên, liên tục, bám sát cơ sở; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho địa phương. Lãnh đạo cấp xã tìm hiểu, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, băn khoăn của các hộ dân để có giải pháp hiệu quả hơn. Đồng chí Bí thư cũng yêu cầu giải quyết vướng mắc trong lĩnh vực đất đai, chủ động thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân; huy động các doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ các hộ dân xoá nhà tạm, nhà dột nát; hỗ trợ nguồn nhân lực, vật liệu xây dựng; rà soát số lượng nhà cần xây mới, sửa chữa nhà để có phương án điều chỉnh thực hiện phù hợp.
Nguyễn Mạnh
