Báo cáo kết quả khảo sát việc chấp hành các quy định pháp luật về ATTP trên địa bàn vừa được Hội đồng nhân dân (HĐND) TP Hà Nội công bố đã chỉ rõ những tồn tại đáng lo ngại.
Là một đô thị đặc biệt với dân số ước tính trên 10 triệu người, nhu cầu tiêu dùng thực phẩm tại Hà Nội vô cùng lớn, kéo theo đó là sự phát triển của hơn 80.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Công tác thanh tra, kiểm tra về ATTP đã được các sở, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã quan tâm triển khai.
Từ năm 2021 đến nay, toàn thành phố đã thực hiện 315.133 lượt kiểm tra cơ sở. Trong số đó, 271.888 lượt cơ sở (chiếm 86,3%) đạt các tiêu chí về ATTP. Tuy nhiên, con số vi phạm vẫn rất lớn: 43.225 cơ sở bị phát hiện sai phạm. Các cơ quan chức năng đã phạt tiền 19.791 cơ sở với tổng số tiền lên tới hơn 102,4 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động 107 cơ sở, cảnh cáo 5.048 cơ sở, và nhắc nhở tại chỗ 26.394 cơ sở.
Dù những con số trên cho thấy sự nỗ lực, HĐND TP Hà Nội cũng chỉ ra một số vấn đề tồn tại, hạn chế kéo dài từ các phiên giải trình, khảo sát, giám sát từ năm 2019, 2020, 2023 nhưng chậm được khắc phục. Cụ thể như:
Chậm trễ trong quy hoạch giết mổ tập trung: Việc triển khai hệ thống cơ sở giết mổ tập trung theo Quyết định 761/QĐ-UBND năm 2020 của UBND TP chưa đạt yêu cầu. Mới chỉ có 3/8 cơ sở giết mổ tập trung được đầu tư, xây dựng và đi vào hoạt động (đạt 37,5%), nhưng công suất hoạt động lại chỉ đạt khoảng 40% công suất thiết kế. Đáng chú ý, 13 cơ sở giết mổ tập trung quy mô nhỏ đến nay vẫn chưa được triển khai xây dựng. Thậm chí, một số cơ sở giết mổ công nghiệp đầu tư dây chuyền hiện đại cũng chỉ hoạt động 15-30% công suất thiết kế.
Lò mổ thủ công trong khu dân cư: Vẫn còn tới 701 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm (giảm 5% so với 738 cơ sở năm 2020) tồn tại rải rác trong khu dân cư mà chưa được kiểm soát hiệu quả. Tình trạng này gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và không đảm bảo ATTP.
Vận chuyển thịt không kiểm dịch: Tình trạng vận chuyển thịt gia súc, gia cầm không đảm bảo ATTP, chưa được kiểm dịch động vật hay kiểm soát giết mổ vẫn còn diễn ra phổ biến.
Hàng giả, kém chất lượng tràn lan: Tình trạng sản xuất hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, sử dụng nguyên liệu không có hóa đơn chứng từ, không có truy xuất nguồn gốc vẫn còn phức tạp trên địa bàn thành phố.
Quản lý chợ còn yếu kém: Công tác kiểm tra, kiểm soát chất lượng, nguồn gốc rau, củ, hoa quả, thực phẩm, cùng vấn đề ô nhiễm môi trường tại các chợ, đặc biệt là chợ đầu mối, còn hạn chế. Tình trạng chợ cóc, chợ tạm lấn chiếm lòng đường, vỉa hè vẫn tiếp diễn.
Trước thực trạng này, đoàn khảo sát kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sớm sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về ATTP, bao gồm Luật ATTP, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Luật Tiêu chuẩn, các luật liên quan đến kinh doanh thương mại điện tử và quy chuẩn kỹ thuật. Mục tiêu là đảm bảo đồng bộ, thống nhất và giao một cơ quan chịu trách nhiệm chính về công tác ATTP từ Trung ương đến địa phương.
Về phía thành phố, HĐND TP Hà Nội đề nghị tiếp tục chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Trung ương và Thành ủy Hà Nội về công tác đảm bảo ATTP. Đồng thời, HĐND cũng yêu cầu rà soát, sửa đổi phân cấp quản lý ATTP cho phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của các ngành, khắc phục tình trạng chồng chéo hoặc buông lỏng quản lý. HĐND đề xuất nghiên cứu giao nhiệm vụ cho một cơ quan chuyên trách chịu trách nhiệm chính về ATTP cấp Thành phố và cấp xã.
Ngoài ra, HĐND TP Hà Nội cũng yêu cầu chỉ đạo xử lý dứt điểm tình trạng chợ cóc, chợ tạm bán thực phẩm không rõ nguồn gốc; tập trung thực hiện và hoàn thành xây dựng các chợ đầu mối theo quy hoạch để kiểm soát vi phạm về ATTP. Cuối cùng, cần rà soát, sửa đổi, bổ sung quy hoạch giết mổ cho phù hợp với thực tế và tăng cường đầu tư, quản lý các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm; từng bước chấm dứt hoạt động của các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, ngăn chặn tình trạng vận chuyển thịt chưa kiểm định trên thị trường.
Thành Nam (t/h)
