Ngành đường sắt: Thiếu sức hút

THCL Trong khi ngành đường sắt đang nỗ lực không ngừng để tái cơ cấu, thì những chuyến tàu liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc đang rơi vào thảm cảnh "ế ẩm"…

Lượng khách sụt giảm

Sau 6 năm hoạt động, các tuyến tàu liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc, đang rơi vào tình trạng "ế ẩm" và chỉ hoạt động cầm chừng.

Trong khi đường bộ, đường hàng không đang phát triển như vũ bão, với giá vé ngày càng hấp dẫn thì ngành đường sắt vẫn giữa nguyên giá vé từ nhiều năm nay khiến rất khó cạnh tranh. Theo báo cáo của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2015, chỉ có 17.606 khách (năm 2013 là 40.830, năm 2014 là 30.679).

Hiện nay, hàng ngày giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc có một đôi tàu khách liên vận quốc tế xuất phát từ ga Gia Lâm (Hà Nội) tới ga Nam Ninh (Quảng Tây). Còn vào các ngày thứ ba và thứ sáu hàng tuần, tại ga Gia Lâm sẽ nối thêm toa xe khách liên vận quốc tế chuyên chở hành khách tới ga Nam Ninh, sau đó chạy tiếp Bắc Kinh Tây vào các ngày thứ năm và chủ nhật; chiều ngược lại, các ngày thứ năm và chủ nhật hàng tuần, toa xe khách liên vận quốc tế này chạy từ ga Bắc Kinh Tây và đến Hà Nội (ga Gia Lâm) vào thứ bảy và thứ ba hàng tuần.

Lý giải tình trạng lượng khách sụt giảm, lãnh đạo của Tổng công ty Đường sắt cho rằng, giá vé cao là một trong những nguyên nhân khiến cho lượng khách sụt giảm. Giữa Gia Lâm - Nam Ninh, giá vé khoảng hơn 700.000 đồng, trong khi ô tô chỉ gần 500.000 đồng. Thời gian làm thủ tục xuất nhập cảnh đi bằng tàu hỏa cũng rườm rà. Hiện nay, di chuyển bằng đường sắt phải làm thủ tục xuất nhập cảnh tại ga Đồng Đăng (Lạng Sơn) và ga Bằng Tường của Trung Quốc, thời gian chờ đợi đôi khi kéo dài lên tới 3 giờ.

Theo anh Dương, một khách du lịch đã từng trải nghiệm trên chuyến tàu liên vận quốc tế thì: "Dù đi tàu thú vị hơn đi ô tô, nhưng di chuyển trong đêm, trong lúc đang ngủ ngon mà phải dậy đến 2 lần làm thủ tục, sẽ khiến giấc ngủ bị gián đoạn, thêm phần mệt mỏi cho chuyến đi dài. Đi ô tô, thời gian nhanh hơn, vé lại rẻ hơn rất nhiều so với đi tàu hỏa".

Thiếu sản phẩm du lịch

Theo Tổng cục Du lịch, lượng khách quốc tế tới Việt Nam tập trung chủ yếu là khách Trung Quốc, Nga và một số nước châu Âu… Tuy nhiên, trái ngược với đường hàng không và đường bộ, hàng ngày chuyên chở hàng trăm nghìn lượt khách Trung Quốc tới Việt Nam, thì ngành đường sắt lại rơi vào thảm cảnh. Không chỉ do giá vé, thủ tục hải quan, mà còn bởi ngành đường sắt chưa tạo ra được những sản phẩm du lịch hút khách.

TS. Nguyễn Bá Lâm, Trưởng Khoa Du lịch (Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội) cho rằng: "Hạ tầng yếu kém, chất lượng dịch vụ chưa cao; thêm nữa, hiện nay ngành đường sắt mới chỉ chuyên chở khách du lịch, mà chưa chuyên tâm vào phát triển các sản phẩm du lịch… Để làm được điều này, ngành đường sắt cần thay đổi thủ tục hải quan, cũng như cạnh tranh về giá vé; cần thay đổi về hạ tầng, chất lượng dịch vụ; phải có xe chuyên chở khách du lịch từ các ga tàu tới điểm du lịch… Có như vậy, mới có thể thu hút khách".

Lãnh đạo Tổng công ty Đường sắt cho biết: "Thời gian tới, sẽ kiến nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiến hành đàm phán với các cơ quan, ban, ngành liên quan nhằm giảm bớt các thủ tục xuất nhập cảnh rườm rà; đề xuất tiến hành bỏ visa cho một số đối tượng thường xuyên di chuyển giữa hai nước và chỉ cần sử dụng giấy thông hành. Bên cạnh đó, đàm phán với một số hãng lữ hành lớn tiến hành phát triển một số sản phẩm du lịch đối với các tuyến tàu hỏa sẵn có như Hà Nội - Sapa, Hà Nội - Hạ Long, Hà Nội - Bắc Kinh…"

Quang Nam (Thương hiệu & Công luận)