Nghệ nhân “đẽo ngọc” cho đời

Giải mã “hiện tượng” Đỗ Minh Phú

Trong cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam, doanh nhân Đỗ Minh Phú là một hiện tượng, một con người khá đặc biệt. Sinh năm 1952, ông là con thứ ba trong gia đình họ Đỗ, một điển hình kiểu mẫu của đại gia đình ba đời làm kinh doanh, lớp nọ đến lớp kia đều là những nhân vật nổi tiếng trong giới doanh nhân Việt Nam. Cha của ông, doanh nhân Đỗ Thế Sử từng được nhìn nhận như bằng chứng sống động cho khả năng kinh doanh thiên bẩm - 14 tuổi kinh doanh chưa phải là sớm và 90 tuổi kinh doanh chưa phải là muộn...

Ông Phú thuộc thế hệ doanh nhân khởi nghiệp vào thập niên 90 của thế kỷ trước và sau đó gây dựng các công ty tư nhân tên tuổi. Sau ba thập niên, khá nhiều trong số này đã chuyển giao hoặc rút ra khỏi thương trường. Trái lại theo thời gian, doanh nhân này vẫn mở rộng kinh doanh. Chia sẻ về bí quyết thành công của mình, doanh nhân Đỗ Minh Phú cho rằng, bí quyết thành công nằm trong chính bản lĩnh của mỗi con người. “Nếu tôi không dám lựa chọn giữa con đường làm khoa học và kinh tế thì tôi chưa thể bước ra khỏi cái bóng của mình. Nếu tôi bằng lòng với các điều kiện thuận lợi, êm ấm hoặc không dám vấp vào một cuộc thử thách mới… thì có lẽ chưa có những bứt phá như hôm nay”, ông Phú kể.

Với khả năng kinh doanh nhạy bén, doanh nhân Đỗ Minh Phú có chiến lược riêng giữ chân khách hàng. “Chúng tôi luôn chú ý đến sản phẩm khởi đầu, khi khách hàng yêu thích sẽ đóng đinh thương hiệu của mình trong đầu. Nếu mình có nhiều sản phẩm, người ta sẽ luôn luôn quay lại với mình”, ông nói.

Trong cuộc đời kinh doanh của mình, ông Đỗ Minh Phú thực hiện nhiều vụ M&A ở những thời điểm khá đặc biệt. Thời điểm diễn ra khủng hoảng kinh tế năm 2007-2008, trong khi hầu hết các doanh nghiệp đều co cụm lại, ông Đỗ Minh Phú quyết định M&A ba công ty trong ngành để tái cấu trúc các công ty do mình sở hữu.

Khi Tienphong Bank (nay là TPBank) là một trong chín ngân hàng TMCP phải tái cơ cấu giai đoạn 2011-2015, ông Phú cùng em trai của mình và Tập đoàn DOJI đã bỏ “tiền tươi thóc thật” vào. Mới nhất, giữa đại dịch Covid-19, đầu năm 2021, tập đoàn mua lại Thế giới Kim Cương, thương hiệu kim cương trang sức cao cấp của Việt Nam…

“Trong cuộc sống có rất nhiều cơ hội, chúng ta phải luôn sẵn sàng để nắm lấy. Đừng trông chờ một cơ hội vàng, hội tụ đủ 10 điều kiện tốt đến với mình. Hãy mạnh dạn bước đi, nếu không đi sẽ không bao giờ đến, cứ đi sẽ thành đường”, doanh nhân Đỗ Minh Phú chia sẻ.

“Sông thơ bát ngát bến đời”

Đỗ Minh Phú sáng tác thơ khá nhiều, mà thành quả mới nhất là tập thơ vừa ra đời khi ông kỷ niệm tuổi 70 của mình. Những câu thơ làm cho con người Đỗ Minh Phú phá vỡ và vượt qua cái hữu hạn của thời gian, của đời người. Những vần thơ được gieo bởi một nhà thơ không chuyên nghiệp, nhưng hoàn toàn không có cái gò gẫm chập chững của người ngoại đạo. Nhiều bài thơ của ông khá điêu luyện với ngôn ngữ chắt lọc, hình tượng vần vận, tứ thơ sâu sắc và sử dụng các biện pháp tu từ uyển chuyển. Ông viết thơ không nhất thiết ở một thể, một loại nào, khá linh hoạt về hình thức thể hiện. Chủ đề cũng rất bát ngát nhưng có tính liên hệ về thời gian, logic với không gian sự nghiệp của ông và thể hiện triết lý nhân sinh mạnh mẽ.

Đọc thơ của tác giả Đỗ Minh Phú, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều từng nhận xét: Tôi luôn mang cảm giác ông ngồi lặng lẽ và mở không chớp mắt ngắm nhìn những người thân yêu trong gia đình ông với tiếng đập vang dội của tình yêu thương từ trái tim ông. Những câu thơ của ông đã cho tôi nhìn thấy và nghe thấy điều ấy: Tháng Mười ơi là tháng Chín sang trang/Như nối tiếp những vần thơ viết dở/Dẫu biết là dặm đường còn gian khó/Hãy dám bay bằng đôi cánh diệu kỳ… Đấy là những câu thơ ông viết nhân sinh nhật con gái mình. Câu thơ “Tháng Mười ơi là tháng Chín sang trang” là một câu thơ rất mới lạ về hình tượng thi ca. Một sự chuyển tiếp kỳ diệu. Nó làm cho tôi mang cảm giác tình yêu của ông dành cho con mình là phi thời gian.

Nhưng khi viết về con trai mình thì tác giả Đỗ Minh Phú đã đặt bài thơ trong một tinh thần khác. Ông dẫn con trai đi học như dẫn con vào một con đường mới của cuộc đời, dẫn vào một thử thách để từ đó trưởng thành lên và đầy bản lĩnh: Cha con cùng đếm dặm đường/Bước chân mải miết mái trường xa xa.

Doanh nhân Đỗ Minh Phú là kỹ sư, là nghệ nhân đẽo ngọc ở đời với tất cả nghĩa đen và nghĩa bóng trực tiếp và sinh động nhất, là nhà ngọc học với sự cầu kỳ, duy mỹ, chi tiết, chu toàn, thể hiện ở cả trong công việc lẫn phong cách ứng xử. Đặc tính nghề nghiệp này có ít nhiều để lại dấu ấn trong thơ, dấu ấn của chủ thể luôn mong muốn trau dồi và tu dưỡng phẩm chất tinh thần, biến đó trở thành khí chất cá nhân sau khi đã được trui rèn, mài giũa. Đó cũng là dấu ấn về ý chí mạnh mẽ, tinh thần lạc quan và sự tinh tế trong thơ ông.

Nhiều năm trước, người viết đã từng có cuộc phỏng vấn ông Phú tại “thủ phủ” của DOJI trong một buổi chiều rất muộn. Ông từng nói rằng, một trong những điều khiến ông hạnh phúc chính là ở thời điểm cuối ngày, lặng lẽ đi khắp các tầng của tòa nhà, để nắm bắt doanh nghiệp theo cách rất riêng của mình. Một góc thảm cong vênh cũng nói lên tình trạng hoạt động, với nghề đá quý và thương trường, không thể sơ ý hay cẩu thả dù là một chi tiết nhỏ nhất. Giờ ở tuổi 70, với trọng trách nắm giữ tương lai của TPBank, chắc rằng, thói quen suy tư ấy hẳn vẫn còn. Những vần thơ có thể được khởi lên từng những khoảng thời gian hạnh phúc như vậy. Và biết đâu, cũng chính những quyết sách đã được thành hình khi mà tâm của ông đang an tĩnh nhất, để lắng nghe và nắm bắt nhịp sống hối hả mỗi ngày, như cái cách người ta lặn xuống sau một con sóng để có thể trở lại mặt nước một cách vững chãi và lướt đi xa hơn.

Khánh Ngọc