Quay trở lại với Ba Vì sau 02 năm đón nhận Bằng công nhận làng nghề chè truyền thống. Trước mắt chúng tôi là một vùng đồi xanh, được hồ Đồng Mô ôm trọn, tựa như một bức tranh thủy mặc. Đây là địa phận thôn Phú Yên, xã Yên Bài (Ba Vì, Hà Nội), thủ phủ của mô hình kinh tế gàn dở nhưng mang lại hiểu quả kinh tế cao: “trồng bưởi xen canh cây chè”.
Giữa trưa nắng, dạo một vòng quanh thôn Phú Yên, xã Yên Bài, đâu cũng thấy những cây bưởi diễn xen chè sum suê quả, len giữa những triền đồi chè bát ngát. Cách đây vài năm, chỉ có một số hộ dân áp dụng mô hình này còn đâu đơn thuần chỉ là trồng chè thương phẩm, cuộc sống người dân còn gặp nhiều khó khăn.
Lang thang gần một giờ đồng hồ, chúng tôi dừng lại tại vườn anh Nguyễn Thành Nghĩa (thôn Phú Yên, xã Yên Bài, Ba Vì, Hà Nội). Ở tuổi tứ tuần, anh Nghĩa đã có gần 10 năm kinh nghiệm trồng bưởi cho biết, “Tôi mang hơn 100 gốc bưởi diễn, về trồng xen canh với những luống chè, chỉ sau 5 năm bưởi cho thu hoạch. Mỗi cây cho khoảng 70 quả, bán ra thị trường bình quân 50.000/quả. Gần 10 ha chè của gia đình, tôi phủ thêm bưởi lên. Vừa kết hợp thâm canh chè, vừa có thêm thu nhập từ bưởi”.
Mô hình trồng bưởi xen chè của anh Nghĩa được nhân rộng ra toàn thôn Phú Yên, nhưng anh Nghĩa luôn lo lắng bưởi diễn bị lai tạp giống. Nên anh Nghĩa đã tự tìm tòi, nghiên cứu, và nhờ giúp đỡ…. Đến nay, vườn bưởi nhà anh cây khỏe, ít sâu bệnh, quả sai và chín đều, mẫu mã đẹp, năng suất cao... cho thu nhập không dưới 300 triệu.
Qua đoạn cua, chúng tôi gặp được chủ vườn Đỗ Văn Nhuận (Phú Yên, Yên Bài, Ba Vì, Hà Nội) – người có 20 năm kinh nghiệm trồng bưởi, giá trị khó mà ước đoán được, chỉ có thể nói là vô giá.
Xã Yên Bài (huyện Ba Vì, TP Hà Nội) hiện có 200 ha trồng bưởi xen canh cây chè. Năng suất đạt khoảng 70 đến 100 quả/cây, nhiều nhà có năng suất khoảng 150 quả đến 250 quả một cây. Mô hình này được trồng tập trung tại thôn Phú Yên.
“Cây bưởi diễn thích nghi với đất đồi gò Phú Yên khá tốt, cây sinh trưởng nhanh, ít chịu sâu bệnh, đặc biệt là cho chất lượng trái thơm ngon, mang hương vị đặc trưng của bưởi diễn Ba Vì mà không nơi nào có được”, ông Nhuận phấn khởi kể.
Ông Đỗ Văn Nhuận cho biết: “Để cây cho bưởi Diễn có quả sai, chất lượng cao, cần bón phân cân đối đáp ứng nhu cầu các chất đa (NPK), trung lượng (Ca, Mg, Si) và các vi lượng, đặc biệt sử dụng lân nung chảy và phân bón đa yếu tố NPK Văn Điển đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của cây”.
Đến tháng 11, 12 âm lịch là bắt đầu cho thu hoạch bưởi. Theo quan sát của chúng tôi, các vườn bưởi đạt trọng lượng khoảng 1 – 1,2kg đã chuyển màu vàng tươi, khoảng 70% cây bưởi diễn ở các vườn ở thôn Phú Yên có độ tuổi 10 năm nên tôm bưởi vàng giòn, nhiều nước, vị ngọt đậm. Quả có thể bảo quản trong điều kiện bình thường được trên 2 tháng nên được thị trường ưa chuộng.
Còn 2 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán, cũng là thời điểm thu hoạch bưởi Diễn, nhưng tại các vườn bưởi diễn thôn Phú Yên, xã Yên Bài (huyện Ba Vì, TP Hà Nội) đã có nhiều thương lái đến hỏi đặt mua cả vườn.
Bưởi diễn trồng xen cây chè còn được mệnh danh là vàng xanh. Bởi mô hình trồng bưởi Diễn tại đây mang lại hiểu quả kinh tế cao, cây bưởi không bị úng nước đã sản sinh ra những quả bưởi ngọt đậm. Len lỏi trong những vườn bưởi mênh mông, rộng lớn của đồi chè; cầm trên tay những quả bưởi vỏ mỏng và bóng, tròn, ăn một múi bưởi và thưởng thức vị thanh mát mới cảm nhận được hương vị “vàng xanh” trên mảnh đất Phú Yên…
Hiện nay, cùng với công tác chỉ đạo người dân thực hiện tốt việc trồng và chăm sóc bưởi diễn, UBND xã Yên Bài cũng đang tích cực động viên, khuyến khích bà con mở rộng diện tích, làm tốt công tác chuẩn bị trồng mới. Đồng thời phối hợp với Phòng Kinh tế huyện Ba Vì để từng bước xây dựng thương hiệu bưởi diễn Phú Yên lên một tầm cao mới. Mặc dù đã có sự phát triển như vậy, nhưng do việc trồng bưởi còn mang tính chất tự phát, chưa có quy hoạch đồng bộ nên điều mong muốn lớn nhất của các hộ dân nơi đây là làm sao để đảm bảo cho quả bưởi Phú Yên có chỗ đứng bền vững trên thị trường, giá thành ổn định hơn.
Tuyển Thủy
