Thanh Hóa: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng, động lực phát triển

Quyết tâm hành động

Trong những năm gần đây, tỉnh Thanh Hóa xác định rõ vai trò trung tâm của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế - xã hội. Việc cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đã giúp tỉnh định hình hướng đi chiến lược, đặt mục tiêu đến năm 2030 nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước về ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Từ định hướng đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa ban hành chương trình hành động trọng tâm, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ, khuyến khích khởi nghiệp công nghệ, thúc đẩy năng lực nghiên cứu và chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực then chốt như nông nghiệp công nghệ cao, y tế, giáo dục, sản xuất công nghiệp, quản lý Nhà nước.

Không chỉ dừng lại ở định hướng chiến lược, Thanh Hóa cũng nhanh chóng cụ thể hóa bằng các chương trình hành động đồng bộ. Đến nay, toàn tỉnh có 31 doanh nghiệp khoa học công nghệ (nằm trong nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước).

Nhiều đơn vị sự nghiệp công lập và tư nhân cũng đang từng bước xây dựng hệ thống nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm.

Chuyển đổi số được triển khai mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, như trong ngành y tế với hồ sơ bệnh án điện tử; trong giáo dục với sổ liên lạc điện tử và các lớp học trực tuyến; trong quản lý hành chính công thông qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến mức độ 4...

Ngày 31/7/2025, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chính thức ban hành Khung Kiến trúc Chính quyền số phiên bản 4.0 theo Quyết định số 2621/QĐ-UBND. Đây được xem là bước tiến quan trọng nhằm hoàn thiện nền tảng công nghệ, thể chế và vận hành cho quá trình chuyển đổi số toàn diện của tỉnh trong giai đoạn tới.

Khung Kiến trúc Chính quyền số phiên bản 4.0 của Thanh Hóa được xây dựng dựa trên Khung Kiến trúc Chính phủ số Việt Nam phiên bản 4.0 do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành theo Quyết định số 292/QĐ-BKHCN ngày 25/3/2025. Phiên bản mới này kế thừa các nguyên tắc, mô hình từ các bản trước, đồng thời cập nhật tư duy công nghệ hiện đại, hướng đến phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn trên môi trường số.

Tỉnh cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp đa nền tảng, từ web đến ứng dụng di động. Đồng thời, xây dựng hệ thống giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư công nghệ thông tin, bảo đảm an toàn thông tin 4 lớp và tuân thủ nghiêm các quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Những bước tiến này không chỉ thể hiện quyết tâm xây dựng chính quyền số, mà còn nâng cao hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Những kết quả quan trọng

Nhờ triển khai đồng bộ, thực chất và có trọng tâm các chính sách khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tỉnh đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, như:

Tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến đạt 93,13%, góp phần hiện đại hóa hành chính, cải thiện chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Hoạt động nghiên cứu khoa học và sở hữu trí tuệ có chuyển biến tích cực. Toàn tỉnh có 107 công trình nghiên cứu khoa học quốc tế, 13 đơn đăng ký sáng chế, 112 sản phẩm OCOP được bảo hộ nhãn hiệu. Các phòng thí nghiệm công nghệ cao được đầu tư hiện đại, phục vụ nghiên cứu, kiểm nghiệm và sản xuất… Chuyển đổi số lan tỏa mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội.

Trong nông nghiệp ứng dụng công nghệ sinh học, AI, thiết bị bay không người lái; trong công nghiệp, doanh nghiệp số hóa quy trình, tận dụng nhiệt thừa để phát điện; trong dịch vụ, xây dựng Trung tâm điều hành đô thị thông minh, áp dụng IoT trong quản lý môi trường và tích hợp mã QR trong du lịch.

Hệ sinh thái khởi nghiệp, doanh nghiệp công nghệ số dần hình thành với trên 600 doanh nghiệp số, nhiều doanh nghiệp tiên phong ứng dụng công nghệ hiện đại, dẫn dắt đổi mới mô hình kinh doanh.

Chính quyền điện tử và chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước tiếp tục được đẩy mạnh: 100% cơ quan cấp tỉnh, huyện ứng dụng phần mềm quản lý văn bản, sử dụng chữ ký số; gần như toàn bộ thôn, bản có kết nối internet băng rộng. AI và Big Data bước đầu được ứng dụng trong công tác dự báo, phân tích kinh tế - xã hội, hỗ trợ tích cực công tác chỉ đạo, điều hành...

Ưu tiên đầu tư có trọng điểm các lĩnh vực có thế mạnh

Cùng với đó, để khắc phục những khó khăn, hạn chế, phát huy kết quả đã đạt được, đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực trung tâm cho phát triển kinh tế - xã hội, các cấp, các ngành, các địa phương trên địa bàn tỉnh sẽ tiếp tục quán triệt và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW (2024) của Bộ Chính trị, Nghị quyết 71/NQ-CP (2025) của Chính phủ, gắn với thực hiện Nghị quyết số 58-NQ/TW (2020) về phát triển Thanh Hóa.

Phát huy vai trò người đứng đầu; gắn kết quả ứng dụng khoa học công nghệ với tiêu chí đánh giá cán bộ. Tổ chức các phong trào “Chuyển đổi số toàn dân”, “Bình dân học vụ số”, lan tỏa ý thức đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội. Khẩn trương hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặc biệt về cơ chế đặt hàng, khoán chi nhiệm vụ khoa học; xây dựng quy định liên thông dữ liệu, nền tảng dùng chung, thúc đẩy mô hình quản trị số hiện đại.

Ưu tiên đầu tư có trọng điểm cho các lĩnh vực có thế mạnh như nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp thông minh, y tế số, giáo dục số, du lịch thông minh. Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, doanh nghiệp công nghệ; thành lập Trung tâm hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tỉnh Thanh Hóa; xây dựng vườn ươm công nghệ, hoàn thiện chính sách tín dụng ưu đãi, đầu tư hạ tầng dùng chung.

Đầu tư phát triển hạ tầng số đồng bộ, hiện đại; thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không tiền mặt, hóa đơn điện tử. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực số; đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, công chức và doanh nghiệp; thu hút chuyên gia công nghệ cao, trí thức người Thanh Hóa trong và ngoài nước...

Chú trọng xây dựng nguồn nhân lực khoa học công nghệ

Nhận thức rõ yếu tố con người là trung tâm, Thanh Hóa đặc biệt chú trọng xây dựng nguồn nhân lực khoa học công nghệ chất lượng cao. Hàng loạt chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức có chuyên môn sâu đã được triển khai; đồng thời các trường đại học, cao đẳng được đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo các ngành khoa học kỹ thuật. Toàn tỉnh hiện có trên 1.200 người, làm việc tại các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ. Họ là những người trực tiếp thực hiện các đề tài, sáng chế, chuyển giao công nghệ vào sản xuất...

Tỉnh còn chủ động thu hút nhân lực chất lượng cao từ các trường đại học lớn trong và ngoài nước thông qua cơ chế đãi ngộ đặc biệt. Đây là một trong những hướng đi mang tính lâu dài để xây dựng nền tảng tri thức bền vững cho tỉnh nhà. Đặc biệt, tỉnh đã và đang tăng cường hợp tác vùng và quốc tế nhằm tận dụng tối đa nguồn lực công nghệ. Các chương trình phối hợp với tổ chức JICA (Nhật Bản), KOICA (Hàn Quốc), GIZ (Đức)..., góp phần đào tạo kỹ sư, chuyển giao kỹ thuật nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất thân thiện môi trường và quản trị số.

Cùng với đó, việc liên kết “4 nhà” (Nhà nước - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp - nhà nông) tiếp tục được khuyến khích trong triển khai các nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp tỉnh, tạo ra sự phối hợp đồng bộ, tận dụng hiệu quả các nguồn lực hiện có, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ, ứng dụng vào sản xuất, kinh doanh.

Để khoa học công nghệ trở thành động lực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, trong thời gian tới Thanh Hóa sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khoa học công nghệ, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho nghiên cứu, đầu tư, ứng dụng công nghệ mới. Đồng thời, đẩy mạnh đầu tư cho hệ thống R&D, hình thành trung tâm đổi mới sáng tạo cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, kết nối các vườn ươm công nghệ, phát triển mạng lưới sáng tạo mở; tăng cường liên kết vùng, hợp tác quốc tế, thu hút nguồn lực trí thức từ các tổ chức nghiên cứu lớn. Những giải pháp trên sẽ tạo “bệ phóng” vững chắc để tỉnh nhà tiến bước mạnh mẽ trên hành trình hiện đại hóa bằng tri thức và công nghệ.

Hoài Thu