Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản vượt mục tiêu
Năm 2024 là một năm phát triển ấn tượng của ngành nông nghiệp Việt Nam cả về sản xuất và xuất khẩu. Giá trị sản xuất tăng trên 3,2%; kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản ước đạt hơn 62 tỷ USD, tăng trên 18% so với năm 2023.
Có 11 mặt hàng tiếp tục duy trì giá trị kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Trong đó, có 7 mặt hàng ước đạt kim ngạch xuất khẩu trên 3 tỷ USD.
Xét về tốc độ tăng trưởng, xuất khẩu rau quả, gạo, cà phê, hạt điều và hạt tiêu đều đạt 2 con số, trong đó, tăng trưởng mạnh nhất là cà phê (tăng 56,9%), tiếp đến là hồ tiêu (tăng 53,3%), cao su (tăng 24,6%) và gạo (tăng 10,6%).
Mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2024 đặt ra là 55 tỷ USD, song ước tính, con số đạt được là hơn 62 tỷ USD, vượt xa mục tiêu.
Mục tiêu thị trường và hiệu quả năm 2025
Ông Nguyễn Anh Phong, Phó viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn dự báo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phân tích: Xuất khẩu các nhóm hàng nông sản có thể tăng trưởng tốt trong quý I/2025. Nguyên nhân là nhu cầu nhập khẩu lương thực, thực phẩm của thế giới tăng, do nguồn cung đứt gãy ở nhiều quốc gia bị ảnh hưởng bởi xung đột vũ trang, cạnh tranh thương mại giữa các nước lớn.
Đánh giá về thị trường, ông Phong cho rằng, Mỹ là địa bàn có dân số đông và nhu cầu tiêu dùng cao, nên các mặt hàng còn nhiều dư địa tăng trưởng, nhất là trái cây nhiệt đới, thủy sản, đồ gỗ, cà phê, tiêu...
Năm 2025, Trung Quốc tiếp tục là thị trường xuất khẩu chủ lực. Nhu cầu tiêu thụ rau quả và thủy sản ở Trung Quốc được dự báo tăng mạnh, với mức tăng lần lượt là 6,64%/năm và 7,56%/năm trong giai đoạn 2024 - 2029. Đây là cơ hội cho các ngành hàng.
Ông Ngô Hồng Phong, Cục trưởng Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định, khi Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE được thực thi, vai trò của Việt Nam trong ASEAN ngày càng cao, thì xuất khẩu nông, lâm, thủy sản còn nhiều dư địa tăng trưởng trong giai đoạn tới.
“Việt Nam cũng đã ký kết thêm nhiều nghị định thư với Trung Quốc, mở cửa thị trường cho các sản phẩm mới như sầu riêng đông lạnh, dừa tươi, cá sấu nuôi trong năm 2025”, ông Phong chia sẻ.
Bà Nguyễn Kim Thanh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Sa Kỳ (Saky Foods) nhận định, mặc dù những tín hiệu tích cực từ năm 2024 mang lại kỳ vọng lớn, nhưng năm 2025 vẫn là một năm “khó đoán” với nhiều biến động và yếu tố khó lường. Saky Foods đánh giá, ngành thủy sản quốc tế tiếp tục tăng trưởng, nhưng sẽ đối mặt với các quy định khắt khe hơn về vấn đề bảo vệ môi trường và khai thác bền vững, tạo ra thách thức lớn cho các nhà cung cấp.
“Dù thách thức lớn, nhưng đây cũng là cơ hội để chúng tôi khẳng định vị thế trên thị trường. Năm 2025, Saky Foods xác định chiến lược trọng tâm là mở rộng năng lực sản xuất, đầu tư vào nhà máy và nghiên cứu để đa dạng hóa sản phẩm, đảm bảo chất lượng từ khâu đánh bắt, nuôi trồng đến sản xuất, tuân thủ các tiêu chuẩn khai thác bền vững và bảo vệ môi trường…”, bà Kim Thanh chia sẻ.
Để tận dụng cơ hội, nhiều doanh nghiệp đang tập trung vào công tác tháo gỡ rào cản và mở cửa thị trường xuất khẩu, quan tâm các thị trường mới, còn nhiều tiềm năng như các nước Hồi giáo (Halal), Trung Đông, Châu Phi...
Trung Đông, Châu Phi - thị trường tiềm năng
Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho rằng, triển vọng năm 2025 của xuất khẩu thủy sản cũng rất khả quan.
Ở góc độ thị trường xuất khẩu, khu vực Trung Đông, một số nước Châu Phi đã nổi lên như một thị trường tiềm năng cho ngành xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Trong số các sản phẩm thủy sản xuất khẩu sang Trung Đông, cá ngừ và cá tra là hai mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất. Ngoài ra, cá tra phi lê, cắt khúc và cá nguyên con đông lạnh tiếp tục chiếm ưu thế nhờ vào tính tiện lợi và dễ chế biến, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người tiêu dùng tại khu vực này.
Những quốc gia này không chỉ có nhu cầu tiêu thụ thủy sản cao mà còn có những tiêu chuẩn khắt khe như yêu cầu sản phẩm phải được chứng nhận Halal, điều này tạo ra cơ hội cho các nhà xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Điển hình, Israel là quốc gia nhập khẩu thủy sản lớn nhất trong khu vực, chiếm gần 30% giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Đông, chủ yếu là cá ngừ đóng hộp. Mức tăng trưởng của thị trường này lên tới 35% trong 11 tháng năm 2024.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, với các nền kinh tế mạnh mẽ như Israel, Saudi Arabia, UAE và Qatar, Trung Đông là thị trường xuất khẩu thủy sản đầy tiềm năng, với mức tăng trưởng mạnh mẽ và nhu cầu tiêu thụ thủy sản cao. Các sản phẩm như cá ngừ, cá tra và một số loại cá nước ngọt khác có cơ hội lớn để mở rộng thị phần tại khu vực này. Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu cần chú trọng đến việc tuân thủ các tiêu chuẩn Halal và chuẩn bị kỹ lưỡng trước những yếu tố ảnh hưởng như tình hình chính trị và xung đột khu vực.
Ông Nguyễn Hoài Nam tin rằng, các doanh nghiệp sẽ chủ động hơn và đồng hành với địa phương, nhà nước, sẽ mở cửa thị trường, cùng nhau tháo rào cản... đưa thủy sản Việt Nam vươn xa hơn, phát triển bền vững ở các thị trường.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức tiến cũng cho rằng, trong bối cảnh nguồn nguyên liệu được cải thiện và thị trường xuất khẩu được mở rộng, thủy sản Việt Nam sẽ tiến xa hơn với mốc 11 tỷ USD. Đặc biệt, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện uy tín của các doanh nghiệp sẽ giúp thủy sản Việt Nam gia tăng thị phần, khẳng định vị thế của thủy sản Việt Nam trên trường quốc tế.
PV (t/h)
