Sở Xây dựng TP. HCM cho biết, thành phố hiện có 132 tuyến đường thủy nội địa, tổng chiều dài 1.433 km. Có 37 cảng thủy nội địa đang hoạt động, 108 cảng quy hoạch, 354 bến thủy nội địa đang hoạt động, 636 bến quy hoạch.
TP. HCM hiện có 5 tuyến vận tải hành khách đường thủy kết hợp sản phẩm du lịch gồm tuyến số 1 (Bạch Đằng - Linh Đông); tàu cao tốc Bạch Đằng - Vũng Tàu; phà biển Cần Giờ - Vũng Tàu; tuyến từ Cảng Sài Gòn - Khu vực Nhà Rồng Khánh Hội đi Cảng Bến Đầm hoặc Bến tàu khách Côn Đảo, đặc khu Côn Đảo); tuyến từ phường Vũng Tàu đi Cảng Bến Đầm, đặc khu Côn Đảo.
TP. HCM với mục tiêu trở thành trung tâm vận tải đường thủy bền vững, dẫn đầu cả nước, có quy mô tầm cỡ của khu vực Đông Nam Á và châu Á, có năng lực cạnh tranh toàn cầu; góp phần phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Để đạt được mục tiêu đó, TP. HCM cần quy hoạch, xây dựng mạng lưới giao thông đường thủy theo định hướng một trung tâm (khu vực đô thị trung tâm TP. HCM trước sáp nhập) và hai cực (khu vực Bình Dương ở phía bắc và Hiệp Phước, Cần Giờ, Bà Rịa - Vũng Tàu ở phía nam).
Nhằm phát triển các trục động lực nêu trên, một số mục tiêu cụ thể về phát triển hạ tầng luồng lạch và cảng, bến giai đoạn 2026 - 2030 cũng được xác định.
Theo đó, khu vực trung tâm sẽ ưu tiên đầu tư, phấn đấu hoàn thành hệ thống cảng hành khách quốc tế Nhà Rồng - Khánh Hội, cảng hành khách khu công viên bến Bạch Đằng tại khu vực Trung tâm; khuyến khích đầu tư, hình thành các bến thủy nội địa phục vụ hành khách công cộng; đồng thời tiến hành nạo vét, nâng cấp tuyến Rạch Chiếc, Trau Trảu, Ông Nhiêu và một số tuyến thủy nội địa khác nhằm kết nối hiệu quả giữa các trục động lực.
Khu vực phía Bắc, phấn đấu hoàn thành ít nhất một cảng thủy nội địa vận tải hàng hóa, một cảng thủy nội địa vận tải hành khách và một cảng cạn; khuyến khích đầu tư, hình thành các bến thủy nội địa phục vụ hành khách công cộng trên địa bàn tỉnh Bình Dương trước sáp nhập.
Khu vực phía Nam, phấn đấu hoàn thành đưa vào hoạt động cảng khách quốc tế Vũng Tàu và một số bến khởi động của các bến cảng container quốc tế tại khu vực Cần Giờ - Cái Mép - Thị Vải.
Đồng thời tiến hành nạo vét, nâng cấp tuyến Rạch Đỉa - Rạch Rơi, Rạch Tôm, Rạch Dơi - Sông Kinh và một số tuyến thủy nội địa khác.
Với định hướng quy hoạch, phát triển đường thủy như trên, Sở Xây dựng TP. HCM đề xuất danh mục dự án trọng điểm lĩnh vực đường thủy, đầu tư trong 2 giai đoạn (2026 - 2030 và sau 2030).
Hoàng Bách(t/h)
