Truyền hình trả tiền đang là xu thế phát triển tất yếu của xã hội hiện đại, có khả năng đáp ứng các nhu cầu thông tin giải trí đa dạng và ngày càng cao của người dân. Mặc dù phát triển mạnh về thuê bao, nhưng trong thời gian gần đây, loại hình dịch vụ này bộc lộ nhiều yếu kém, cạnh tranh không lành mạnh.


Phát triển mạnh về lượng

Truyền hình trả tiền (THTT) bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ năm 1993 với sự ra đời của dịch vụ truyền hình cáp vô tuyến MMDS, chỉ có vài nhà cung cấp dịch vụ này trên cả nước. Từ năm 2001 đến nay, THTT phát triển mạnh với sự phổ biến của dịch vụ TH cáp hữu tuyến và đến cuối năm 2011, trên cả nước có trên 40 đơn vị cung cấp dịch vụ TH cáp, với sự hiện diện của 4 loại hình dịch vụ, gồm TH cáp (tương tự và số), TH vệ tinh, TH số mặt đất và TH di động với trên 4 triệu thuê bao, tăng trưởng mạnh hàng năm.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hà Yên, Phó cục trưởng Cục Quản lý phát thanh, TH và thông tin điện tử, thị trường THTT Việt Nam phát triển theo lối tự phát, mặc dù các điều luật điều chỉnh hoạt động trong lĩnh vực này không thiếu.

Việc những thương hiệu lớn như VTVcab, SCTV, VTC, VSTV… liên tiếp đưa ra hình thức khuyến mãi, nhất là sau sự xuất hiện của Viettel trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ THTT, đã thể hiện sự cạnh tranh không lành mạnh trong lĩnh vực này. Bên cạnh đó, việc tăng mức giá thuê bao khiến người tiêu dùng tỏ ra không mấy mặn mà.

Ông Lê Đình Cường, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội THTT Việt Nam cho biết, Hiệp hội ý thức rõ ràng vị trí và trách nhiệm của tổ chức trước một ngành nghề kinh doanh, dịch vụ rất đặc thù với những sản phẩm văn hóa, nghệ thuật, thể thao giải trí chất lượng cao, tác động và đem đến cho khách hàng những giá trị lớn trong đời sống tinh thần. “Chúng tôi tha thiết mong các đơn vị cung cấp dịch vụ THTT toàn quốc hãy vì lợi ích chính đáng của khách hàng và danh dự, thành công của mình để tạo ra một sân chơi cạnh tranh lành mạnh, công bằng”, ông Cường nhấn mạnh.

Thiếu trách nhiệm xã hội

TS. Vương Ngọc Tuấn, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS), cho rằng, DN TH cung cấp dịch vụ THTT phải có trách nhiệm thực hiện quy định về quản lý chất lượng dịch vụ; thường xuyên tự kiểm tra, giám sát và bảo đảm cung cấp dịch vụ cho thuê bao THTT theo đúng chất lượng quy định hoặc chất lượng đã công bố. “Chất lượng các kênh truyền hình cung cấp cho người tiêu dùng phải đúng và đủ như công bố. Không thể công bố phát 10 kênh HD, nhưng lại chỉ phát có 3 - 4 kênh mà vẫn thu đủ tiền thuê bao hàng tháng”, ông Tuấn cho biết.

Thời gian qua, VINASTAS đã tiếp nhận nhiều đơn thư khiếu nại liên quan đến hoạt động bán hàng lừa đảo qua quảng cáo TH. Điển hình như các trường hợp khiếu nại của người tiêu dùng về điện thoại Hiphone 5, được quảng cáo trên các kênh truyền hình của VTC, SCTV do Công ty TNHH The Sun Việt Nam cung cấp. Sản phẩm được quảng cáo với các tính năng, công dụng hiện đại như một chiếc điện thoại Iphone của thương hiệu Apple nổi tiếng. Tuy nhiên, sản phẩm khi người tiêu dùng nhận được lại không có tính năng và chất lượng như quảng cáo.

“Có một thực tế, khi người tiêu dùng bị thiệt hại vì những thông tin quảng cáo lừa dối, không trung thực của DN bán hàng qua TH, khiếu nại đến hiệp hội và khi DN bán hàng lẩn trốn, chúng tôi đã có sự tiếp xúc, làm việc, trao đổi, phản ánh bằng công văn tới DN TH, nhưng DN TH cũng lảng tránh, thiếu tinh thần hợp tác, không thể hiện trách nhiệm xã hội của DN với người tiêu dùng, không cung cấp thông tin về DN bán hàng, không ngăn chặn sự lừa dối của DN bán hàng… Vì tiền, họ vẫn tiếp tục tiếp tay cho sự quảng cáo bán hàng lừa dối người tiêu dùng trên các kênh TH do DN mình phát”, ông Tuấn cho biết.

THTT ngày càng phát triển, mức giá, mức cước tăng liên tục trong khi chất lượng thì không được cải thiện, gây ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của người tiêu dùng. Cơ quan quản lý nhà nước cần có những quy định, biện pháp quản lý chặt chẽ hơn nữa THTT và hoạt động thương mại trên TH nhằm đảm bảo lợi ích cho người tiêu dùng khi sử dụng dịch vụ.

Tuyết Hoa