Theo báo cáo, một số ý kiến trong Quốc hội đề nghị thí điểm mô hình tổ hợp hoặc tập đoàn báo chí chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và TP. HCM. Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho biết Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổng kết Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí, đồng thời dự kiến đề nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục triển khai một số nội dung của Quy hoạch. Trong đó có đề xuất cho phép Hà Nội và TP. HCM được thành lập cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện. Những định hướng này sẽ được cụ thể hóa trong Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí, bảo đảm đồng bộ và phù hợp với quy hoạch báo chí quốc gia.
Liên quan vấn đề bảo vệ bản quyền báo chí trên không gian mạng, nhiều ý kiến đề nghị phải có quy định pháp lý ràng buộc để các nền tảng xuyên biên giới như Google, Facebook, TikTok… trả phí bản quyền và chia sẻ doanh thu với cơ quan báo chí Việt Nam. Các đại biểu cũng nêu thực trạng tình trạng sao chép trái phép tác phẩm báo chí diễn ra tràn lan trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng lớn đến quyền tác giả và tính minh bạch thông tin.
Tiếp thu ý kiến, dự thảo Luật đã bổ sung khoản 2 Điều 39, quy định các cơ quan, tổ chức và cá nhân khi sử dụng tác phẩm báo chí phải thỏa thuận với cơ quan báo chí theo quy định pháp luật về quyền tác giả và quyền liên quan.
Một số đại biểu đề nghị có chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính nhằm tạo điều kiện để báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích và đầu tư công nghệ số. Trên cơ sở đó, Thường trực Ủy ban và cơ quan soạn thảo đã chỉnh lý dự thảo theo hướng bổ sung chính sách ưu đãi thuế theo pháp luật hiện hành. Bộ luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp đã quy định mức thuế suất ưu đãi 10% đối với hoạt động báo chí.
Về đầu tư phát triển báo chí, khoản 2 Điều 9 dự thảo Luật quy định Nhà nước đầu tư trọng tâm cho các lĩnh vực: đào tạo và bồi dưỡng nhân lực báo chí, phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ hiện đại, xây dựng nền tảng số báo chí quốc gia, hệ thống dữ liệu báo chí số và các công cụ phục vụ giám sát hoạt động báo chí trên không gian mạng.
Khoản 3 Điều 9 quy định chính sách hỗ trợ tài chính cho báo chí trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích. Bao gồm cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu và hỗ trợ chi phí truyền dẫn, phát sóng, cước vận chuyển để báo chí phục vụ nhiệm vụ thông tin về an ninh quốc phòng, đối ngoại, tình trạng khẩn cấp, thông tin phục vụ thiếu nhi, người khuyết tật, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, hải đảo và các nhiệm vụ quan trọng khác.
Tại các phiên thảo luận trước đó, nhiều đại biểu tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện khung pháp lý cho mô hình "cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện" ở cấp địa phương. Đại biểu Phan Thị Thanh Phương (TP. HCM) cho rằng cần bổ sung khái niệm và cơ chế để Hà Nội và TP. HCM có điều kiện pháp lý xây dựng mô hình này. Bà nhấn mạnh việc phát triển các cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện tại hai đô thị lớn không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển báo chí hiện đại mà còn là nhu cầu của đất nước trong bối cảnh thông tin toàn cầu biến động phức tạp.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. HCM) nhận định Hà Nội với hơn 8 triệu dân và TPHCM với hơn 14 triệu dân đang sở hữu nhiều cơ quan báo chí có phạm vi ảnh hưởng vượt ra ngoài địa giới hành chính. Ông cho rằng nếu không tạo điều kiện để báo chí địa phương phát triển theo mô hình chuyên nghiệp, đa phương tiện thì sẽ lãng phí tiềm năng lớn. Đại biểu đề nghị chỉnh lý khoản 6 Điều 16, cho phép các tỉnh ủy, thành ủy thành lập cơ quan báo chí theo mô hình truyền thông chủ lực đa phương tiện, phù hợp quy mô dân số và nhu cầu thông tin của địa phương.
Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) sẽ tiếp tục được hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tới.
Hậu Thạch(t/h)
Quy định cụ thể về quyền tự do báo chí, quyền tự do n
