Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), ngày 10/9/2025, NOAA đã gửi thông báo đến Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam về việc từ chối công nhận tương đương đối với 12 nghề khai thác hải sản. Nếu quyết định này được thực thi, từ ngày 1/1/2026, các loài hải sản khai thác từ những nghề cá bị từ chối công nhận sẽ không được phép nhập khẩu vào Mỹ. Đây là biện pháp tương đương với lệnh cấm nhập khẩu, có thể ảnh hưởng nặng nề đến nhiều mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ như cá ngừ, cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực, cá nục…
VASEP cho biết, thời gian qua, ngành thủy sản Việt Nam đã nỗ lực hiện đại hóa, nâng cao trách nhiệm và tăng cường quản lý nghề cá. Quốc hội đã ban hành Luật Thủy sản 2017, Chính phủ và các địa phương phân bổ thêm nguồn lực quản lý, đồng thời ngành thủy sản tích cực tuân thủ các chương trình quốc tế như chống khai thác bất hợp pháp (IUU), Chương trình giám sát nhập khẩu thủy sản Mỹ (SIMP), các dự án cải thiện nghề cá (FIP) đối với ghẹ và cá ngừ, triển khai chứng nhận “An toàn cá heo” cho chuỗi cung ứng cá ngừ, cũng như nhiều chương trình bảo vệ động vật biển có vú khác.
Theo VASEP, nếu không có giải pháp kịp thời, quyết định của NOAA sẽ gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp tới sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân, đồng thời làm gián đoạn thương mại thủy sản giữa hai nước. Do đó, Hiệp hội kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành liên quan cần có biện pháp phối hợp khẩn cấp cả trước mắt lẫn lâu dài để tháo gỡ khó khăn, duy trì xuất khẩu và khơi thông thị trường Mỹ cho hải sản Việt Nam.
Trong thư gửi Bộ trưởng Thương mại Mỹ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh rằng, các quyết định liên quan đến thủy sản Việt Nam không chỉ tác động trực tiếp tới doanh nghiệp, nông dân và ngư dân Việt Nam, mà còn ảnh hưởng đến lợi ích của nhà nhập khẩu, người lao động và người tiêu dùng Mỹ. Ông đề nghị DOC và NOAA xem xét khách quan, cân nhắc lại để tránh những gián đoạn không đáng có trong thương mại song phương.
Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị phía Mỹ xem xét công bằng trong vụ rà soát hành chính lần thứ 19 về thuế chống bán phá giá đối với tôm nhập khẩu từ Việt Nam. Theo ông, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam là đối tác đáng tin cậy, kinh doanh minh bạch và công bằng tại thị trường Mỹ, cần được đánh giá trên cơ sở khách quan.
Bộ trưởng khẳng định, Việt Nam coi Mỹ là đối tác thương mại quan trọng, đồng thời luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư Mỹ tại Việt Nam. Trong bối cảnh hai nước đang duy trì quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, Việt Nam cam kết tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Mỹ để giải quyết các vấn đề tồn tại theo tinh thần xây dựng và hướng tới tương lai.
Thiên Trường
