Bài 1: Cần xác định rõ nguồn gốc, phạm vi đất thu hồi
Những ngày này, hàng trăm hộ dân đang sinh sống tại phường Liên Bảo (TP. Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc) như “ngồi trên lửa”...
Hàng trăm hộ dân kêu cứu!
Nhiều người dân hoang mang, lo lắng, vì bỗng dưng rơi vào cảnh có thể bị mất đất, mất nhà, khi TP. Vĩnh Yên ban hành công văn chỉ đạo đơn vị liên quan xử lý dứt điểm các vi phạm trong sử dụng đất đai trên đất thu hồi của Công ty TNHH Kim Long.
Ông Dương Ngọc Khuyến (khu hành chính 16, phường Liên Bảo) lên tiếng:
"Năm 2000, gia đình tôi mua 2.500 m2 đất vườn, vỡ hoang của bà Ngô Thị Bốn (khu làng Bầu, phường Liên Bảo). Sau đó, gia đình tôi xây nhà kiên cố để ở, không có tranh chấp với ai; được xác nhận của chính quyền địa phương nằm trong quy hoạch dân cư của thành phố, được cấp điện, nước sinh hoạt, được sử dụng các công trình phúc lợi tại khu dân cư…
Bỗng dưng, gia đình nhận thông báo, đất đang ở, sử dụng thuộc đất thu hồi có nguồn gốc Nhà nước giao cho Công ty TNHH Kim Long sử dụng và yêu cầu phải di dời, tháo dỡ nhà cửa, tài sản. Đây là điều hết sức vô lý".
“Trước thông báo này, các thành viên trong gia đình tôi hoang mang, không còn tâm trạng đâu mà tập trung công việc làm ăn. Để “an cư lạc nghiệp”, đảm bảo quyền lợi chính đáng, tôi đề nghị chính quyền các cấp cần làm rõ nguồn gốc đất của Công ty TNHH Kim Long, đất vỡ hoang của gia đình”, ông Khuyến nói.
Bà Lê Thị Lý (khu vực núi Bầu, phường Liên Bảo) cho biết, năm 2017, được người quen giới thiệu, gia đình bà đã nhận chuyển nhượng 800 m2 đất làm trang trại, tại khu vực núi Bầu. Diện tích đất này, có nguồn gốc đất của Công ty Kim Long giao cho ông Hà Đức Phượng làm trang trại (theo quyết định ký ngày 11/1/2001).
“Ngày 7/5/2021, UBND phường Liên Bảo có thông báo lần thứ 3 về việc xử lý những trường hợp lấn chiếm, chuyển mục đích trái phép, yêu cầu gia đình tự tháo dỡ công trình. Nếu không thực hiện, sẽ bị cưỡng chế trong tháng 6 - 7/2021.
Suốt mấy ngày nay, gia đình tôi như “ngồi trên chảo lửa” khi nghe thông tin chỉ đạo của TP. Vĩnh Yên thực hiện quyết liệt phá dỡ công trình, thu hồi đất. Từ khi mua đất về ở, tôi không nhận được bất kỳ thông báo nào về thu hồi đất của cấp chính quyền, nay đột ngột nhận thông báo lần 3 - là điều rất khó hiểu?”, bà Lý nêu.
Bà Lý cho biết thêm, do nhu cầu bức thiết về đất sản xuất và nơi sinh sống, gia đình đã vay mượn người thân, ngân hàng để có đủ tiền mua lại quyền sử dụng diện tích đất trên. Gia đình bà không còn chỗ ở nào khác, vốn dĩ, gia đình hoàn cảnh khó khăn, gần 2 năm nay, do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, lại càng khổ hơn. Bốn thành viên trong gia đình không biết đi đâu, ở đâu nếu nhà đất bị cưỡng chế?
Do đó, bà Lý mong muốn, Nhà nước tạo điều kiện cho gia đình bà được tiếp tục sử dụng và tháo gỡ những vướng mắc để an yên tâm sinh sống, lao động.
Tại khu vực làng Bầu, phường Liên Bảo, có rất nhiều hộ dân cũng bị thông báo thu hồi, cưỡng chế tài sản trên đất đang sử dụng.
Để đảm bảo quyền lợi chính đáng, người dân phường Liên Bảo làm đơn kêu cứu khẩn cấp, gửi lên Trung ương, chính quyền các cấp tỉnh Vĩnh Phúc, theo đó, khẩn trương vào cuộc kiểm tra, xác minh làm rõ diện tích đất và thu hồi đất liên quan đến Công ty TNHH Kim Long.
Người dân làm đơn đề nghị các cơ quan chức năng khẩn trương vào cuộc kiểm tra, xác minh rõ diện tích đất và thu hồi đất liên quan đến Công ty TNHH Kim Long
Theo đơn thư, nhiều gia đình đứng trước nguy cơ mất đất, mất nhà… bởi lý do thu hồi đất bị “cào bằng” – đất thu hồi có nguồn gốc Nhà nước giao cho Công ty TNHH Kim Long sử dụng?
Vì vậy, người dân kiến nghị, tỉnh Vĩnh Phúc cần xác định rõ, minh bạch hồ sơ diện tích đất tỉnh đã thu hồi, giao cho Công ty TNHH Kim Long thực hiện trồng mía để thu hồi đúng pháp luật; công khai căn cứ pháp luật thể hiện diện tích đất, bản đồ quy hoạch sử dụng đất của công ty này được phê duyệt từ ban đầu. Cùng với đó, công tác kiểm tra, đo đạc, bàn giao thu hồi đất phải dựa vào căn cứ đó để thực hiện, đảm bảo quyền lợi của người dân.
Từ đó, xác định rõ, diện tích đất người dân đang sử dụng đâu là đất khai hoang; trường hợp nào có nguồn gốc đất của Công ty TNHH Kim Long và phương án hỗ trợ cụ thể khi bị thu hồi, cưỡng chế...
Chính quyền địa phương khẩn trương vào cuộc
Ngày 27/5, Thành ủy Vĩnh Yên tổ chức hội nghị triển khai công tác xử lý vi phạm trên diện tích đất đã thu hồi của Công ty TNHH Kim Long trên địa bàn Định Trung, Liên Bảo, Khai Quang.
Phát biểu tại hội nghị, Bí thư Thành ủy Vĩnh Yên, Nguyễn Ngọc Bình nhấn mạnh, TP. Vĩnh Yên cần phải quyết liệt hơn, xử lý triệt để các trường hợp vi phạm trên diện tích đất đã thu hồi của Công ty TNHH Kim Long, không để tiếp tục kéo dài, gây mất lòng tin của Nhân dân vào cấp ủy đảng, chính quyền.
Đồng thời, UBND TP. Vĩnh Yên, thông báo yêu cầu các gia đình, cá nhân xây dựng nhà ở, công trình trên diện tích đất mà UBND tỉnh đã thu hồi của Công ty Kim Long khẩn trương di dời, thu dọn tài sản trả lại đất cho nhà nước, yêu cầu xong trước ngày 30/5/2021. Nếu không chấp hành, UBND TP. Vĩnh Yên chủ động lập hồ sơ và tổ chức cưỡng chế trong tháng 6 - 7/2021.
Ngay sau hội nghị (ngày 28/5), lãnh đạo TP. Vĩnh Yên và đơn vị liên quan đã tổ chức đối thoại với các hộ dân tại phường Liên Bảo. Tại đây, các hộ dân nêu ý kiến, danh sách các gia đình, cá nhân tỉnh Vĩnh Phúc xác định vi phạm đất đai thu hồi có nguồn gốc đất Nhà nước giao cho Công ty TNHH Kim Long là chưa đúng. Bởi vì, có gia đình đang sử dụng đất nguồn gốc khai hoang; có gia đình sử dụng đất bao gồm nhận quyền sử dụng đất khai hoang và đất được Công ty TNHH Kim Long bán, chuyển quyền sử dụng để làm trang trại…
Bên cạnh đó, người dân luôn mong muốn, sẵn sàng làm việc trực tiếp với tổ công tác kiểm tra, đo đạc hiện trạng đất và được đối thoại trực tiếp với lãnh đạo tỉnh Vĩnh Phúc, đơn vị chức năng của tỉnh để trình bày khó khăn, vướng mắc trên chính diện tích đất, cung cấp hồ sơ nguồn gốc đất đang sử dụng. Từ đó, tỉnh Vĩnh Phúc xác định rõ nguồn gốc đất người dân đang sử dụng, phần diện tích nào của Công ty TNHH Kim Long và có biện pháp tháo gỡ những vướng mắc, tồn tại, đảm bảo quyền lợi của người dân.
Đối với các hộ dân sử dụng đất có nguồn gốc khai hoang, chính quyền cần có giải pháp, phương hướng gỡ vướng mắc về đất đai, giúp người dân hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, thực hiện nghĩa vụ tài chính để được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất.
Trên tinh thần cởi mở, thẳng thắn, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của người dân, lãnh đạo TP. Vĩnh Yên nhấn mạnh, biện pháp thành phố thực hiện đều tuân thủ quy định pháp luật; tôn trọng, đảm bảo và đặt quyền, lợi ích của người dân trên hết; giải quyết thấu tình đạt lý nguyện vọng của người dân.
Lãnh đạo TP. Vĩnh Yên yêu cầu, các hộ dân hợp tác với chính quyền, cung cấp các giấy tờ liên quan đến nguồn gốc đất đang sử dụng, những tâm tư, nguyện vọng gửi đơn đến chính quyền. Căn cứ vào hồ sơ, nội dung, thành phố sẽ cử tổ công tác làm việc trực tiếp với từng hộ dân để xử lý, tháo gỡ.
Đất hết hạn sử dụng, khó thu hồi?
Năm 1995, UBND tỉnh Vĩnh Phú (cũ) có Quyết định số 2140; năm 1997, UBND tỉnh Vĩnh Phúc có Quyết định số 169 giao tổng 140.547 ha đất rừng thuộc phường Liên Bảo, phường Khai Quang, xã Định Trung (TP. Vĩnh Yên) cho Công ty TNHH Kim Long trồng mía với thời hạn 18 năm.
Trong quá trình thực hiện, tỉnh Vĩnh Phúc đã có nhiều quyết định thu hồi đất của Công ty TNHH Kim Long để giao cho người khác sử dụng với tổng diện tích là 31,47 ha.
Ngày 29/8/2018, UBND tỉnh Vĩnh Phúc ra Quyết định số 1992/QĐ-UBND thu hồi toàn bộ đất trồng mía đã giao cho Công ty TNHH Kim Long. Tại quyết định này, nêu rõ: Thu hồi toàn bộ diện tích đất đã giao cho Công ty Kim Long (còn lại) ) tại Quyết định 2140 và Quyết định 169 do hết hạn thời gian sử dụng đất (không bao gồm diện tích 31,47 ha).
Như vậy, tỉnh Vĩnh Phúc sẽ thu hồi toàn bộ diện tích còn lại đã giao cho Công ty TNHH Kim Long là 109.077 ha. Mặc dù, quyết định thu hồi đất đối với Công ty Kim Long được UBND tỉnh ban hành từ năm 2018, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện xong, bởi không xác định được phạm vi chính xác mốc giới, hiện trạng sử dụng đất của Công ty TNHH Kim Long.
Đáng bàn, khi cơ quan chức năng tỉnh Vĩnh Phúc tiến hành thanh tra, kiểm tra đo đạc, hiện trạng khu đất thu hồi của Công ty TNHH Kim Long, thì ra kết quả diện tích đất thực tế thu hồi không khớp so với ban đầu giao đất?
Liên quan việc xử lý vi phạm pháp luật về đất đai tại phường Liên Bảo, Kết luận số 38/KL-TTr ngày 2/4/2019 của Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc về quản lý, sử dụng đất đai, xử lý vi phạm lấn chiếm, chuyển đổi mục đích, xây dựng trái phép trên địa bàn phường Liên Bảo, nêu rõ:
Đối với diện tích đất thu hồi của Công ty TNHH Kim Long theo Quyết định số 1992/QĐ-UBND của UBND tỉnh Vĩnh Phúc, do hết hạn sử dụng đất và không được gia hạn theo quy định của pháp luật về đất đai, Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh chủ trì phối hợp với Ban giải phóng mặt bằng và Phát triển quỹ đất tỉnh, Sở Xây dựng, UBND TP. Vĩnh Yên, UBND phường Liên Bảo và các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra, rà soát quy hoạch sử dụng đất đai, quy hoạch xây dựng đô thị và đề xuất phương án xử lý, giải quyết dứt điểm các trường hợp vi phạm; tổ chức cưỡng chế công trình vi phạm trả lại mặt bằng đất.
Với trường hợp Công ty TNHH Kim Long có quyết định giao đất và giao đất cho cá nhân không đúng quy định; khi cơ quan nhà nước thực hiện thu hồi đất hoặc xử lý, giải quyết các vấn đề liên quan, thì tổ chức và cá nhân tự giải quyết quyền lợi liên quan; nếu không tự giải quyết được, thì gửi đơn đến cơ quan tòa án nhân dân để được giải quyết theo thẩm quyền pháp luật quy định.
Đối với các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai thuộc phạm vi UBND phường Liên Bảo quản lý, sau khi xử lý vi phạm hành chính đối với các trường hợp vi phạm, UBND TP. Vĩnh Yên chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng, UBND phường Liên Bảo và các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát Quy hoạch sử dụng đất đai, Quy hoạch xây dựng đô thị và báo cáo UBND tỉnh, đề xuất phương án xử lý, giải quyết dứt điểm các trường hợp vi phạm...
Hoan Nguyễn
