Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025, phát động Tháng cao điểm trên toàn quốc, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường cả nước vào cuộc. Mục tiêu đặt ra rõ ràng: Giữ vững kỷ cương thị trường, ngăn chặn kịp thời vi phạm, bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính và quyền lợi của người tiêu dùng.
Đúng một tháng sau, số liệu thống kê cho thấy những nỗ lực này đã đạt được hiệu quả rõ rệt:
Tổng cộng 3.891 vụ kiểm tra đã được thực hiện. Trong đó, phát hiện và xử lý 3.114 vụ vi phạm. Tổng số tiền xử lý vượt 63 tỷ đồng, gồm: Xử phạt hành chính hơn 32 tỷ đồng; hàng hóa tịch thu trị giá gần 31 tỷ đồng; thu nộp ngân sách Nhà nước gần 36 tỷ đồng.
Đặc biệt, có tới 26 vụ việc có dấu hiệu hình sự đã được chuyển giao cơ quan điều tra, tăng 50% so với cùng kỳ năm trước – cho thấy tính chất nghiêm trọng và ngày càng tinh vi của các vi phạm.
Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Trần Hữu Linh nhận định: “Không còn là các hành vi lẻ tẻ, manh mún, nhiều vụ việc trong đợt cao điểm này có dấu hiệu cấu kết thành đường dây, tổ chức chuyên nghiệp. Điều này đòi hỏi lực lượng Quản lý thị trường không chỉ quyết liệt mà còn phải chủ động phối hợp liên ngành, ứng dụng công nghệ để xử lý tận gốc”.
Trong số 3.114 vụ vi phạm bị xử lý, nhóm hành vi liên quan đến hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ chiếm tỷ lệ cao nhất – lên tới 1.580 vụ, tương đương 52% tổng số vụ, với tổng tiền xử phạt vượt 16 tỷ đồng.
Những con số này một lần nữa phơi bày thực trạng nhức nhối của hàng giả tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh thương mại điện tử, livestream bán hàng, sàn thương mại điện tử phát triển bùng nổ.
Tiếp đến là 648 vụ buôn lậu – chiếm hơn 21% tổng số vụ với số tiền xử phạt hơn 6 tỷ đồng. Ngoài ra, hàng trăm vụ vi phạm nhãn hàng hóa, vi phạm về giá, vi phạm an toàn thực phẩm… cũng được ghi nhận.
Phân tích cơ cấu vi phạm cho thấy các nhóm hàng dễ bị làm giả gồm: Thời trang, túi xách, phụ kiện, đồng hồ (giả thương hiệu cao cấp); thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc; hóa phẩm gia dụng, hàng tiêu dùng nhanh.
Đặc biệt, nhóm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng tiếp tục là “điểm đen” về vi phạm do tính chất dễ trà trộn, khó kiểm chứng nguồn gốc và lợi nhuận lớn. Theo thống kê từ 2021 đến nay, lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã xử lý gần 1.000 vụ vi phạm liên quan đến nhóm hàng này, trong đó có tới 783 vụ liên quan đến các loại sữa – nhiều trong số đó không rõ nguồn gốc, ghi nhãn sai lệch hoặc có dấu hiệu giả mạo.
Những vụ việc điển hình: Theo Cơ quan chức năng - đợt cao điểm đã chứng kiến nhiều vụ việc nổi cộm, tiêu biểu cho sự liều lĩnh và tổ chức ngày càng chuyên nghiệp của các đối tượng vi phạm:
Ngày 20/5 tại trung tâm Đà Nẵng: Tạm giữ hơn 500 sản phẩm giả các thương hiệu thời trang cao cấp như Louis Vuitton, Gucci, Chanel, Dior… đang được bày bán công khai tại khu vực du lịch.
Ngày 26/5 tại La Phù (Hà Nội): Phát hiện cơ sở sản xuất tất chân giả mạo các thương hiệu thể thao nổi tiếng. Điều đáng nói là cơ sở này có hệ thống máy dệt công suất cao và hàng chục công nhân làm việc thường xuyên.
Ngày 29/5 tại Saigon Square (TP.HCM): Một trong những “điểm nóng” bị kiểm tra, thu giữ hàng nghìn sản phẩm giả nhãn hiệu, từ túi xách đến mắt kính, nước hoa. Nhiều sản phẩm có giá bán chỉ bằng 1/10 giá hàng thật nhưng vẫn được quảng cáo “hàng auth xách tay”.
Ngày 9/6 tại Hà Nội: Đoàn kiểm tra liên ngành đột xuất 4 cơ sở kinh doanh mỹ phẩm, phát hiện tới 3.500 sản phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, trong đó có cả sản phẩm kem dưỡng da, serum và nước hoa đang bán chạy trên sàn thương mại điện tử.
Những vụ việc này cho thấy “địa bàn vi phạm” không còn giới hạn ở chợ truyền thống hay các điểm bán lẻ nhỏ lẻ, mà đã len lỏi vào các trung tâm thương mại, sàn thương mại điện tử, thậm chí cơ sở sản xuất quy mô vừa và lớn.
Tại nhiều địa phương, phối hợp giữa lực lượng quản lý thị trường, công an, lực lượng an ninh mạng, hải quan, y tế… đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Điển hình như:
Tại tỉnh Kiên Giang: Lực lượng Quản lý thị trường phối hợp công an phát hiện hơn 700 sản phẩm thời trang nhập lậu, có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu, trị giá trên 210 triệu đồng.
Tại tỉnh Ninh Bình: Các đơn vị chức năng thu giữ hàng nghìn sản phẩm giày dép, quần áo trẻ em không rõ nguồn gốc, vi phạm ghi nhãn, nhiều lô hàng vi phạm an toàn hóa học.
Tại các tỉnh biên giới phía Bắc và Tây Nam: Công tác kiểm soát hàng hóa vận chuyển qua đường tiểu ngạch được siết chặt, phát hiện nhiều vụ đưa hàng lậu vào sâu nội địa.
Nguyễn Kiên
