LTS: Kỷ niệm 40 năm chiến thắng 30/4, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, Thương hiệu & Công luận giới thiệu loạt bài “CƠ QUAN TỔNG HÀNH DINH TRONG 2 NGÀY 29 - 30/4/1975” - theo lời kể của Trung tướng Lê Hữu Đức, nguyên Cục trưởng Cục Tác chiến trong những năm 1972 - 1979.

Bến Lức( Long An), vùng đất chiến sự năm xưa và hôm nay đang trên đường đổi mới

Kỳ I: Thắt chặt vòng vây

Chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu từ 6 giờ ngày 27/4/1975 (cánh đông từ 15 giờ ngày 26/4), kết thúc thắng lợi lúc 11 giờ 30 ngày 30/4/1975.

Giành thế chủ động

Theo kế hoạch của Chiến dịch, 2 ngày đầu, các binh đoàn chủ lực của ta hợp đồng cùng lực lượng vũ trang và nhân dân tại chỗ nhanh chóng tiến công tuyến phòng thủ trực tiếp Sài Gòn - Gia Định, tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch.

Ta đánh chiếm một số mục tiêu, cắt giao thông thủy bộ, kiên quyết không cho địch co về cố thủ Sài Gòn. Mặt khác, triệt đường rút lui ra biển và xuống đồng bằng sông Cửu Long của địch, thực hiện bao vây cô lập hoàn toàn Sài Gòn, tạo thế có lợi để đúng ngày 29/4 thực hành tổng tiến công trên toàn mặt trận, tiêu diệt các sư đoàn chủ lực địch ở vùng ngoài. Đồng thời, bộ đội chủ lực thọc sâu, cùng các lực lượng tại chỗ đánh chiếm các địa bàn quan trọng ở vùng ven, đồng loạt tấn công vào nội đô, tiêu diệt và chiếm lĩnh các mục tiêu chiến lược quan trọng.

Đến hết ngày 29/4, tình hình đã diễn ra theo đúng kế hoạch dự kiến. Các hướng, các mũi tiến công đã tiêu diệt địch, đánh chiếm các mục tiêu trọng yếu. Nhiều hướng phát triển nhanh đã chặn được địch ở vòng ngoài. Ta tiêu diệt và làm tan rã đại bộ phận khối chủ lực địch. Lực lượng thọc sâu trên hướng tây bắc, tây nam đã đến địa bàn quy định.

Địch đối phó quyết liệt trên tất cả các hướng: Đồng Dù, Tân Uyên (tây và tây bắc); tuyến Vàm Cỏ Đông, Tân An, Bến Lức (tây và tây nam); Hố Nai, Biên Hòa, căn cứ Nước Trong (đông và đông nam). Nhưng trước sức tấn công mãnh liệt của bộ đội ta, địch rất hoang mang, có hiện tượng tan rã, rút chạy, đầu hàng từng bộ phận, chỉ huy rối loạn từ trên xuống dưới…

Mở hướng tấn công

Hướng tây bắc, Quân đoàn 3 tiêu diệt căn cứ Đồng Dù, cơ bản tiêu diệt Sư đoàn 25 ngụy, bắt sống Tư lệnh Sư đoàn Lý Tòng Bá. Đơn vị thọc sâu (Sư đoàn 10) đã đến khu vực Bà Quẹo lúc 21 giờ.

Hướng bắc, Quân đoàn 1 đánh chiếm thị trấn Tân Uyên, bao vây Phú Lợi, tiến xuống Thái Lái Thiên. Lực lượng vùng ven trên 2 hướng, gồm Trung đoàn 1 Gia Định, Trung đoàn 115 Đặc công, Tiểu đoàn 18 Biệt động, Đại đội địa phương Củ Chi phối hợp nhịp nhàng, đã đánh chiếm nhiều đồn bốt một số chi khu, diệt bọn tàn quân của các sư đoàn 25 và 5 địch tháo chạy.

Bộ đội đánh lui nhiều đợt tập kích của địch, giữ vững cầu Bông, cầu Xáng, bảo đảm cho các sư đoàn thọc sâu phát triển nhanh. Hướng tây và tây nam, Đoàn 232 chiếm thị xã Hậu Nghĩa, Chi khu Quân sự Đức Hòa, bức rút Chi khu Đức Huệ và Căn cứ Trà Cú. Đơn vị thọc sâu, Sư đoàn 9 đã triển khai tại bắc Bà Hoan 2 km. Sư đoàn 5 cùng 1 sư đoàn của Quân khu 8 tiếp tục cắt lộ 4, đánh lui nhiều đợt tiêm kích của địch.

Lực lượng vùng ven, Trung đoàn Đặc công 429 tiêu diệt Tiểu đoàn 8 Biệt động địch tại khu Tân Tạo, Bà Hom, khu ra-đa Phú Lâm. Trung đoàn 117 đã bắn 200 viên đạn ĐKB vào sân bay Tân Sơn Nhất. Tại hướng đông và đông nam, Quân đoàn 4 đánh mạnh địch, tổ chức tiêu diệt Tiểu đoàn Thủy quân lục chiến và Trung đoàn 82 (Sư đoàn 18) địch. Quân đoàn 2 đánh chiếm Căn cứ Thiết giáp, Nước Trong và Tổng kho Long Bình, Chi khu Nhơn Trạch của địch.

Đơn vị thọc sâu gồm Trung đoàn 66, Lữ đoàn Tăng 203, bắt liên lạc với Đoàn 116 Đặc công đang giữ cầu Đồng Nai, chuẩn bị đột phá vào nội đô. Lực lượng vùng ven gồm 3 đoàn đặc công, sử dụng một bộ phận tiến công tiêu diệt Bộ chỉ huy tiếp vận Long Bình và Kho xăng Long Bình của địch. Một bộ phận giữ vững cầu Đồng Nai, bắt liên lạc với bộ đội thọc sâu là Đoàn 116 của Quân đoàn 2. Đoàn 115 tiến công tiêu diệt Sở chỉ huy Trung đoàn thiết giáp 15 địch ở Biên Hòa, chiếm giữ cầu Ghềnh. Đoàn 10 chiếm Phước Khánh, ngã ba Đồng Tranh, trong 2 ngày đã bắn cháy 10 tàu địch trên sông Sài Gòn…

Kỳ 2:"Thâu đêm suốt sáng"

Xuân Phong (Ghi)