Các tỉnh biên giới cần xây dựng kho chuyên dụng bảo quản hàng nông sản

Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan, Tổng cục Hải quan cho biết, tính đến sáng 21/12, tại Lạng Sơn, tổng lượng xe tồn tại 3 khu vực cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma là 4.461 xe (giảm 137 xe so với ngày 20/12). Cửa khẩu Chi Ma, Tân Thanh đã tạm dừng thông quan, trong khi năng lực giải phóng hàng hóa tại cửa khẩu Hữu Nghị chỉ khoảng 100 xe/ngày. Vì vậy, xảy ra tình trạng có tài xế "nằm chờ" suốt 20 ngày. 

Cụ thể, tại cửa khẩu Hữu Nghị tồn 1.389 xe (chủ yếu chở các mặt hàng như mít, thanh long, ván bóc, linh kiện điện tử). Tại cửa khẩu Tân Thanh tồn 2.456 xe, chủ yếu chở các mặt hàng hoa quả. Tại cửa khẩu Chi Ma tồn 616 xe, chủ yếu chở mặt hàng tinh bột sắn. 

“Tình trạng này gây ra nhiều vấn đề hệ lụy đến an ninh xã hội, cũng như vệ sinh an toàn phòng, chống dịch Covid-19. Đặc biệt, các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là nông sản, thủy hải sản, nếu để lâu sẽ dẫn đến hư hỏng gây thiệt hại cho DN", ông Âu Anh Tuấn nhận định, đồng thời đánh giá, nếu áp dụng biện pháp này trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thông quan hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.  

Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan cho biết, việc ùn tắc hàng hóa xuất khẩu có cả nguyên nhân từ phía Trung Quốc và Việt Nam. Trung Quốc tiếp tục áp dụng các biện pháp phòng chống dịch Covid-19. Theo đó, một số cửa khẩu yêu cầu thay đổi phương thức giao nhận hàng hóa, yêu cầu lái xe phải đi về trong ngày, niêm phong cabin xe... dẫn đến tình trạng lái xe hàng hóa qua lại khu vực biên giới hạn chế, có những cửa khẩu chỉ đáp ứng 20-25% so với lưu lượng thông quan hàng hóa so với bình thường.  

Về phía Việt Nam, nông sản của các tỉnh phía nam đang vào vụ thu hoạch, sản lượng hàng hóa tăng và nhu cầu tiêu dùng dịp lễ, Tết của thị trường Trung Quốc vào những tháng cuối năm tăng cao. Trong khi đó, thông tin về tình trạng ùn tắc hàng hóa tại các khu vực biên giới cập nhật chưa đủ so với diễn biến thực tế. 

Bên cạnh đó, hiện cách thức mua bán hàng hóa nông sản vẫn không tuân theo các chuẩn mực thương mại quốc tế, nên thiệt hại nhiều năm qua vẫn nghiêng về phía người xuất khẩu Việt Nam.

Để giải quyết tình trạng ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu, Tổng cục Hải quan đã có chỉ đạo các Cục Hải quan các tỉnh biên giới thực hiện các giải pháp như: Khẩn trương tạo điều kiện và thực hiện thông quan ngay trong ngày đối với hàng hóa xuất khẩu, giải quyết ngay các vướng mắc phát sinh, phối hợp trao đổi thông tin với cơ quan kiểm dịch để thực hiện nhanh chóng thủ tục cho DN. 

Đại diện Tổng cục Hải quan khẳng định, thời gian tới sẽ đẩy mạnh tạo điều kiện tối đa và thực hiện thông quan nhanh chóng trong ngày đối với hàng hóa xuất khẩu tại địa bàn (kể cả ngoài giờ hành chính). 

Hải quan sẽ phối hợp với các DN kinh doanh kho, bãi tại khu vực cửa khẩu bố trí địa điểm và tạo điều kiện cho việc bảo quản, phân loại chất lượng hàng hóa của DN trong thời gian chờ xuất khẩu; cho phép DN gửi hàng hóa xuất khẩu đã hoàn thành thủ tục hải quan cần bảo quản vào các kho lạnh, trường hợp có thay đổi thông tin hàng hóa so với nội dung khai trên tờ khai hải quan thì hướng dẫn DN thực hiện khai sửa đổi, bổ sung theo quy định…

Hải quan sẽ thường xuyên cập nhật tình hình, cung cấp thông tin, khuyến cáo kịp thời tới các DN xuất khẩu hàng nông sản qua các cửa khẩu trên địa bàn. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trên địa bàn điều tiết giao thông cho xe ra vào không bị ùn tắc, đảm bảo công tác phòng, chống dịch, cũng như hạn chế chi phí phát sinh cho DN, thương nhân.

Với các DN, ông Âu Anh Tuấn lưu ý, các DN kiểm soát chặt chẽ từ khâu thu hoạch, phân loại, đóng gói, bốc xếp hàng hoá, đúng quy chuẩn cao về phòng dịch COVID-19. Đồng thời, chỉ nên vận chuyển hàng hóa lên cửa khẩu khi đã ký hợp đồng mua bán với đối tác Trung Quốc. Vai trò của các địa phương cũng rất quan trọng trong việc thiết lập, duy trì thường xuyên mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền cửa khẩu đối diện, đối thoại giải quyết những vấn đề thương mại phát sinh trên địa bàn, các phương án đảm bảo phòng chống dịch của phía Việt Nam; chủ động đánh giá, dự báo và báo cáo kịp thời tình hình hoạt động thương mại biên giới trên địa bàn về các cơ quan chức năng biết tình hình. 

Về lâu dài, các tỉnh biên giới cần quy hoạch các khu vực xây dựng kho chuyên dụng bảo quản hàng nông sản, hoa quả gần các cửa khẩu, tránh ách tắc tại cửa khẩu, đại diện Tổng cục Hải quan góp ý.

Khánh Yên