Chống buôn lậu: Chưa bao giờ hết nóng

Quang cảnh hội nghị

Gắn trách nhiệm người đứng đầu

Theo đó, tình hình GLTM luôn được Chính phủ, Thủ tướng Chỉnh phủ, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đặc biệt quan tâm.

Hàng loạt văn bản chỉ đạo được phát đi từ BCĐ 389/QG, đã được các lực lượng thành viên hải quan, biên phòng, công an, QLTT, cảnh sát biển… cụ thể hóa bằng hàng trăm nghìn vụ việc, được xử lý.

Tuy nhiên, việc triển khai đấu tranh với vấn nạn này vẫn chưa được như kỳ vọng, chưa tương xứng với thực tế; tình hình buôn lậu thuốc lá, xăng dầu, hàng kém chất lượng vẫn được bày bán công khai, gây nhức nhối trong dư luận.

Số vụ việc phát sinh, thu nộp NSNN qua công tác này, năm sau luôn cao hơn năm trước. Những tháng đầu năm, công tác thu NSNN đạt gần 22.000 tỷ đồng, xử lý gần 6.000 vụ vi phạm, nộp ngân sách 6.128 tỷ đồng (tăng 19,28% so cùng kỳ năm 2016).

GLTM tại một số tỉnh biên giới phía Bắc vẫn diễn biến phức tạp, các lực lượng chức năng đang tập trung lực lượng, tiến hành đấu tranh, song do khó khăn từ nhiều phía nên hiệu quả vẫn chưa cao.

Bên cạnh đó, hoạt động của các đối tượng buôn lậu cũng tinh vi hơn, xuất hiện nhiều phương thức thủ đoạn mới, có tổ chức. Hàng hóa vi phạm cũng đa dạng, tập trung nhiều vào các nhóm mặt hàng cấm, hàng hóa có thuế suất cao, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng tiêu dùng thiết yếu…

Ông Đàm Thanh Thế yêu cầu, BCĐ 389 các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết 41/NQ-CP của Chính phủ; triển khai các kế hoạch đấu tranh đối với các mặt hàng trọng điểm như thuốc lá, TPCN, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…

Kiên quyết xử lý trách nhiệm cụ thể đối với từng cán bộ công chức, quản lý, phụ trách địa bàn, lĩnh vực và người đứng đầu địa phương nếu để xảy ra buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng giả phức tạp, kéo dài, gây bức xúc trong nhân dân.

Theo Cục QLTT (Bộ Công thương), vấn nạn GLTM tập trung chủ yếu vào mặt hàng may mặc, thiết bị điện tử, đồ gia dụng, hàng tiêu dùng, TPCN, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…

Các đối tượng sử dụng mánh khóe tìm mua hàng hóa, nguyên liệu bán thành phẩm giá thành rẻ, không rõ chất lượng, nguồn gốc và bao bì, nhãn mác nhái các thương hiệu nổi tiếng, sau đó tổ chức đóng gói thủ công hoặc sử dụng dây chuyền, máy móc thô sơ để gia công, pha trộn, dán nhãn và cung cấp ra thị trường.

Các sản phẩm giả mạo được bán trà trộn với hàng thật, một phần nhỏ đưa về vùng sâu, vùng xa tiêu thụ, gây hại cho sức khỏe con người và làm tổn hại đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN làm ăn chân chính.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra

Đóng góp ý kiến tại hội nghị, đại diện BCĐ 389 các tỉnh nêu rõ, công tác triển khai đấu tranh vấn nạn này hiện nay vẫn còn nhiều bất cập, như: Việc tổ chức, điều hành chưa chặt chẽ; các văn bản pháp luật còn chồng chéo; trang thiết bị chuyên dùng của các lực lượng chức năng còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ…

Ông Nguyễn Công San, Phó chi cục trưởng Chi cục QLTT Hà Nội cho rằng: “Diễn biến hàng lậu tại thành phố có dấu hiệu ít hơn, nhưng đường dây ổ nhóm lại phức tạp hơn so với các khu vực khác. Các hoạt động GLTM vẫn phức tạp. Đề nghị sửa Thông tư 64/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính - quy định rõ ràng những trường hợp được truy xuất hàng hóa; trong quyết toán thuế, DN phải cung cấp hóa đơn để truy xuất nguồn gốc hàng hóa.

Tình hình GLTM diễn ra phổ biến, lợi dụng quy trình thủ tục hải quan để gian lận, trốn thuế như khai báo sai mã hàng, số lượng, chủng loại…; lợi dụng chính sách quà tặng để NK trái quy định hàng hóa có giá trị cao. Có trường hợp, DN khai NK một mặt hàng, nhưng khi lực lượng chức năng kiểm tra phát hiện nhập tới 9 mặt hàng. Đối với một số mặt hàng có thuế NK cao như rượu, thuốc lá, vải ngoại, hàng điện tử…, có hiện tượng hình thành đường dây buôn lậu được phân chia công đoạn từ nhập lậu, vận chuyển đến tiêu thụ.

Đại diện Cục Cảnh sát phòng chống buôn lậu (C74, Bộ Công an) nêu thực tế, các bộ luật hiện nay còn có quy định “đá nhau”, không phân định được hàng cấm hay hàng kinh doanh có điều kiện. Do đó, đã dẫn đến tình trạng các địa phương phía Nam, khi bắt được thuốc lá buôn lậu nhưng không biết xử lý ra sao.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân chủ quan khác: Vai trò lãnh đạo, chỉ đạo ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa quyết liệt, có lúc, có nơi thiếu quan tâm, kiểm tra, đôn đốc. Một bộ phận cán bộ, nhân viên thi hành công vụ thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu rèn luyện phẩm chất đạo đức dẫn đến tha hóa, biến chất, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi, tiếp tay cho các đối tượng GLTM.

Theo đại diện Cục Phòng chống tội phạm ma túy (Bộ Công an), cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, thể hiện rõ vai trò trong chỉ đạo, điều hành của BCĐ 389/QG, các bộ, ngành, địa phương. Trong đó, chính quyền các cấp, các lực lượng chức năng cơ sở đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát tại các địa bàn thành phố, thị xã, các huyện, phường, xã, biên giới trọng điểm, các cửa khẩu đường bộ, đường biển, đường hàng không

Nguyễn Kiên