Chùa Trung Hậu thuộc thôn Trung Hậu, xã Tiền Phong và được ghi nhận khởi dựng vào năm 1618 dưới thời Hậu Lê. Suốt hàng trăm năm tồn tại, dù đã trải qua nhiều đợt trùng tu, chùa vẫn giữ được dáng vẻ của một cổ tự Bắc Bộ với mái ngói mũi hài cong mềm, tam quan rêu phong, sân gạch đỏ và những bộ vì kèo gỗ lim được chạm khắc tinh xảo. Mỗi chi tiết trong kiến trúc đều phản ánh kỹ thuật thủ công truyền thống của nghệ nhân xưa, tạo nên cảm giác trang nghiêm nhưng gần gũi.
Một trong những giá trị nổi bật nhất của Chùa Trung Hậu là hệ thống cổ vật còn được gìn giữ đến ngày nay. Trong đó, đáng chú ý nhất là quả chuông đồng đúc năm 1625 thời Lê Trung Hưng, hiện còn nguyên hình dáng, hoa văn và âm sắc. Theo người dân trong vùng, tiếng chuông ngân vào mỗi buổi chiều tạo thành âm thanh quen thuộc, gợi cảm giác bình yên giữa nhịp sống đang thay đổi. Bên cạnh quả chuông cổ, chùa còn lưu giữ nhiều pho tượng và các mảng chạm gỗ mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XVII, giúp di tích có giá trị đặc biệt về mặt lịch sử và mỹ thuật.
Với cư dân Tiền Phong, ngôi chùa không chỉ là nơi thờ tự mà còn là một phần đời sống sinh hoạt tinh thần. Vào những ngày rằm, mùng một, lễ Vu Lan hay dịp đầu năm mới, người dân từ nhiều thôn lân cận đến thắp hương, tụng kinh và cầu bình an. Nhiều gia đình vẫn giữ thói quen đưa con nhỏ đến chùa để lễ Phật, tập cho trẻ những nghi thức truyền thống và học cách ứng xử lễ phép. Cây bồ đề cổ thụ trong sân, tán lá rộng và thân cây xù xì theo thời gian, được xem như biểu tượng của sự che chở và gắn bó giữa chùa với cộng đồng.
Trong những năm gần đây, dù quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh tại khu vực ven đô Hà Nội, cảnh quan và kiến trúc của Chùa Trung Hậu vẫn được bảo tồn cẩn trọng. Việc tôn tạo được thực hiện theo hướng giữ nguyên nét cổ, chỉ chỉnh trang lối đi, lát lại một số khu vực sân và bổ sung hệ thống chiếu sáng để phục vụ người dân. Nhiều nhóm thanh niên, câu lạc bộ thiện nguyện tại địa phương cũng tham gia làm sạch khuôn viên, trồng thêm hoa và chăm sóc cây xanh, giúp không gian chùa luôn sạch sẽ và hài hòa.
Với những người yêu thích văn hóa truyền thống, Chùa Trung Hậu là điểm đến lý tưởng để tìm hiểu dấu tích kiến trúc thời Hậu Lê và cảm nhận vẻ bình yên của làng quê ven sông. Vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn, nhiều du khách tìm đến chùa để thưởng thức không khí trong lành, quan sát ánh nắng chiếu lên mái ngói cổ hoặc chỉ đơn giản ngồi lặng yên dưới tán bồ đề nghe tiếng chuông. Ngôi cổ tự tồn tại hơn 400 năm này không chỉ là di tích tôn giáo mà còn là phần ký ức của vùng đất Mê Linh, nơi lưu giữ nếp sống, tín ngưỡng và văn hóa của nhiều thế hệ.
Minh Thắm
