Công an Thanh Hóa ra đời từ các tổ chức tiền thân là “Đội tự vệ đỏ”, “Trinh sát Việt Minh”, “Cảnh sát xung phong”. Ngay từ ngày đầu mới thành lập, trang bị hầu như không có gì, nhưng với tinh thần quyết tâm, ý chí cách mạng kiên cường, lực lượng CAND tỉnh Thanh Hóa đã vượt qua muôn vàn khó khăn, nguy hiểm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, bảo vệ Đảng, bảo vệ Chính quyền cách mạng còn non trẻ. Thực hiện chủ trương của Đảng về trấn áp mạnh mẽ đối với bọn phản cách mạng, phục vụ nhiệm vụ cải tạo xã hội chủ nghĩa, lực lượng Công an Thanh Hoá đã chủ động nắm chắc tình hình, triển khai thực hiện có hiệu quả các kế hoạch “Khoanh vùng trấn phản”, “Tập trung cải tạo và cải tạo tại chỗ bọn phản cách mạng”.
Với sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, sâu sát, mưu trí, dũng cảm, lực lượng Công an Thanh Hoá đã lập được nhiều chiến công xuất sắc: Đập tan âm mưu của địch về "gây phỉ, xưng vua", tiêu diệt và bắt sống hàng trăm tên ở biên giới Thanh Hoá - Hủa Phăn; đập tan các vụ gây rối, gây bạo loạn ở Ba Làng (Tĩnh Gia) và ở các huyện Quảng Xương, Nông Cống, Thọ Xuân… Công an Thanh Hóa trấn áp, triệt xóa căn cứ của "Quốc dân đảng" ở ấp Di Linh (Hợp Lý - Triệu Sơn) và toàn bộ sào huyệt của chúng ở thị xã Thanh Hóa; phá tan tổ chức phản động “Mặt trận giải phóng” ở Mậu Thôn (Nông Cống), “Quốc gia liên hiệp” ở Ngọc Lặc, Lang Chánh; “Đại Việt Duy tân” ở Quan Hóa, Thường Xuân, Như Xuân và tổ chức gián điệp ở Hòn Mê (Ba Làng - Tĩnh Gia).
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bùng nổ, ngày 20/02/1947, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh rất vinh dự được đón Bác Hồ về thăm và giao nhiệm vụ xây dựng Thanh Hóa trở thành “Tỉnh kiểu mẫu”, đảm nhiệm vai trò hậu phương của cuộc kháng chiến trường kỳ. Vâng theo lời dạy của Bác, lực lượng Công an cùng quân dân các dân tộc trong tỉnh đoàn kết một lòng, xây dựng hậu phương vững mạnh cả về chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa - xã hội.
Thanh Hóa đã huy động hơn 1 triệu dân công, đóng góp 20 triệu ngày công để vận chuyển trên 1 triệu tấn lương thực, thực phẩm, vũ khí, đắp đường, làm cầu phục vụ kháng chiến; huy động 57 ngàn thanh niên tòng quân nhập ngũ và 15 ngàn thanh niên xung phong chiến đấu, công tác trên khắp các chiến trường, góp phần cùng toàn quân, toàn dân làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Với những đóng góp to lớn đó, năm 1957, trong lần thứ hai về thăm Thanh Hóa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khen ngợi: “Bây giờ tiếng Việt Nam đến đâu, tiếng Điện Biên Phủ đến đó. Tiếng Điện Biên Phủ đến đâu, đồng bào Thanh Hóa cũng có một phần vinh dự đến đó”.
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, đất nước tạm thời chia cắt làm hai miền, miền Bắc đi lên xây dựng CNXH, miền Nam tiếp tục công cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà. Đảng bộ Thanh Hóa đã sáng suốt đề ra chủ trương, giải pháp lãnh đạo quân và dân các dân tộc trong tỉnh đồng thời thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược, vừa xây dựng, bảo vệ CNXH, vừa kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Ở miền Bắc, đế quốc Mỹ tung hàng trăm toán gián điệp, biệt kích móc nối với tàn quân phỉ và bọn phản động hòng gây chia rẽ, bạo loạn, lật đổ chính quyền cách mạng; sử dụng bọn tình báo, gián điệp, đặc vụ tiến hành các hoạt động chống phá công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế ở miền Bắc. Trước tình hình đó, lực lượng Công an đã chủ động nắm chắc tình hình, tổ chức phát động các phong trào “Bảo vệ trị an”, “Bảo mật phòng gian”, phong trào “Ba không”…
Đồng thời, đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đấu tranh dập tắt các vụ nhen nhóm phản động và hoạt động gây bạo loạn của bọn phản cách mạng như: phối hợp với Nha công an Trung ương đánh đắm Thông báo hạm A-mi-ô-Đanh-vin của bọn thực dân Pháp trên biển Sầm Sơn ngày 27/9/1950; đập tan vụ bạo loạn ở Ba Làng (Tĩnh Gia) và chống cưỡng ép di cư vào Nam (1953 - 1954); bắt gọn các tốp gián điệp biệt kích của Mỹ nhảy dù xuống Pù Cọ (Quan Hóa), Công Bình (Nông Cống), Biện Sơn (Tĩnh Gia); phá tan các tổ chức phản động và kích động quần chúng gây bạo loạn cướp chính quyền ở Pù Nhi (Quan Hóa) giữ vững an ninh trật tự và góp phần đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ.
Trước yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng miền Nam, với tinh thần “tất cả cho tiền tuyến”, “tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, đã có hàng ngàn CBCS Công an Thanh Hóa tình nguyện xung phong lên đường chi viện cho chiến trường B. C. K; các đồng chí được chi viện đã nêu cao bản lĩnh kiên cường, dũng cảm, vượt qua khó khăn gian khổ, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; trong đó có 111 đồng chí đã anh dũng hy sinh, nhiều đồng chí bị thương để lại một phần xương máu nơi chiến trường.
Trong chiến tranh phá hoại ác liệt của giặc Mỹ, cùng với lực lượng Công an cả nước, Công an Thanh Hóa đã vượt qua mưa bom, bão đạn của kẻ thù, bảo vệ an toàn các kế hoạch chuyển quân, chuyển hàng, kho tàng, bến bãi và các cuộc hành quân của bộ đội ta vào chiến trường miền Nam. Cùng với quân và dân các dân tộc trong tỉnh chiến đấu trên 10.000 trận lớn nhỏ, bắn rơi 376 máy bay, bắt sống 36 giặc lái, bắn cháy 57 tàu chiến của giặc Mỹ, bảo vệ an toàn hàng trăm ngàn lượt phương tiện, sơ tán hàng triệu tấn hàng hoá, lương thực, xăng dầu, vũ khí, cứu sống hàng chục ngàn người.
Hình ảnh chiến sĩ Công an quân phục màu vàng cùng Bộ đội, dân quân ngày đêm kiên trì bám đất, bám đường, bắn trả máy bay địch, hướng dẫn, phân luồng xe, ngụy trang, bảo vệ vật tư, phương tiện vận tải chi viện cho tiền tuyến; các chiến sĩ Phòng cháy và chữa cháy, Cảnh sát khu vực, Cảnh sát giao thông, Công an nhân dân vũ trang ở Hàm Rồng, Phà Ghép, Đò Lèn, thị xã Thanh Hóa... quên mình trong lửa đạn để cứu người, cứu tài sản là những tấm gương sáng ngời về chủ nghĩa anh hùng cách mạng của CAND Việt Nam còn in đậm mãi trong tâm trí nhân dân ta.
Trên lĩnh vực đấu tranh phòng chống tội phạm, Công an Thanh Hoá đã mở nhiều đợt tấn công trấn áp các loại tội phạm, trừng trị bọn lưu manh, côn đồ trộm cướp…, phát hiện, xử lý hàng ngàn vụ tham ô, buôn lậu đảm bảo giữ vững an ninh trật tự và bảo vệ tài sản XHCN.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ thắng lợi, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ quan trọng đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân ta lúc này là phải nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân. Cùng với cả nước, lực lượng Công an Thanh Hóa tiếp tục sát cánh cùng Quân đội nhân dân, Bộ đội Biên phòng, phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội, phát huy sức mạnh toàn dân bảo vệ vững chắc ANQG và giữ gìn TTATXH, phục vụ đắc lực sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà.
Theo Trung tướng, PGS, TS. Đồng Đại Lộc chia sẻ: Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước – một trong những trang sử vẻ vang nhất của dân tộc Việt Nam - hàng triệu người con đất Việt đã hiến dâng tuổi trẻ, trí tuệ và xương máu để bảo vệ nền độc lập, thống nhất non sông. Trong lực lượng hùng hậu ấy, Công an Thanh Hóa đã có những đóng góp bền bỉ, thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng, góp phần làm nên thắng lợi trọn vẹn của mùa Xuân năm 1975 – giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Kỷ niệm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4) – là dịp thiêng liêng để tưởng nhớ và tri ân những người con xứ Thanh đã viết nên bản hùng ca bất diệt trong hành trình giải phóng dân tộc. Trong đó, lực lượng Công an Thanh Hóa mãi mãi là biểu tượng sáng ngời của lòng trung thành, dũng cảm và tinh thần cống hiến không ngơi nghỉ vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Trải qua chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ Công an Thanh Hóa đã xây đắp nên những truyền thống vẻ vang, đó là: Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng Cộng sản Việt Nam, với Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nhân dân Việt Nam; chiến đấu anh dũng không ngại hy sinh vì nền độc lập, tự do, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, vì an ninh Tổ quốc.
Công an Nhân dân từ nhân dân mà ra, gắn bó chặt chẽ với nhân dân, vì nhân dân phục vụ; Không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, có lối sống trong sạch lành mạnh, trung thực khách quan; phát huy tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, tận tụy với công việc, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; nội bộ đoàn kết, thống nhất, dân chủ, kỷ luật nghiêm minh, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với các cấp, các ngành, các lực lượng.
Luôn nêu cao tinh thần cảnh giác, bí mật, mưu trí, dũng cảm, cương quyết, khôn khéo, tích cực phòng ngừa, chủ động tiến công kẻ địch và bọn tội phạm; không ngừng học tập nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ và năng lực công tác; tiếp thu, vận dụng sáng tạo, hiệu quả thành tựu khoa học - kỹ thuật và công nghệ phục vụ công tác, chiến đấu; nêu cao tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng, thủy chung, có nghĩa, có tình.
Phát huy truyền thống vẻ vang, kế thừa sâu sắc những bài học quý báu trong cuộc kháng chiến cứu nước, lực lượng Công an nhân dân tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, không ngừng rèn luyện đạo đức cách mạng, hun đúc bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; phối hợp chặt chẽ với Quân đội nhân dân, các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội và dựa vào nhân dân, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm, bảo vệ vững chắc an ninh, trật tự trong mọi tình huống, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân dưới sự lãnh đạo của Đảng đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Hoài Thu
