LTS: Là cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP), Thương hiệu và Công luận đăng tải loạt bài viết này mới mục đích tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, và công tác quản lý, đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại… của các cơ quan chức năng tới cộng đồng doanh nghiệp và người dân; bảo vệ thương hiệu cho các đơn vị kinh doanh, buôn bán đúng quy định của pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng; nên án hành vi vi phạm pháp luật, hạn chế phát sinh những hệ lụy không đáng có cho người dân và xã hội…
Bài 1: “Báo động đỏ” về thực trạng hàng giả, hàng nhái
Năm 2025, chứng kiến hàng loạt vụ triệt phá sản xuất hàng giả quy mô lớn, từ những tấn mì chính, dầu ăn, hạt nêm "bẩn" tại Phú Thọ đến "ma trận" sữa giả, thuốc giả rình rập trên thị trường. Những vụ việc này không chỉ gây chấn động dư luận mà còn phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong công tác quản lý chất lượng, đồng thời gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về đạo đức kinh doanh và ý thức của người tiêu dùng.
Vòi bạch tuộc hàng giả tấn công người tiêu dùng
Vụ triệt phá xưởng sản xuất và kho hàng của Công ty TNHH Famimoto Việt Nam (xã Thụy Vân, TP. Việt Trì, Phú Thọ) vào ngày 24/4/2025 đã vén màn bức tranh đáng sợ về quy mô và sự tinh vi của các đường dây sản xuất hàng giả. Hơn 71.000 lít dầu ăn, 40 tấn mì chính, 22 tấn hạt nêm, 9 tấn bột canh giả cùng gần 84 tấn phụ gia và 1,5 triệu bao bì giả mạo các thương hiệu uy tín đã bị cơ quan công an thu giữ.
Điều đáng phẫn nộ hơn cả là con số thống kê về lượng hàng giả mà "vòi bạch tuộc" Famimoto đã tuồn ra thị trường trong suốt 4 năm hoạt động: 144 tấn dầu ăn, 118 tấn bột canh, 363 tấn hạt nêm và hơn 1.220 tấn mì chính "có vấn đề" về tem mác. Đáng chú ý, các sản phẩm giả mạo này đã nhắm thẳng vào các bếp ăn tại khu công nghiệp, nơi hàng ngàn công nhân lao động đang ngày đêm lao động sản xuất. Việc sử dụng những thực phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng kém không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe trước mắt mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây ra các bệnh mãn tính về lâu dài, tước đoạt đi quyền lợi cơ bản của người lao động.
Ông Nguyễn Văn Hưng, Giám đốc Công ty Famimoto, đã bị tạm giữ để điều tra về hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm. Vụ việc này cho thấy sự xuống cấp nghiêm trọng về đạo đức kinh doanh, khi lợi nhuận được đặt lên trên sức khỏe và tính mạng của người tiêu dùng. Việc một công ty có thể tồn tại và "bơm" ra thị trường hàng trăm tấn hàng giả trong suốt 4 năm đặt ra câu hỏi lớn về hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát từ các cơ quan chức năng.
Trong khi dư luận hết bàng hoàng về vụ thực phẩm giả tại Phú Thọ, thông tin về việc triệt phá hơn 600 loại sữa giả (dù chưa có thông tin chi tiết cụ thể từ một nguồn duy nhất) đã dấy lên một làn sóng lo lắng mới trong cộng đồng, đặc biệt là các bậc phụ huynh. Việc các cơ quan chức năng liên tục phát hiện các đường dây sản xuất, buôn bán sữa giả quy mô lớn trong năm 2025 cho thấy đây không còn là những vụ việc cá biệt mà đã trở thành một vấn nạn nhức nhối.
Sữa là nguồn dinh dưỡng thiết yếu, đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của trẻ em. Việc làm giả sữa không chỉ là hành vi gian lận thương mại mà còn là tội ác gây nguy hại trực tiếp đến sức khỏe và tương lai của cả một thế hệ. Các đối tượng sản xuất sữa giả thường sử dụng nguyên liệu kém chất lượng, thậm chí pha trộn các chất độc hại, làm giả nhãn mác của các thương hiệu uy tín để đánh lừa người tiêu dùng. Hậu quả của việc sử dụng sữa giả có thể là các vấn đề về tiêu hóa, suy dinh dưỡng, chậm phát triển, thậm chí gây ra các bệnh lý nghiêm trọng khác.
Việc "ma trận" sữa giả tồn tại và có nguy cơ lan rộng cho thấy sự lỏng lẻo trong khâu quản lý chất lượng sữa, từ khâu sản xuất, nhập khẩu đến phân phối trên thị trường. Các quy định hiện hành có thể chưa đủ sức răn đe hoặc việc thực thi chưa thực sự hiệu quả, tạo kẽ hở cho các đối tượng xấu lợi dụng.
Lỗ hổng quản lý và ý thức tiêu dùng điểm yếu bị hàng giả tấn công
Những vụ việc hàng giả chấn động năm 2025 đã phơi bày những "điểm yếu" cốt lõi trong hệ thống quản lý và ý thức tiêu dùng tại Việt Nam. Cơ chế tự công bố chất lượng sản phẩm, vốn được kỳ vọng sẽ tạo sự chủ động và trách nhiệm cho doanh nghiệp, đã bị các đối tượng xấu lợi dụng triệt để để hợp thức hóa các sản phẩm kém chất lượng, thậm chí là hàng giả. Việc thiếu kiểm tra, giám sát chặt chẽ sau khi doanh nghiệp tự công bố đã tạo ra một sân chơi màu mỡ cho các hành vi gian lận.
Bên cạnh đó, tâm lý ham rẻ của một bộ phận người tiêu dùng cũng vô tình tạo điều kiện cho hàng giả có cơ hội tồn tại và phát triển. Việc ít quan tâm đến nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác và các chứng nhận chất lượng đã khiến nhiều người trở thành nạn nhân của những sản phẩm "rởm". Đồng thời, sự thiếu thông tin và kiến thức về nhận diện hàng thật - hàng giả cũng là một yếu tố khiến người tiêu dùng dễ dàng bị đánh lừa.
Hồi chuông cảnh tỉnh và hành động quyết liệt với vấn nạn hang giả
Những "bão táp" hàng giả năm 2025 đã gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ cho cả cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Để ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn này, cần có những hành động quyết liệt và đồng bộ trên nhiều mặt trận.
Về phía cơ quan quản lý, cần khẩn trương rà soát, sửa đổi và hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến quản lý chất lượng sản phẩm, đặc biệt là đối với các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và sữa. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, đồng thời xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi phạm. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý, truy xuất nguồn gốc sản phẩm cũng là một giải pháp cần được đẩy mạnh.
Đối với các doanh nghiệp, cần nâng cao ý thức trách nhiệm xã hội, đặt lợi ích của người tiêu dùng lên hàng đầu. Việc sản xuất và kinh doanh các sản phẩm chất lượng, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để xây dựng uy tín và phát triển bền vững.
Về phía người tiêu dùng, cần nâng cao ý thức cảnh giác, trở thành những người mua hàng thông thái. Hãy lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, kiểm tra kỹ lưỡng nhãn mác, tem chống hàng giả và các chứng nhận chất lượng. Đừng vì ham rẻ mà bỏ qua các yếu tố an toàn. Đồng thời, người tiêu dùng hãy tích cực phản ánh các trường hợp nghi ngờ hàng giả, hàng nhái đến các cơ quan chức năng để góp phần bảo vệ quyền lợi của chính mình và cộng đồng.
Những vụ việc hàng giả năm 2025 là một bài học đắt giá. Việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và xây dựng một thị trường lành mạnh đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ và hành động quyết liệt, chúng ta mới có thể đẩy lùi "bóng ma" hàng giả, mang lại niềm tin và sự an tâm cho người tiêu dùng.
Tâm An
