Nhóm nghiên cứu nhận định kinh tế thành phố Hồ Chí Minh đã chịu tổn thất nghiêm trọng trong thời gian giãn cách, khiến cá nhân, hộ gia đình bị ảnh hưởng; lao động, việc làm suy giảm mạnh; doanh nghiệp kiệt quệ tài chính.
Hai giả định được nhóm đưa ra. Một là thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh giáp ranh cơ bản kiểm soát được đợt dịch lần thứ 4 trong tháng 9 để có thể quay trở lại hoạt động ở điều kiện “bình thường mới” trong tháng 10.
Hai là vắc-xin ngừa Covid-19 sẽ tiếp tục được triển khai trên diện rộng để đến đầu quý IV/2021 đạt độ bao phủ 70% - 80% người dân cư ngụ tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh giáp ranh được tiêm đủ 2 mũi. Đến tháng 12/2021, cơ bản 70% -80% người dân Việt Nam được tiêm vắc-xin ít nhất 1 mũi.
Các chuyên gia của Trường Đại học Kinh tế - Luật cho rằng nếu không có sự can thiệp kịp thời của nhà nước, tỉ lệ thất nghiệp của thành phố Hồ Chí Minh và khu vực phía Nam sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. Do đó, tốc độ phục hồi kinh tế của thành phố Hồ Chí Minh phụ thuộc lớn vào tốc độ, quy mô của động lực hỗ trợ từ Chính phủ và thành phố Hồ Chí Minh.
Theo báo cáo nghiên cứu, để chính sách hỗ trợ đạt hiệu quả tức thời, cần đặt mục tiêu ưu tiên tốc độ hỗ trợ, chấp nhận một sự sai lệch nhất định ở đối tượng thụ hưởng. Các gói hỗ trợ tập trung vào hai hướng:
Thứ nhất, hỗ trợ trực tiếp cho tổng cầu bằng cách cắt giảm thuế, tăng chi đầu tư, chi hỗ trợ việc làm, chi hỗ trợ nhu cầu tiêu dùng thiết yếu, bảo đảm an sinh xã hội.
Thứ hai, hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp, hạn chế đóng cửa, phá sản, chia sẻ chi phí, bảo lãnh và cho vay, cung cấp dòng vốn chi phí thấp.
Để kiến tạo phục hồi kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, nhóm nghiên cứu đề xuất Quốc hội, Chính phủ áp dụng cơ chế đặc thù để kiến tạo động lực cho thành phố Hồ Chí Minh nhằm giúp quá trình hồi phục kinh tế diễn ra nhanh nhất có thể, tạo tác động lan tỏa kéo theo tăng trưởng của vùng kinh tế động lực phía Nam và cả nước.
"Giải pháp phát hành trái phiếu chính phủ trong điều kiện lãi suất trái phiếu chính phủ đang ở mức thấp và chuyển giao nguồn vốn này cho thành phố Hồ Chí Minh sử dụng với trách nhiệm trả lãi vay là có tính khả thi và đem lại hiệu quả đầu tư.
Ngoài ra, từ năm ngân sách 2022, kiến nghị trung ương cho phép tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách Thành phố Hồ Chí Minh từ 18% lên 23% và nâng trần nợ công của thành phố Hồ Chí Minh để có thể phát hành trái phiếu chính quyền đô thị, giúp thành phố Hồ Chí Minh có đủ nguồn lực cho đầu tư phát triển" – PGS-TS Hoàng Công Gia Khánh - Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Luật, đại diện nhóm nghiên cứu kiến nghị.
Song song với chính sách từ trung ương, nhóm nghiên cứu khuyến nghị thành phố Hồ Chí Minh cần thiết phải kiến tạo động lực thông qua gói hỗ trợ tái tạo việc làm với đề xuất hỗ trợ 25% lương tối thiểu vùng cho doanh nghiệp duy trì đạt ngưỡng tỷ lệ lao động, thiết lập chương trình kích cầu mới trên cơ sở chương trình hỗ trợ lãi suất đã rất thành công từ nhiều năm qua.
Đồng thời, xây dựng chợ đầu mối trực tuyến, nâng cao năng lực hệ thống y tế, chú trọng đến tốc độ chuyển đổi số và gia tăng sự bền vững trong liên kết vùng cùng với các chính sách hỗ trợ mang tính tức thời cho cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp bị tổn thương nặng trong giai đoạn giãn cách. Quy mô gói hỗ trợ của Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 22.300 tỷ đồng tương đương 1,7% GRDP của thành phố Hồ Chí Minh.
Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh đảm bảo được tính nhất quán của các chính sách còn quan trọng hơn so với các chính sách hỗ trợ khẩn cấp.
Tâm An
