Chiều 10/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Dân số. Cho ý kiến về các giải pháp duy trì mức sinh thay thế, đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Quảng Ngãi) dẫn 3 đối tượng được hỗ trợ tài chính: phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thay thế thấp.
Theo ông Tám, căn cứ vào dự thảo Luật, đối tượng phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được hiểu là chỉ phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi mới được hỗ trợ tài chính, còn lại thì không được. Do đó, ông cho rằng cần làm rõ cơ sở của quy định này.
Quy định này nhằm khuyến khích người trong độ tuổi sinh đẻ đảm bảo nguồn nhân lực cho tương lai. Song nhìn ở góc độ hợp lý, tính công bằng thì chưa hợp lý.
Đại biểu Tám đánh giá, điều này tạo ra sự phân biệt đối với những người sinh đủ hai con sau tuổi 35. Cùng với đó, chưa tính đến hoàn cảnh cá nhân của người phụ nữ sinh con sau tuổi 35.
"Những người phụ nữ này có thể họ cũng muốn sinh trước 35 tuổi, thế nhưng vì nhiều điều kiện, có thể do sự nghiệp, áp lực công việc, điều kiện kinh tế, tìm kiếm bạn đời chưa phù hợp hay là những yếu tố về khách quan khác của bản thân mà chưa thể sinh đẻ trước 35 tuổi. Sau đó họ sinh đủ 2 con sau 35 tuổi nhưng lại không được hỗ trợ", đại biểu đoàn Quảng Ngãi nêu và cho rằng như vậy là chưa công bằng.
Từ phân tích này, ông Tám cho rằng cần hệ thống lại quy định này cho đồng bộ hơn theo hướng hỗ trợ cho phụ nữ sinh đủ hai con ở tất cả các độ tuổi. Hơn thế, theo đại biểu cần có chính sách bảo vệ sức khỏe bà mẹ và trẻ em, hỗ trợ các dịch vụ về bảo đảm quyền bình đẳng trong lao động bằng một chính sách dân số việc làm thích hợp, không chỉ quy định đơn thuần là sinh trước 35 hay sau 35 tuổi.
Ngoài ra, có thể quy định cho phép hỗ trợ phụ nữ sinh đủ hai con. Luật quy định cho phép, còn đối tượng như thế nào, cách hỗ trợ ra sao theo đại biểu có thể trao quyền cho địa phương quy định đối tượng và mức hỗ trợ.
Cũng cho ý kiến về việc duy trì mức sinh thay thế, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên (Tây Ninh) cho rằng trong thực tiễn, việc triển khai, đặc biệt là về nhà ở, gặp rất nhiều khó khăn do hạn chế về nguồn lực và khả năng cân đối ngân sách, nhất là tại địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn. Ngoài ra, các chính sách chưa thực sự gắn kết mạnh mẽ vai trò của nam giới trong chia sẻ việc chăm sóc con cái.
Nữ đại biểu đề nghị ban soạn thảo rà soát quy định theo hướng linh hoạt, phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tính khả thi.
Đồng thời, đại biểu đề nghị bổ sung một số chính sách mang tính bền vững, thiết thực như là hỗ trợ phát triển hệ thống dịch vụ trông giữ trẻ, giáo dục mầm non công lập và ngoài công lập bảo đảm chất lượng. Bà Uyên khẳng định đây là giải pháp căn cơ giúp giảm gánh nặng chăm sóc con nhỏ cho các gia đình, tạo điều kiện cho phụ nữ, đặc biệt là lao động nữ sớm quay lại thị trường lao động.
Theo điều tra năm 2024, tỷ suất sinh ở 53 dân tộc thiểu số đạt 4-4,3 con/phụ nữ, tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh cao gấp 5-6 lần mức bình quân quốc gia, khoảng 20% phụ nữ vẫn sinh tại nhà không có hỗ trợ y tế. Bà Uyên cho rằng cần ưu tiên chính sách nâng cao chất lượng cuộc sống, đầu tư cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục và tạo cơ hội việc làm, thay vì khuyến khích tăng sinh thuần túy.
Thiên Trường (t/h)
