Theo Bộ Tài chính, Nghị định số 64/2008/NĐ-CP quy định về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện, thời gian qua đã góp phần hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, nghị định cũng đã bộc lộ một số bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện, như việc đã không còn đồng bộ với một số quy định pháp luật hiện hành.
Bộ Tài chính cho rằng phạm vi điều chỉnh của nghị định chưa bao quát hết công tác vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện. Đồng thời, chưa điều chỉnh đối với hoạt động của quỹ từ thiện, cơ sở y tế, cá nhân thực hiện vận động, tiếp nhận nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
Hơn nữa, thời gian để tổ chức tiếp nhận tiền, hiện vật đóng góp tự nguyện sau mỗi đợt thiên tai, sự cố theo quy định hiện nay là không quá 60 ngày được các địa phương nhận định là còn ngắn. Cùng với đó, việc chưa bao quát các nguồn chi cũng đang là bất cập.
Do đó, Bộ Tài chính đã xây dựng và hoàn thiện dự thảo nghị định về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Tại dự thảo nghị định này, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung thêm 2 chính sách gồm: về cá nhân tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố trong nước và về vận động, tiếp nhận và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.
Theo dự thảo nghị định, các khoản đóng góp tự nguyện này phải đảm bảo tính công khai, minh bạch. Cá nhân tổng hợp đầy đủ thông tin về kết quả tiếp nhận, phân phối tiền, hiện vật đóng góp tự nguyện theo đối tượng, địa bàn được hỗ trợ, bao gồm những khoản tiếp nhận có điều kiện, địa chỉ cụ thể (nếu có) và thực hiện công khai trên các phương tiện truyền thông. Những việc lùm xùm tranh cãi vừa qua liên quan đến việc các cá nhân tự đứng ra huy động từ thiện nhưng không công khai, minh bạch trong thu - chi đã dẫn đến mất niềm tin trong dư luận.
Khi vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh, sự cố, cá nhân có trách nhiệm thông báo đến UBND xã, phường, thị trấn nơi cư trú về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận (đối với tiền), địa điểm tiếp nhận (đối với hiện vật).
Cá nhân có trách nhiệm phối hợp với UBND nơi tiếp nhận hỗ trợ để xác định phạm vi, mức, thời gian hỗ trợ và những khoản tiếp nhận có điều kiện, địa chỉ cụ thể. Toàn bộ nguồn đóng góp tự nguyện được phân phối, sử dụng theo đúng mục đích của từng cuộc vận động, tiếp nhận. Những khoản vận động, tiếp nhận có điều kiện, địa chỉ cụ thể, cá nhân có trách nhiệm thực hiện theo đúng cam kết.
Trước đó, Thủ tướng chính phủ cũng đã giao Bộ Tài chính khẩn trương chủ trì nghiên cứu, lấy ý kiến rộng rãi, đầy đủ các Bộ, ngành, cơ quan liên quan và đối tượng chịu sự tác động trực tiếp, xây dựng Nghị định nêu trên để thay thế Nghị định số 64/2008/NĐ-CP ngày 14/5/2008 của Chính phủ, trình Chính phủ theo quy định của pháp luật.
Bảo Lâm
