"Hàng giả" - Nỗi ám ảnh thường trực
Cụm từ "hàng giả" giờ đây không còn là một khái niệm xa lạ mà đã trở thành nỗi ám ảnh thường trực đối với người tiêu dùng. Chỉ trong một thời gian ngắn, hàng loạt vụ việc bị phanh phui đã phơi bày sự gian dối, lừa đảo trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Các sản phẩm được quảng cáo với những công dụng "thần kỳ", những thành phần "quý hiếm", nhưng khi bị cơ quan chức năng kiểm tra, giám định, lại lộ diện là hàng kém chất lượng, thậm chí là hàng giả, chứa các chất cấm, gây nguy hại cho sức khỏe.
Trên mạng xã hội, người dân không giấu được sự hoang mang, lo lắng và mất niềm tin vào thị trường. Nhiều bình luận chua xót cho rằng "giờ chắc chỉ có nước mưa là thật" đã phần nào phản ánh tâm trạng bất an của người tiêu dùng trước thực trạng hàng giả tràn lan.
Điểm mặt những vụ việc điển hình
Trong số những vụ việc bị phát hiện, có thể kể đến một số vụ việc điển hình gây chấn động dư luận:
"Cú sốc" kẹo rau Kera: Đầu tháng Tư, dư luận bàng hoàng trước thông tin về sản phẩm Thực phẩm bổ sung Kera SuperGreens Gummies (kẹo Kera) của Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt. Sản phẩm này được quảng cáo với những lời lẽ có cánh về công dụng bổ sung chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa, thậm chí được "nổ" là một viên kẹo Kera tương đương một đĩa rau hoặc hai viên kẹo cung cấp chất xơ tương đương hai bó rau. Tuy nhiên, kết quả điều tra của Bộ Công an cho thấy đây thực chất là hàng giả. Cơ quan chức năng cũng phát hiện kẹo Kera chứa hàm lượng cao chất tạo ngọt Sorbitol (33,4gr/100gr) nhưng không được ghi trên nhãn sản phẩm theo quy định. Vụ việc này đã khiến nhiều người không khỏi thất vọng khi những người nổi tiếng, có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội cũng tham gia vào việc quảng cáo, kinh doanh hàng giả.
sản phẩm Thực phẩm bổ sung Kera SuperGreens Gummies (kẹo Kera) của Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt Sữa giả tràn lan: Chưa đầy một tuần sau vụ kẹo Kera, dư luận lại "ngã ngửa" trước thông tin Bộ Công an phát hiện hàng trăm nhãn hiệu sữa bột giả dành cho nhiều đối tượng, từ người bị tiểu đường, suy thận đến trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai. Các sản phẩm này được sản xuất bởi Công ty cổ phần Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty cổ phần Dược dinh dưỡng Hacofood Group, với những lời quảng cáo có cánh về các thành phần quý hiếm như tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó...
Tuy nhiên, kiểm tra thực tế cho thấy, sữa của hai công ty này không chứa các chất này và chỉ đạt dưới 70% chất lượng so với công bố. Vụ việc này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của những người bệnh, trẻ em và phụ nữ mang thai.
Các sản phẩm này được sản xuất bởi Công ty cổ phần Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty cổ phần Dược dinh dưỡng Hacofood Group Thuốc giả "khủng" ở Thanh Hóa: Đến giữa tháng 4, Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá một đường dây sản xuất thuốc giả quy mô lớn, hoạt động trong suốt 4 năm, thu lời bất chính hàng trăm tỷ đồng. Các đối tượng trong đường dây này đã đầu tư dây chuyền, máy móc sản xuất hiện đại và nghiên cứu kỹ lưỡng thành phần của các loại thuốc tân dược. Sau đó, chúng mua nguyên liệu không rõ nguồn gốc để sản xuất thuốc giả, bán ra thị trường qua nhiều kênh phân phối khác nhau. Để tạo lòng tin cho người tiêu dùng, các đối tượng còn tự đặt tên các nhãn hiệu thuốc giả và gắn mác công ty có trụ sở ở nước ngoài. Vụ việc này cho thấy sự tinh vi, xảo quyệt của các đối tượng sản xuất hàng giả, sẵn sàng làm giả cả những mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng con người.
Đến giữa tháng Tư, Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá một đường dây sản xuất thuốc giả quy mô lớn, hoạt động trong suốt 4 năm, thu lời bất chính hàng trăm tỷ đồng Thực phẩm chức năng giả: Cuối tháng Tư, Bộ Công an tiếp tục triệt phá hai đường dây sản xuất thực phẩm chức năng giả, cho thấy tình trạng hàng giả không chỉ diễn ra ở các mặt hàng thông thường mà còn xâm nhập vào cả lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Các sản phẩm thực phẩm chức năng giả này được quảng cáo với những công dụng "thần kỳ", hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích cho người sử dụng. Tuy nhiên, khi bị cơ quan chức năng kiểm tra, chúng lại lộ diện là hàng kém chất lượng, thậm chí chứa các chất cấm, gây nguy hại cho sức khỏe người dùng.
Nguyên nhân và lỗ hổng trong quản lý
Hàng loạt vụ việc hàng giả bị phanh phui cho thấy tình trạng vi phạm an toàn thực phẩm đã đến mức báo động. Nguyên nhân của tình trạng này có thể kể đến:
Lợi nhuận siêu ngạch: Sản xuất, kinh doanh hàng giả mang lại lợi nhuận khổng lồ cho các đối tượng vi phạm. Trong khi đó, chế tài xử phạt hiện hành chưa đủ sức răn đe, khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật để thu lợi bất chính.
Sự buông lỏng quản lý: Công tác quản lý, kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng còn nhiều bất cập, lỗ hổng. Nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng giả hoạt động trong thời gian dài mà không bị phát hiện, xử lý.
Sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng: Nhiều người tiêu dùng còn thiếu kiến thức về an toàn thực phẩm, dễ bị đánh lừa bởi những chiêu trò quảng cáo, khuyến mãi của các đối tượng kinh doanh hàng giả.
Sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hóa, biến chất: Vụ việc Nguyễn Năng Mạnh "lobby" và các cán bộ Cục An toàn thực phẩm cho thấy có sự móc ngoặc, bảo kê của một số cán bộ biến chất, làm suy giảm niềm tin của người dân vào các cơ quan quản lý nhà nước.
Giải pháp nào cho cuộc chiến chống hàng giả?
Để ngăn chặn tình trạng hàng giả tràn lan, bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, cần có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt:
Hoàn thiện hệ thống pháp luật: Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về an toàn thực phẩm, tăng nặng chế tài xử phạt đối với các hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, đặc biệt là các mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.
Tăng cường công tác quản lý: Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là các cơ sở có nguy cơ cao vi phạm. Đồng thời, cần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý thị trường, đảm bảo tính chuyên nghiệp, liêm chính và hiệu quả trong công tác.
Nâng cao nhận thức người tiêu dùng: Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về an toàn thực phẩm, giúp họ có đủ kiến thức và kỹ năng để lựa chọn, sử dụng và bảo quản thực phẩm an toàn.
Phát huy vai trò của báo chí và truyền thông: Báo chí và truyền thông cần tiếp tục phát huy vai trò là kênh thông tin quan trọng, phản ánh kịp thời các vụ việc vi phạm an toàn thực phẩm, đồng thời cung cấp thông tin chính xác, khách quan và khoa học về an toàn thực phẩm cho người dân.
Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm: Các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm an toàn thực phẩm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Đồng thời, cần công khai các vụ việc vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng để răn đe các đối tượng khác.
Hàng loạt vụ hàng giả thực phẩm bị phanh phui trong thời gian qua là một lời cảnh báo nghiêm khắc về tình trạng vi phạm an toàn thực phẩm ở nước ta. Để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người dân, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, sự chung tay của toàn xã hội và sự nâng cao nhận thức của mỗi người tiêu dùng. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể xây dựng được một thị trường thực phẩm an toàn, minh bạch và bền vững.
Tâm An