Học sinh và công tác tuyên truyền, phòng chống ma túy trong nhà trường

Công tác tuyên truyền, giáo dục phòng chống ma túy vẫn được triển khai tại các trường học tuy nhiên hiệu quả đạt được chưa  tốt như mong muốn. Một bộ phận không nhỏ học sinh còn chưa nhận thức đúng về sự nguy hại của ma túy dẫn đến việc ma túy có cơ hội “tấn công” học đường.

Nhiều người đặt câu hỏi, tại sao tuyên truyền vẫn được thực hiện thường xuyên nhưng vẫn có nhiều học sinh rơi vào vòng xoáy ma túy? Đã có nhiều cách lý giải nhưng nổi lên có thể thấy, các nội dung, hình thức và công cụ tuyên truyền, giáo dục tại nhiều trường học chưa phù hợp với tâm lý lứa tuổi người tiếp cận.

Nội dung tuyên truyền chưa làm nổi bật được tác hại và các kỹ năng phòng ngừa. Bên cạnh đó, việc giáo dục phòng, chống ma túy trong nhiều nhà trường còn mang tính hình thức, thời lượng, chưa chú trọng đến nhóm có nguy cơ sử dụng ma túy cao. Tuyên truyền mang tính… đại trà, không có điểm nhấn, không hấp dẫn được các bạn trẻ.

Đặc biệt, việc chưa có tài liệu chính thống về phòng chống ma túy cũng khiến cho công tác giáo dục phòng chống ma túy trong nhà trường gặp không ít khó khăn, đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới nhiều học sinh thiếu những kiến thức, kỹ năng cơ bản để phòng chống ma túy, không đủ khả năng tự bảo vệ mình trước hiểm họa này.

“Em chỉ biết ma túy rất có hại và không nên sử dụng. Thầy cô, bố mẹ vẫn thường xuyên nhắc nhở em điều đó. Tuy nhiên, hiện nay em được biết có nhiều loại ma túy nhưng để hiểu cặn kẽ của từng loại cũng như làm thế nào bản thân em không biết”, Thành Nam, học sinh THPT ở Hà Nội tâm sự.

Em Hoàng Thị Vân Anh, học sinh THPT ở Bắc Giang chia sẻ: “Trường em vẫn có buổi tuyên truyền phòng chống ma tuý cho các khối lớp, và có làm các biển báo phòng chống ma tuý ở trong trường để nhắc nhở học sinh không được sa vào ma tuý bởi ma tuý để lại hệ lụy đến gia đình, xã hội”.

Khi được hỏi, tác hại cụ thể của ma túy thế nào và hệ lụy ra sao, Vân Anh chỉ biết cười trừ và trả lời qua loa… “là nó không tốt”. Thực tế không chỉ Thành Nam hay Vân Anh, có rất nhiều học sinh cũng chỉ có hiểu biết “qua loa” như vậy. Và, một khi các em không được trang bị đầy đủ nhất để có thể “miễn nhiễm” với chất độc hại này các em sẽ rất dễ bị “tấn công” một cách vô thức.

Số liệu thống kê đến cuối năm 2020 cho thấy, trong số hơn 235.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý của cả nước, dưới 16 tuổi chiếm 0,1%, từ 16 đến dưới 30 tuổi chiếm 48%, nếu tính đến độ tuổi 35 thì tỷ lệ này thậm chí lên đến 76%.

Trong số những người sử dụng trái phép chất ma túy, có khoảng 60% người sử dụng ma túy lần đầu tiên có độ tuổi từ 15 tuổi đến 25 tuổi. Đặc biệt ngày nay với sự xuất hiện ngày càng phổ biến, đa dạng về chủng loại, giá thành ngày càng rẻ, dễ cất giấu, sử dụng, tính độc hại cao của ma túy tổng hợp, nhiều em 13-14 tuổi đã sử dụng ma túy.

Trong một khảo sát khác có tên “Nghiên cứu Thực trạng nhận thức của học sinh – sinh viên về ma túy” năm 2014 chỉ ra, có đến 43.9% số học sinh tham gia cho rằng bản thân không biết gì về dấu hiệu nhận biết người nghiện ma túy, gần 40% khẳng định mình chưa biết đến những kỹ năng cần thiết để phòng, tránh ma túy.

Để công tác phòng, chống ma túy trong trường học đạt hiệu quả cao trong thời gian tới, chúng ta buộc phải “vá” được các “lỗ hổng” còn tồn đọng, giải quyết triệt để những vướng mắc đang gặp phải.

Nhận thức rõ vấn đề cấp bách này, Viện nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy (PSD) đã biên soạn, xuất bản và phát hành Bộ tài liệu “Kỹ năng phòng, chống ma túy” dành cho học sinh, cha mẹ học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục.

Bộ tài liệu gồm 4 cuốn: Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học cơ sở; Kỹ năng phòng, chống ma túy cho học sinh trung học phổ thông, Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho cha mẹ học sinh; Kỹ năng phòng, chống ma túy dành cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục.

Về cơ bản, bộ tài liệu đã được hoàn thiện và bảo vệ thành công trước hội đồng thẩm định của Bộ Giáo dục và Đào tạo với sự tham gia của nhiều nhà khoa học và quản lý giáo dục. Với cấp độ tăng dần về kiến thức, thông tin, bộ tài liệu được đánh giá như một bộ công cụ, giải pháp hữu hiệu, căn cơ nhất để nâng cao nhận thức và trang bị các kỹ năng giúp bảo vệ thế hệ trẻ trước hiểm hoạ ma túy.

Trang Nguyễn